5 پیشنهاد برای برنامه هفتم توسعه در خصوص تعلیم تربیت دانش‌آموزان با نیازهای ویژه

به گزارش روابط‌عمومی و امور بین‌الملل سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی، سید جواد حسینی در این کنفرانس ملی که به‌صورت مجازی برگزار شد با بیان اینکه سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی مولود انقلاب در سال 1370 و با مصوبه مجلس شورای اسلامی است اظهار کرد: با گذشت سی‌سال از تأسیس این سازمان هم‌اکنون 150 هزار نفر از دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در 7 گروه تحت پوشش خدمات آموزشی، پرورشی و توان‌بخشی آموزش‌وپرورش استثنایی قرار دارند و پوشش تحصیلی این دانش‌آموزان از بدو تأسیس تاکنون 18 برابر شده است.

وی افزود: تعداد دانش‌آموزان طرح تلفیقی فراگیر 82 برابر افزایش داشته است و اعتبارات این سازمان نیز 12 برابر شده است.

معاون وزیر با بیان اینکه رسالت اصلی نظام تعلیم‌وتربیت تبدیل منابع انسانی به سرمایه‌های انسانی است اظهار کرد: هدف عمده سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی، طراحی سیستمی آموزشی، پرورشی، و توان‌بخشی است به‌نحوی‌که ناتوانی‌های ذهنی و جسمی کودکان و دانش‌آموزان استثنایی جبران گردد و آنان بتوانند به نیروهای مؤثر و مولد در جامعه تبدیل شوند. دستیابی به این هدف مستلزم تمهیدات قانونی و استراتژی‌های برنامه محور است.

حسینی در ادامه با بیان اینکه برنامه‌های توسعه‌ای به برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شوند اظهار کرد: برنامه‌های کوتاه‌مدت همان برنامه‌های سالانه هستند، برنامه‌های میان‌مدت برنامه‌های 5 تا 7 ساله هستند که 5 برنامه پیش از انقلاب و 6 برنامه نیز پس از انقلاب تاکنون اجرا شده است و برنامه‌های بلندمدت نیز در نظام جمهوری اسلامی 20 ساله هستند که اولین آن از سال 1384 شروع شده است.

وی افزود: برنامه‌های میان‌مدت در قبل از انقلاب برون‌زا، فاقد برنامه بلندمدت و دارای نگاه تک‌بعدی عمرانی و اقتصادی بودند و پس از انقلاب سعی بر این شد که این ایرادات در برنامه‌های میان‌مدت مرتفع گردد.

وی گفت: یکی از ضعف‌های اصلی نظام برنامه‌ریزی کشور عدم استقرار رویکرد آینده‌پژوهی در نظام تدوین برنامه‌هاست و در برنامه‌های توسعه همواره وسایلی برای دستیابی به هدف‌ها تدارک دیده می‌شود، اما در برنامه‌های توسعه ایران وسایل لازم برای تحقق برخی از اهداف اصلی آن‌ها، پیش‌بینی‌نشده است.

حسینی با بیان اینکه نظام آموزش‌وپرورش و به‌ویژه آموزش‌وپرورش استثنایی در مواد 78، 75 و 70 برنامه توسعه ششم دیده شده است اظهار کرد: بر اساس ماده 78 در برنامه ششم توسعه دولت مکلف است در راستای تحقق عدالت اجتماعی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و بسط پوشش‌های امدادی، حمایتی و بیمه‌ای و پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی نسبت به طراحی و اجرای برنامه‌های لازم برای نیل به اهداف اقدام نماید و شاید این بند را بتوان برجسته‌ترین موضع‌گیری برنامه ششم مرتبط با نظام آموزش‌وپرورش به طور کل و نظام آموزش ویژه به طور خاص دانست.

وی افزود: علاوه بر این برنامه ششم توسعه نگاهی روشن به موضوع پیشگیری از معلولیت‌ها داشته است. در این زمینه ماده 75 برنامه تصریح می‌کند کلیه متقاضیان ازدواج باید جهت ثبت قانونی ازدواج دائم، گواهی انجام غربالگری در شبکه‌های بهداشت و درمان را به‌منظور شناسایی ازدواج‌های پرخطر ازنظر بروز اختلالات ژنتیکی به دفاتر ازدواج ارائه نمایند. موارد در معرض خطر می‌توانند به مراکز مشاوره اعم از مراکز بهداشت وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا مراکز مشاوره مورد تأیید سازمان بهزیستی ارجاع و چنانچه نیاز به آزمایش ژنتیک باشد در چهارچوب احکام ماده 70 این قانون به مراکز مجاز معرفی شوند.

