امانی: مردم به آموزش و پرورش باور داشته باشند

به گزارش روابط عمومی و اموربین المل شورای عالی آموزش و پرورش، محمود امانی دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در گفت و گو با برنامه به وقت ایران شبکه آموزش صداوسیما با عنوان «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و چالش های آن» در پاسخ به این سئوال که کمتر کسی با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش آشنایی دارد، گفت: اسم سند تحول بنیادین برای همه آشناست و آنچه که برای عموم مغفول است و آگاهی کمی نسبت به آن دارند مفاهیم، محتوا و ابعادی از سند تحول بنیادین است که با اجرای سند در فضای آموزش و پرورش ما تغییر و تحول ایجاد می کند.

وی افزود: تاکیداتی که بزرگان نظام و مقام معظم رهبری در باب سند تحول بارها داشته اند، اهمیت موضوع و نام سند و یک سری واژه های مهم و پر تکرار آن به گوش مردم خورده است و البته بستگی به نوع قرار گرفتن افراد در جامعه دارد که در کجا قرار گرفته اند و چه مقدار در معرض واژه ها بوده اند.

امانی اظهار داشت: اینکه آشنایی با سند تحول کم است یک تکلیف را برای همه آنانی که در این باره آگاهی دارند، ایجاد می کند و آن تاکیدی که مقام معظم رهبری در آئین افتتاحیه اجلاس مدیران و روسای آموزش و پرورش سراسر کشور در 11 شهریور ماه امسال داشتند که فرمودند: سند را باید با زبان ساده و قابل فهم برای عموم مخاطبان مدارس و معلمان و حتی خانواده ها بیان کنیم و آموزش بدهیم، در همین راستا است. واقعیت این است که ادبیات سند یک ادبیات فاخر و ثقیلی است که نیازمند کارهای تبیینی است.

سند، نوع تربیت منتخب ما را تبیین می کند

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به اینکه منظور از تحول بنیادین چیست و قرار است چه اتفاقی بیفتد، گفت: این که همه دنیا آموزش و پرورش، مدیر، معلم، دانش آموز دارند و همه آنها می خواهند بچه های خود را تربیت کنند اما نوع تربیتی که کشورهای مختلف ترسیم می کنند ممکن است با نوع تربیت و چارچوب کشور دیگر متفاوت باشد. سند، نوع تربیت منتخب ما را تبیین می کند.

امانی تاکید کرد: سند یک چشم انداز از وضعیت مطلوب آموزش و پرورش کشور، مبتنی بر مبانی فکری، ارزشی و اجتماعی بدست می دهد. یک چشم اندازی که مسیرهای کلی را با خودش ترسیم و تنظیم می کند. عبارتی است که می گوید:« انجام درست، کار درست» گاهی داریم کاردرستی انجام می دهیم اما مسیر کارمان نادرست است، مثلا یک قطار می خواهد برود به جنوب کشور، اشتباه روی ریل شمال کشور قرار می گیرد و همه هم دارند تلاش می کنند ولی مسیر اشتباه است.

وی افزود: سند دارد به ما می گوید مسیر درست کجاست و باید بتوانیم این مسیر درست را تشخیص بدهیم و این تلاش ها ولو اندک باشد حداقل داریم مسیر درست را طی می کنیم. آموزش و پرورش در تمام دنیا به عنوان ارزان ترین راه برای ارتقاء تمام شاخص های جامعه پذیرفته شده است، در جامعه، مردم با چه شاخص هایی سروکار دارند. شاخص ادب؛ ارتباطات مودبانه با هم داشتن، پرخاش نکردن، شاخص اعتیاد که تعداد افراد کمتری با آن درگیر هستند، نگاه مثبت به ازدواج داشتن و... اینها شاخص های مهم و پذیرفته شده در جوامع مختلف هستند.

امانی اظهار داشت: تمام دنیا دنبال این هستند که این شاخص ها را ارتقاء دهند؛ برای ارتقای این شاخص ها از جمله احساس امنیت، تولید، اشتغال، توجه به استعدادها و توانمندی ها و... برای ارتقاء اینها راه های مختلفی از جمله رادیو، تلویزیون وغیره وجود دارد ولی راهی که از بقیه راهها عمیق تر، ماندگارتر، موثرتر و اهداف بلند مدت تری دارد، آموزش و پرورش است.

وی اضافه کرد: اگر یک فردی به هر دلیلی در جامعه ای به گونه ای پیش برود که سروکارش آخر به حبس و زندان بیفتد برای نگهداری او در زندان سالی حدود 30 میلیون تومان باید هزینه شود ولی اگر این هزینه ها در جامعه و برای ارتقای آموزش و پرورش صرف شود، مسائل و مشکلات ما کمتر خواهد بود.

