تاثیر کرونا بر ایده‌های کودکان و نوجوانان

چهارمین دوره فیلمسازی نوجوانان در این دوره برخلاف سال های گذشته که به صورت حضوری برگزار میشد. به خاطر شیوع ویروس کرونا به صورت مجازی برگزار شد و منتور های این دوره در چهار گروه تجربیات خود را به کودکان و نوجوانان انعکاس دادند

«مهین جواهریان» منتورچهارمین المپیاد فیلمسازی نوجوانان درباره برگزاری این دوره المپیاد گفت: بچه‌ها ایده‌های خوبی داشتند در حدی که اگر می‌توانستیم به جای یک ایده از چند ایده‌ بهره ببریم، این کار را انجام می‌دادیم، اما در این جلسات متوجه‌ شدم که روحیه کودکان خوب نیست و از آنجایی که سال‌های زیادی را با کودکان گذرانده‌ام، فکر می‌کنم آن‌ها بسیار افسرده هستند و حدس می‌زنم این افسردگی ناشی از تبعات ویروس کرونا است.

کودکان دچار افسردگی ناشی از تبعات ویروس کرونا شده اند

او ادامه داد: انرژی زیادی برای کودکان گذاشتم، اما آن‌ها از لاک خود بیرون نمی‌آمدند. فکر کردم شاید در کلاس ما اینطور باشد، از منتورهای دیگر پرس‌وجو کردم و به این نتیجه رسیدیم که بچه‌های دیگر نیز کم‌حوصله هستند.
جواهریان با اشاره براینکه حاصل تجربه‌ای که از سا‌ل‌ها پیش با کودکان دارم افزود: از تکنیک‌های زیادی برای به کارگرفتن آن‌ها استفاده کردم تا بتوانم آن‌ها را با خود همراه کنم، اما این تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند، چرا که آن‌ها حال‌ خوبی نداشتند.
مهین جواهریان در پایان سخنانش خاطرنشان‌کرد: کودکان بسیار بااستعداد و باهوش بودند و بسیار خوشحالم که در اولین المپیاد شرکت کرده‌ام.
این را می‌دانم که همیشه در تجربه اول با مشکلاتی روبه‌رو خواهیم شد اما خوشحالم که شاهد تولد یک اتفاق بودم و از اینکه این شانس را داشتم که در تولد این نوع ارتباط حضور داشته‌باشم بسیار خوشحالم، امیدوارم شاهد نتایج بهتری در این زمینه باشیم.

دربین این بچه‌ها چند فیلمساز خوب وجود دارد
«سید جواد هاشمی» منتور چهارمین المپیاد فیلمسازی نوجوانان گفت:«سطح کلاس‌های این دوره از المیپاد خوب است و به شخصه حالم بسیار در این کارگاه‌ها خوب است. 30 سال معلم بودم و زمانی که زنگ کلاس‌ها زده می‌شد؛به سمت کلاسم پرواز می‌کردند. در این کلاس‌ها حتی در پایان زمان‌ هم بچه‌ها سوال دارند.این اتفاق گروهی که برایشان افتاده آن‌ها را به کلاس‌هایشان جذب میکند. آن چیزی که بچه‌ها از من و من از آن‌ها یاد می‌گیرم،می‌تواند فوندانسیون مستحکمی برای سینمای کودک ایجاد کند. این دخالتشان در پرورش ایده‌های یک‌دگیرمی‌تواند به رشد و شکوفایشان کمک کند. نوید این را می‌دهم که دربین این بچه‌ها چند فیلمساز خوب وجود دارد. نکته جالب برایم این بود با اینکه سوژهای این نوجوانان کرونایی بود،اما این موضوع ذهنشان را درگیر نکرده و می‌توانیم این را نقطه امیدبخش بدانیم.»
این منتور درپایان با اشاره براینکه در این دوره هرکدام از گروه‌ها برای خودشان نامی داشتند، گفت:«روزی که اسم «عاشق» را برای گروهم انتخاب کردم با اعتراض چندنفری روبه‌رو شدم،اما چیزی جز اینکه این بچه‌ها عاشق کارشان هستند به ذهنم نرسید و خودشان این موضوع را تایید کردند.»

