تشریح اقدامات حوزه شهرسازی و معماری در پایان سال سوم شورای شهر تهران

محمد سالاری، رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در دویست و سی و دومین جلسه شورا و در نطق پیش از دستور خود به ارائه گزارش اقدامات حوزه شهرسازی و معماری در پایان سال سوم شورا پرداخت و گفت: یکی از علل استقبال بی نظیر مردم از لیست امید در انتخابات پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران اعتراض به پارادایمی سختافزاری بودکه شهر را با استفاده از درآمدهای ناشی از شهرفروشی اداره می کرد و در واکنش به آن شیوه مدیریت امور شهر، شهروندان تهرانی خواستار توجه به رویکردهای انسان‌محوری، شفافیت، انضباط مالی، پاسخگویی، مبارزه با فساد، حقوق شهروندی، صیانت از میراث طبیعی شهر و جلوگیری از شهرفروشی شدند، در میان توقعات و انتظارات شهروندان تهرانی از شورای پنجم، سهم مأموریت های حوزه شهرسازی و معماری از وزن بالایی برخوردار است.

سالاری ادامه داد: حال که در پایان سال سوم عمر شورا و آغاز آخرین سال خدمت هستیم، لازم است در راستای هویت شورای شهر اصلاحطلب که مبتنی بر شفافیت، پاسخگویی و فراهم کردن امکان نقد و گفتگو است گزارشی صادقانه و مستند از اقدامات انجام شده در این مدت را خدمت شهروندان تهرانی ارائه کنیم و نیز از انتظارات هنوز به سرانجام نرسیده‌ای بگوییم که علیرغم پیگیری‌های انجام شده، جامه تحقق نپوشیده‌اند.

وی آشفتگی و رکود اقتصاد کلان، تحریم‌های ظالمانه بین‌المللی، بروز همه‌گیری کرونا، کم شدن جریان سرمایه‌گذاری در شهر، رکود بازار مسکن و کاهش شدید درآمدهای شهرداری، بدهیهای به ارث رسیده از دوره‌های قبل، به اشباع رسیدن ظرفیت درآمدزای طرح تفصیلی، تغییرات مکرر شهردار علیرغم میل و اراده شورا و غیره را از تنگناها و موانع بر سر تحقق وعده‌ها دانست.

وی با اشاره به مهمترین محورهای اقدامات کمیسیون شهرسازی و معماری در سه سال گذشته و همچنین اولویت های پیگیری خود در یک سال باقیمانده اظهار داشت: ارائه گزارش تفصیلی را که به واسطه گستردگی مأموریتهای این حوزه در این نطق نمیگنجد به فرصتهای دیگر موکول میکنم. پرواضح است آنچه به عنوان توفیق در اینجا ذکر میشود، توفیق کلیت شورای پنجم و سایر کمیسیون های تخصصی و بخصوص کمیته های شهرسازی و معماری و طرح های شهری و حاصل همکاری و کمک همه همکاران محترم و همیاری شهرداری است، لذا همینجا لازم است از یاری همگان کمال تقدیر و تشکر را داشته باشم.

رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورا در گزارش خود، توقف شهرفروشی، کاهش رانت و فساد در حوزه شهرسازی و معماری و توجه به حقوق عامه را یکی از مهم ترین دستاوردهای حوزه شهرسازی دانست و گفت: تا پیش از شورای پنجم ما شاهد نوعی مسابقه در شهرفروشی بین مناطق شهرداری بودیم و منطقهای موفقتر ارزیابی میشد که میتوانست اضافه طبقه‌ها و تغییر کاربری‌های بیشتری بدهد و به ازای آن پول بیشتری دریافت کند. نخستین اقدام ما در شورای پنجم، ایجاد تحول اساسی در این نگرش و حاکم کردن رویکرد احترام به حق به شهر و قانونمداری در شهرسازی و جلوگیری از شهرفروشی بود. به طوری که امروزه افتخار مدیران شهرداری به این است که توانسته‌اند هرچه بیشتر جلوی شهرفروشی را در حوزه مدیریت خود بگیرند.