آموزش و پرورش باید خیلی جدی گرفته شود

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: آموزش و پرورش باید خیلی جدی گرفته شود و باید اولویت اول ملت بشود والبته این امر فقط مختص به دولت نیست؛ عملکرد تمام دولت ها در آموزش و پرورش شبیه هم است و این بر می گردد به آن باور اولیه که آیا آموزش و پرورش اولویت اول ملت ماست،

امانی با اشاره به اینکه وقتی وارد یک روستا می شوی بهترین ساختمانی که می بینی چه ساختمانی است، افزود: بالطبع حسینیه ها و مساجد است. آیا انتظار دارید بهترین ساختمانهای روستا مدرسه باشد. نه چرا بهترین ساختمانهای محله مدرسه نیست این نشان می دهد که اولویت اول ما مدرسه نیست. چون متولی حسنیه و مسجد مردم هستند، مردم برای حسنیه و مسجد جان هم می دهند باید این حس را در جامعه بوجود بیاوریم که مدرسه هم در آینده کشور مهم و موثر است و نباید این موضوع که در قانون اساسی آموزش و پرورش را رایگان کرده است مانع همکاری و مشارکت مردم در آموزش و پرورش شود. اگر دولت تمام توان خود را می گذارد ما هم باید بیاییم و کمک کنیم.

وی اظهار داشت: اولویت اول هر ملت یعنی هر مردمی که در محله ای زندگی می کنند باید مدرسه آن محله باشد و باید این دغدغه را داشته باشیم آیا فرزند من در یک ساختمان ایمن، زیبا، با گرمایش و سرمایش و تجهیزات مناسب و... درس می خواند.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به اینکه عامل اصلی تحول در هر سازمانی و حتی هر جامعه ای نیروی انسانی است که از هر لحاظ تامین شده باشد، ادامه داد: ما با یک مسائل و مشکلات انباشته عظیم چندین ساله از آموزش و پرورش مواجهه هستیم اگر ما ساده به مساله نگاه کنیم هیچ وقت راه حل های ما در قواره حل این مشکلات عظیم نخواهد بود.

تامین نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش

امانی اضافه کرد: مساله تامین نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش از مهم ترین دغدغه همه کشورهای دنیاست یعنی چه سازوکارهای منجر به این می شود که برجسته ترین فرزندان یک کشور بیایند به موضوع تعلیم و تربیت نسل بعدی خود بپردازند و مطلوب ما این است که قوی ترین، با استعدادترین، پرانگیزه ترین، توانمندترین دانش آموزان کشور بیایند آموزش ببینند و معلم بشوند تا بتوانند دست بچه ها را بگیرند و بالا بکشند.

وی تاکید کرد: آیا سیاست هایی که در طول سال های متمادی اتخاذ کرده ایم به گونه ای بوده است که این رغبت ایجاد شود که رتبه های برتر کنکور به سیستم معلمی ورود پیدا کنند، بنابراین نباید از طرح این سئوال ترس داشته باشیم که بگوییم چه چیزهایی اتفاق افتاده است که از این هرم استعداد کشور در آن بخش قله هایش ورودی آموزش و پرورش کمتر بوده است.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به اینکه سئوال های مهم به معنی متوقف کردن کار سند تحول نیست بلکه اینها قرار است کمک کنند که سند بهتر و کاملتر اجراء شود و به سند چشم انداز بدهند. به تعبیر مقام معظم رهبری برجسته ترین فکرها یعنی همین بچه ها بیایند کمک کنند. آموزش و پرورش باید بتواند برای خود برنامه ای ترسیم کند که بهترین ها را جذب آموزش و پرورش شوند.

امانی اظهار داشت: در سال های اخیر استعدادهای بهتری جذب آموزش و پرورش شده اند بدلیل اینکه قوانین جذب خوبی پیش بینی شده است. باید از اولویت های 5 شغل اول کشور یکی از آن شغل معلمی باشد. به دلایل متعددی اولویت اول نیست، یکی به خاطر شان و منزلت معلمی است یعنی همان اولویت اول ملت؛ دوم معیشت معلمان که یک موضوع بسیار مهم و حیاتی است و در طول سالیان دراز این بخش از کشور را نسبت به سایر بخش های دیگر از نظر حقوق و مزایا و... ضعیف تر نگه داشته ایم.

مردم باید آموزش و پرورش را باور داشته باشند

وی افزو: مردم باید آموزش و پرورش را باور داشته باشند. همه چیز که مردم نیست، اما مردم باید این مطالبه را داشته باشند که هر کسی می خواهد بیاید در سمتی قرار بگیرد نوع افکار اجتماعی اش باید به گونه ای باشد که من برای اولویت اول آموزش و پرورش می آیم، در همه جا باید این طور باشد.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش تاکید کرد: باید جنگ لفظی را متوقف کنیم که این فرد باشد و آن فرد نباشد؛ بیاییم این گفتمان را غالب کنیم که هر کسی بخواهد هر انتقادی از آموزش و پرورش بکند، قبل از آن، از خود بپرسد من برای بچه های گشورم چکار کرده ام. به عنوان یک وظیفه عمومی؛ آیا کسی هست که بگوید من در قبال بچه های کشورم مسئولیتی ندارم همه ما باید راجع به بچه هایمان دغدغه داشته باشیم و این حداقل کاراست، اگر خودم کاری از دستم بر نمی آید ولی باید تلاش کنم کسانی بر سرکار بیایند که آنها دغدغه اول شان تعلیم و تربیت بچه های این مرز و بوم باشد.