کرونا روی ایده‌ها تاثیر گذاشته بود
سیروس حسن‌پور؛ منتور این دوره از المپیاد فیلمسازی که با عادل تبریزی در گروهی به نام «حافظ» همراه نوجوانان علاقمند به فیلم‌سازی بودند، گفت: برگزاری برخط تجربه خوب و جدیدی بود. روند کار به خوبی پیش رفت و نوجوانان هم خود را با آن تطبیق دادند. از هشت نفر که در گروه ما بودند، دو نفر به دلیل کندی سرعت اینترنت نتوانست ما را همراهی کنند. در مجموع نتیجه خوب بود و در نهایت به ایده مناسبی رسیدیم که امیدوارم به مرحله تولید برسد
و ادامه داد: برگزاری حضوری تجربه خوبی بود اما این هم تجربه متفاوتی است که می‌تواند در سال‌های آینده هم ادامه داشته باشد. در این دوره انتقال تجربه و پرورش ایده‌ها به خوبی انجام شد
من اطمینان دارم که اگر ارتباط برخط هم سال آینده باشد به لحاظ ارتباطات پخته‌تر خواهد شد
حسن‌پور از سطح ایده‌ها توضیح داد: سطح ایده‌هایی که به دست ما رسید، قابل قبول بودند. نوجوانان با استعدادی در این دوره حضور دارند. امید دارم که این نوجوانان را سال‌های آینده در عرصه فیلم سازی می‌بینیم. صحبت‌های هم با حبیب ایل‌بیگی برای فراهم کردن مقدمات لازم جهت تولید این ایده‌ها انجام داده‌ایم.
او با اشاره به ایده‌هایی با محور کرونا اضافه کرد: بیشتر ایده‌ها تحت تاثیر کرونا بودند. ایده‌ای که انتخاب شد هم بضاعت خوبی برای رسیدن به مرحله تولید دارد و حاوی پیام‌های مناسبی است. کمتر شدن ارتباطات در بحران کرونا تاثیر منفی هم روی نوجوانان داشت. به طور کلی طراوت اجتماعی کاهش پیدا کرده است و این به جوانان و نوجوانان هم سرایت می‌کند اما روحیه نوجوانان به گونه‌ای است که مسیر خود را ادامه می‌دهند و ناامید نمی‌شوند. کرونا روی ایده‌ها هم تاثیر گذاشته بود و طرح هایی که به ظاهر معمولی بودند با افزوده شدن نگاهی به کرونا خاص و ویژه‌تر شدند. به واسطه کرونا (فاصله‌گذاری اجتماعی و دوری از پدربزرگ و مادربزرگ) شکافی بین نسل‌ها ایجاد شد اما پیام‌هایی که می‌شد با فیلم بین مثلاً نوه و مادربزرگ رد و بدل شود، جالب و جذاب بودند. بچه‌ها به مرور زمان، بحران کرونا را پذیرفتند و در قصه‌ها و داستان‌های خود هم از آن استفاده می‌کنند.