معاون وزیر در ادامه به ارائه 5 پیشنهاد برای برنامه هفتم توسعه در خصوص تعلیم تربیت دانش‌آموزان با نیازهای ویژه پرداخت و گفت: عدالت آموزشی مهم‌ترین جلوه عدالت است و بی‌عدالتی، فقر، نابرابری، آسیب‌های اجتماعی، سرمایه و سلامت اجتماعی و کیفیت زندگی بیش و پیش از هر چیز به جریان یاددهی و یادگیری مربوط است.

وی افزود: هرچقدر جامعه فرصت‌های کیفی‌تر در یاددهی و یادگیری فراهم سازد به همان میزان عدالت بیشتر محقق خواهد شد.

وی با بیان اینکه عدالت آموزشی در سه قلمرو عدالت منطقه‌ای، عدالت مدرسه‌ای و عدالت دیجیتالی باید دیده شود گفت: در سند چشم‌انداز 1404 و سند تحول بنیادین نیز بر عدالت آموزشی به‌عنوان جوهره اصلی تأکید شده است و مجدداً و با کیفیت بیشتر باید در برنامه هفتم توسعه دیده شود.

حسینی با بیان اینکه استانداردسازی آموزش‌وپرورش به‌ویژه آموزش‌وپرورش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در تمامی ابعاد نیز باید در برنامه هفتم توسعه دیده شود اظهار کرد: استانداردسازی فضا، تجهیزات، منابع مالی، محتوا و منابع انسانی از جمله ابعاد استانداردسازی نظام تعلیم‌وتربیت است.

وی گفت: دانش‌آموزان استثنایی 5 تا 10 برابر بیش‌تر از دانش‌آموزان عادی به فضا و امکانات نیاز دارند و در بعد تجهیزات نیز دانش‌آموزان استثنایی به 105 قلم وسیله آموزشی، پرورشی و توان‌بخشی نیاز دارند.

وی تصریح کرد: دولت در قالب برنامه هفتم توسعه باید در خصوص استانداردسازی نظام تعلیم‌وتربیت در تمامی ابعاد گام بردارد.

حسینی خواستار پرداختن به رویکرد تلفیقی فراگیر در برنامه هفتم توسعه شد و گفت: آموزش‌وپرورش پیشرفته به دنبال گذر از رویکرد تفکیک و حرکت به سمت رویکرد تلفیق و فراگیر سازی است و دانش‌آموزان باید همگی با آموزش‌های شخصی شده و در کنار یکدیگر و بدون تفکیک تحصیل کنند.

وی افزود: استانداردسازی مدارس پذیرا، مدارس پشتیبان و منابع انسانی از جمله ضروریات برنامه تلفیقی فراگیر است که نیازمند توجه بیشتر است.

معاون وزیر خواستار الزام دولت به تدوین سند جامع مداخلات بهنگام طلایی از طریق برنامه هفتم توسعه شد و گفت: تعلیم‌وتربیت یک جریان عمودی، فراگیر و پیوسته از بدو خلقت تا مرگ است و مداخلات طلایی بهنگام باید از زمان نیاز کودک انجام شود و این مستلزم همکاری بین بخشی دستگاه‌ها و استفاده از نتایج غربالگری دستگاه‌های مختلف به‌ویژه وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی است.

حسینی خواستار نگاه جدی سند هفتم توسعه به مؤلفه‌های فناوری‌های نوین و دیجیتالی و مناسب‌سازی‌های آنها برای استفاده دانش‌آموزان با نیازهای ویژه شد و گفت: زیست‌بوم کرونا به‌ضرورت تکیه بر فناوری‌های نوین در آموزش و استمرار آنها در پسا کرونا را به ما آموخت.

وی افزود: شبکه شاد شبکه‌ای امن، منعطف، مستقل، فراگیر، رایگان، داخلی و در دسترس است که موجب استمرار آموزش در شرایط خاص شده است و باید تاحدامکان این فناوری‌های نوین برای استفاده دانش‌آموزان با نیازهای ویژه مناسب‌سازی شود.