امانی با اشاره به اینکه تصویرترسیمی سند از آموزش و پرورش چیست، اضافه کرد: آموزش و پرورشی که سند می گوید اگر بخواهد اجرا شود مقیاس قواره مالی اش چقدر است، این مقدار باید از کجا بیاید و آیا در قالب بودجه های عمومی و یا اختصاصی می گنجد و اگر نه، از کجا باید تامین شود. طرح ما چیست.

وی اظهار داشت: سند برای چه تدوین شده است، سند برای این نیامده است که تمام کاستی های انباشته گذشته آموزش و پرورش را با یک معجزه از جنس قلم حل کند، یا سند برای این نیامده است که مشکلات مدارس که زیر صفر هستند را حل کند مانند گرمایش و سرمایش مدرسه، اینها از بدیهیات است نیاز به سند ندارد.

برای حل برخی از مشکلات نیاز به سند نداریم

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: سند می گوید اگر مدرسه شما روی نقطه 20 است برای رسیدن به نقطه 80 و 100 چگونه باید عمل کرد. برای حل برخی از مشکلات نیاز به سند نداریم، مانند اینکه مدارس را گسترش دهیم که دو شفیت نشود، اینها نیاز به سند ندارد، عمل به بدیهیات است. این گونه مسائل درونی آموزش و پرورش نیست و اشتباه این است که هر مسئله ای را می آوریم درون آموزش و پرورش؛ آموزش و پرورش کنونی دارد یک نظامی را داره می کند که از سالهای گذشته در باب فیزیک مدرسه، نیروی انسانی، تجهیزات، آموزش و... دچار مضیقات فراوانی بوده است این مشکلات از ناحیه درونی آموزش و پرورش سمهش خیلی کم بوده، سهم عوامل بیرونی بیشتر بوده است.

امانی تصریح کرد: به هر سندی می تواند نقدهایی وارد باشد اما باید توجه کنیم که این سند، بیشترین تایید را از مسئولان و مقام معظم رهبری دریافت کرده است، ایشان بارها فرمایش کرده اند، سند بسیار سند خوبی است و فرمودند من خودم مطالعه کردم و دادم افراد مورد اعتماد هم مطالعه و تایید کردند. حجم تاییدات حضرت آقا در باب سند تحول شاید درباره هیچ سندی دیگر وجود ندارد.

وی افزود: هر آدمی و هر سلیقه ای می تواند نقد داشته باشد اما به هر حال سند تحول کاری است که در یک اجماع گفتمانی کشور در شورای عالی آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی تایید شده است. این را باید جایگاهش را با جملاتی از جنس انسجام ندارد و... خدشه دار نکرد. دغدغه امروز ما باید اجرای سند تحول بنیادین باشد نه اصلاح سند. البته اصلاح سند یک وظیفه قانونی شورای عالی است که اتفاقاً اصلاحات مورد نیاز سند هنگام اجرا خود را نشان می دهند.

مجری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش ادامه داد: مجری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است و شورای عالی وظیفه نظارتی در قبال سند دارد. عقلانیت خوبی در طی سال های اخیر در شورای عالی آموزش و پرورش حاکم بوده است.

امانی با اشاره به اینکه مشابه سند تحول بنیادین در هیچ یک از دستگاه های موجود وجود ندارد، گفت: هر کسی در هر نقطه ای که در کشور است باید نسبت خود را با سند و مدرسه تعیین کند چه در مدرسه محروم و چه در مدرسه برخوردار.

وی تاکید کرد: امروز باید به ساختن این گفتمان رسید که کمک به آموزش و پرورش وظیفه همه ماست تا سند تحول بنیادین به طور کامل اجرایی شود، این یک ضرورت انکار ناپذیر است.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به گزارش اجرای سند تحول بنیادین، اظهار داشت: در هیچ جایی این قدر درباره اجرای سند تحول گزارش داده نشده است، گزارش اجرای سند در شوراها، گردهمایی ها، مراسم ها و... چه به صورت فصلی و چه به صورت سالیانه تهیه و ارائه شده است.

امانی با تاکید بر اینکه هیچ موضوعی به اندازه سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش تبدیل به گفتمان نشده است، تصریح کرد: باید فکرها، اندیشه ها، بودجه و اهتمام کنار هم بیایند و برای اجرای کامل سند تحول بنیادین کمک کنند. آموزش و پرورش را باید از سیاسی کاری و سیاست بازی محافظت کنیم، یک نوع جریان اصیل، آگاه، انقلابی و مومن به این موضوع بپردازند و آن را پیش ببرند و از مقابله با یکدیگر بپرهیزند.

آموزش و پرورش باید به یک گفتمان و مطالبه عمومی تبدیل شود

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در پایان با تاکید بر اینکه آموزش و پرورش باید به یک گفتمان و مطالبه عمومی تبدیل شود، گفت: باید موضوعاتی مانند معلم، ارزشیابی، نیروی انسانی، مدرسه و... در تراز سند تحول بنیادین که برای آگاهی جامعه و آموزش و پرورش مطلوب است برای مردم بازگویی و تبیین شود.