همه چیز فراتر از انتظاری بود که از بچه‌ها داشتیم
غلامرضا رمضانی؛ منتور این دوره از المپیاد که به همراه مهدی رضایی با نوجوانان به تعامل و پرورش ایده می‌پرداختند از نحوه ارتباط برقرار کردن نوجوانان با شیوه جدید برگزاری گفت: نوجوان‌هایی که در المپیاد فیلم‌سازی شرکت کردند، مشتاق، علاقمند و پیگیر بودند. در گروه ما دختر و پسرهای بالای ۱۳ سال بودند که هر کدام نگاه خاص خود را داشتند و براساس آن فیلم ساخته بودند، اما بدون توجه به این مسائل در تمام لحظات کلاس حضور داشتند. آن‌ها علاقمند و عاشق بودند و در مورد جزئیات قصه و طرح‌ها حرف می‌زدند.
او ادامه داد: نوجوانان مشتاقانه به مباحث گوش می‌کردند و یاداشت برمی‌داشتند‌. ما در مورد همه چیز با هم مشورت می‌کردیم و این برایشان جذاب بود. آن‌ها در کلاس راحت بودند و مشخص بود که سواد دارند و مطالعه می‌کنند. کلاس و مباحث برای آن‌ها اهمیت داشت که هشت صبح در آن شرکت می‌کردند. من احساس خوبی به کلاس و بچه‌ها داشتم
رمضانی در ارزیابی برگزاری برخط توضیح داد: این شکل برگزاری برای من تجربه خوبی بود. این حرف که دیگران می‌گفتند: «برگزاری برخط از برگزار نشدن بهتر است» را قبول ندارم؛ در واقع به استثنای اینکه در این دوره، ارتباط و همنشینی نزدیک یا فیزیکی نبود، اما همه چیز از نظر فکری، ایده‌ای، اندیشه‌ای و گفت‌گویی به جا و مناسب بود و فقط به صورت برخط برگزار شد. البته همین برگزاری برخط فضای بسیار خوبی داشت و ما به راحتی توانستیم با هم دیگر دوست شویم، ارتباط بگیریم، حرف بزنیم و به حرف هم گوش کنیم.
او اظهار داشت: یکی از ویژگی‌های برتر برگزاری برخط این است که می‌آموزیم، خوب گوش کنیم و سپس به نوبت حرف بزنیم. در این شرایط به ایده‌ها توجه می‌شود و از بطالت و اتلاف وقت پرهیز می‌کنیم. برگزاری برخط تجربه جدیدی برای من است اما این اتفاق برای دنیا جدید نیست و جلسات بسیاری در گذشته برخط برگزار شده‌اند، اما اینکه ما جشنواره کودک و المپیاد را برخط برگزار کنیم و نتایج خوبی بگیریم، اتفاق خوبی است.
این منتور توضیح داد: تصور می‌کردم که ایده‌هایی ارائه شوند که معمولی، بدون هدف و مسئله باشند اما احساس من اشتباه بود. ایده‌های گروه ما بسیار خوب، چالش برانگیز بودند و طرح مسئله می‌کردند. ایده‌ها مرتبط با کودک و نوجوان بودند و سطح آن‌ها حتی از طراحان ایده حرفه‌ای بالاتر بود و این جای تعمل دارد. یکی از ایده‌‌ها به اندازه‌ای پتانسیل داشت که تمرکز و کار بر روی آن لذت می‌بردیم و این نشان می‌دهد که یک نوجوان ۱۴ ساله چقدر خوب فکر می‌کند
رمضانی با اشاره به تاثیر کرونا بر ایده‌ها عنوان کرد: یکی از ایده‌های ما مرتبط با کرونا بود و نگاه خوبی به جامعه پیرامونش داشت. این نشان می‌دهد که یک نوجوان ۱۳ ساله چقدر خوب به روابط خانوادگی و تاثیر کرونا توجه کرده بود. همه چیز فراتر از انتظاری بود که از بچه‌ها داشتیم و این نشون می‌دهد که با وجود اینکه ما در موارد بسیاری کم‌کاری می‌کنیم، فیلم‌های کمی می‌سازیم و خوراک فرهنگی کمی در اختیارشان قرار می‌دهیم اما بچه‌ها علایقشان را بسیار خوب دنبال می‌کنند.
او در پایان تاکید کرد: دلیل انتخاب نام «نقاب» برای گروه بیشتر نزدیک بودن به جهان نوجوانان بابت علاقمندیشان به تعلیق، فانتزی و تخیل بود. «نقاب» یعنی چیزی را که ما می‌بینیم واقعیت ندارد و با وجود آن ما چهره واقعی آدم‌ها را نمی‌بینیم. این خود باعث ایجاد تفکر می‌شود. استفاده از این نام به عشق و علاقه بچه‌ها به دنیای پر راز و رمز برمی‌گردد.

کرونا بر ایده‌های نوجوانان تاثیر گذاشته بود

بیژن میرباقری؛ منتور این دوره از المپیاد فیلمسازی از برگزاری آنلاین و نحوه ارتباط برقرار کردن نوجوانان گفت: بچه‌ها در زمینه کار با فضای مجازی از ما جلوتر هستند. کمی مشکلات زیرساختی وجود دارد که به تدریج حل می‌شود. برگزاری آنلاین جشنواره فیلم کودک اتفاق خوبی است و امیدوارم آموزش آنلاین سال آینده و حتی در صورت نبود کرونا، باشد و از این طریق هم در جشنواره فیلم کودک و نوجوان فعالیت کنیم.
او از سطح ایده‌های رسیده به جشنواره توضیح داد: نباید از نوجوانان انتظار خاص و ویژه‌ای داشت. از آن جاییی که نوجوانان حاضر در المپیاد برای فیلمسازی آموزش ندیده‌اند، ایده‌هایی که ارائه داده‌اند هم شبیه به تیزرها و مواردی است که در فضای مجازی می‌بینند، بود. در چنین شرایطی هم نمی‌توان توقعات خاص و ویژه از بچه‌ها داشت. این المپیاد با هدف به سرانجام رساندن ایده‌ها و پرورش آن‌ها برگزار می‌شود
میرباقری ادامه داد: اسم گروه ما «مارول» است و در واقع ایده خاصی برای انتخاب نام گروه نداشتیم و انتخاب آن اتفاقی بود.
او از تاثیر بحران کرونا بر ایده‌ها عنوان کرد: کرونا بر ایده‌های نوجوانان تاثیر گذاشته بود و ایده‌هایی از این دست بسیار داشتیم. زیرا این بحران ذهن بچه‌ها را درگیر کرده و در نتیجه تاثیر آن در ارائه ایده‌ها را هم شاهد بودیم.‌
میرباقری؛ منتور دوره چهارم المپیاد از چشم‌انداز این المپیاد و تاثیر آن در سینمای کودک بیان کرد: اگر این المپیاد باعث شود تا این نوجوانان راه فیلمسازی را ادامه دهند، می‌توان امیدوار بود که استعدادهایی از دل این المپیاد در آینده وارد عرصه سینما شوند.

باید در ذهن کودکان سرک بکشیم و بفهمیم که در ذهنش چه می‌گذرد

رسول صدرعاملی؛ عضو شورای سیاست‌گذاری جشنواره کودک که کارگاه انتقال تجربه‌ای را هم در خلال برگزاری چهارمین المپیاد فیلمسازی نوجوان برگزار کرد، از فرصت بهره بردن از امکانات دیجیتال در عصر حاضر گفت: فرصت جهان دیجیتال و تکنولوژی اینترنت باعث شده تا دیگر محدودیتی از نظر تعداد اساتید، مخاطبان و کلاس‌ها وجود نداشته باشد. از دنیای اینترنت می‌توان اینطور استفاده کرد که مخاطبانی در همه جای ایران و حتی سرتاسر جهان داشته باشیم. اگر اطلاع‌رسانی‌های درستی صورت گیرد و مخاطبان جذب شوند، استعدادیابی‌ها هم به شکل مناسبی انجام می‌شوند. ما همان‌طور که پیش‌تر در سرزمین شعر، هنر و ادبیات زندگی می‌کردیم، امروز در سرزمین سینما زندگی می‌کنیم. در دنیای امروز در هر خانواده‌ای یک نفر وجود دارد که به دنیای سینما علاقمند باشد.
او با اشاره به جایگاه المپیاد فیلمسازی عنوان کرد: اگر المپیاد فیلم‌سازی نوجوانان جدی گرفته شود، متولی دراز مدت بوده، مدیریت جسورانه‌ای هم داشته باشد که کودک و نوجوان را سانسور نکند، اتفاق خوبی می‌افتد. ما باید در ذهن کودک و نوجوان سرک بکشیم و بفهمیم که در ذهنش چه می‌گذرد، نه اینکه به موضوع و حرف بدهیم. مدیریت‌ها در این حوزه باید جسورانه‌تر باشد و با دانایی کامل به کودک و نوجوان فرصت خیال‌بافی بدهیم تا ایده‌های برگرفته از خیالاتشان را به المپیاد ارسال کنند.
صدرعاملی که فیلم‌هایی چون «دختری با کفش‌های کتانی» را در کارنامه کاری خود دارد، افزود: المپیاد فیلم‌سازی بیش از آنکه به دنبال استعدادیابی در میان کودکان باشد، نوجوانان را می‌بیند. نوجوانان هستند که در این المپیاد شرکت می‌کنند و به این ترتیب این قشر بیشتر دیده می‌شوند. خوب است که به این گروه سنی توجه کنیم و از آن‌ها بخواهیم تا ایده‌های خود را با ما به اشتراک بگذارند.
او توضیح داد: اگر ایده‌های مطرح شده در المپیاد فیامسازی درست پرورش یابد و فیلم‌ها هم نمایش مناسب داشته باشند، می‌تواند به سینمای حرفه‌ای، فیلمسازان و نویسندگان فکر و ایده دهد. درواقع المپیاد پلی برای پیوند ذهن باطراوات و امروزی یک نوجوان با ذهن فیلمسازی میان‌سال می‌شود.
صدرعاملی تاکید کرد: نوجوانان نگاه گسترده‌ای به داستان کرونا داشتند. به آن‌ها گفته شده بود که از محیط اطرافشان ایده بگیرند و چون کرونا در اطرافشان پررنگ است، امسال تعداد قابل توجهی ایده با موضوع کرونا داشتیم. نوجوانان دراماتیک با کرونا برخورد کردند. نگاه آن‌ها کشف و شهودی بود و از قبل تعیین شده نشده بود و همین باعث طراوت ایده‌ها شد. هرآنچه بچه‌ها دیده بودند، کشف خودشان بود و القایی و سفارشی نبود.