کاهش ۸۰ درصدی تخلف از ضوابط طرح تفصیلی در مناطق

وی در خصوص اقدامات تقنینی و نظارتی این حوزه که به موازات تغییر گفتمان صورت گرفت، اظهار داشت: کمیسیون از طریق الزام شهرداری به تعیین چارچوب و حدود اختیارات شوراهای معماری و کمیسیون‌های داخلی و شفاف سازی فرآیند تصمیم گیری در آنها توانست امضاهای طلایی و تصمیمات سلیقه‌ای در مرحله صدور پروانه و بعد از آن را تا حدود زیادی حذف کند. بررسیها نشان میدهد پیش از این و بین سالهای ۹۱ تا ۹۵ تنها در منطقه ۱ شهرداری میان پروانههای صادره با ضوابط طرح تفصیلی ملاک عمل ۶۹ درصد مغایرت وجود داشته اما پس از اصلاحات ساختاری صورت گرفته میزان تخلفات در این حوزه را تا ۸۰ درصد در مناطق شهرداری کاهش داشته است. امروز با جرئت میتوانم بگویم در مرحله صدور پروانه هیچ تخلفی صورت نمی‌گیرد. علاوه بر این محاسبه عوارض در صدور پروانه بصورت سیستمی و گواهی‌های ساختمانی که به‌زودی به شکل سیستمی خواهد شد و دیگر جایی برای اعمال سلیقه و نظر باقی نمانده است.

وی ادامه داد: با حاکم کردن رویکرد جدید احترام به حق به شهر تغییر در رویکردهای کمیسیون ماده ۵ نیز با اهتمام شهرداری تهران رخ داده به نحوی که شاهد تفاوت آشکاری میان نوع مصوبات گذشته و فعلی آن هستیم. به طوری که طی ده سال مدیریت شهری گذشته کمتر از 15 درصد پرونده‌های مطرح شده در این کمیسیون مربوط به تعیین تکلیف طرحها و پروژه‌های موضعی و موضوعی با رویکرد افزایش زیست‌پذیری، سرزندگی شهری و افزایش عرصه‌ها و قلمروهای عمومی و نهایتا هویت بخشی به شهر بوده و بیش از 86 درصد پرونده ها مربوط به بارگذاری و درآمدزایی صرف بوده است. اما در دوره پنجم شورا کمیسیون ماده ۵، تا حدود زیادی این نسبتها را معکوس کرده است که نقش کمیسیون شهرسازی در این تغییر رویکرد موثر بوده است.

کاهش ۵۵ درصدی پرونده‌های ارجاعی به کمیسیون ماده ۱۰۰ در مقایسه با دوره چهارم

سالاری با اشاره به اقدامات انجام شده برای کاهش تخلفات ساختمانی، گفت: در اولین سال شورای پنجم ستاد هماهنگی کمیسیونهای ماده ۱۰۰ تشکیل شد و در نتیجه آن آسیبشناسی دقیقی از قوانین و فرآیندها به دست آمد. مبتنی بر یافتههای ستاد هماهنگی پیشنویس لایحه اصلاح ماده ۱۰۰ قانون شهرداری با همکاری وزارت کشور تهیه و جهت تصویب به دولت ارائه شد. علاوه بر این ارزش معاملاتی ساختمان که از سال ۹۳ بازنگری نشده بود، به روز شد تا با افزایش میزان جرایم تخلفات ساختمانی انگیزه برای تخلفات ساختمانی کاهش یابد. مجموعه اقدامات این حوزه سبب شده که در دوره شورای پنجم پرونده‌های ارجاعی به کمیسیون ماده ۱۰۰ نسبت به دوره چهارم کاهش ۵۵ درصدی داشته باشد که این خود نشان از حرکت به سوی بازدارندگی از وقوع تخلف در این دوره دارد.

وی اضافه کرد: در کنار همه اقدامات فوق از آنجا که معتقدیم عامل اصلی جلوگیری از فساد و رانت، نظارت همگانی و شفافیت است لذا الزام شهرداری به انتشار عمومی اطلاعات شهرسازی همه پرونده‌ها و نظارت‌پذیر کردن همه مراحل طی شده به عنوان یکی از طرحهای مشترک این کمیسیون با کمیته شفافیت به نتیجه رسید و بستر نظارت همگانی در حوزه شهرسازی و معماری را فراهم کرد.

شفافیت در جریان بررسی پرونده های باغات

رییس کمیسیون شهرسازی و معماری در خصوص اقدامات انجام شده برای حفظ و صیانت از باغات و فضای سبز تهران و حفظ میراث طبیعی شهر گفت: صیانت و حفاظت از باغات و عرصههای سبز و باز شهری از جمله مهمترین اولویتهای این کمیسیون در کنار سایر کمیسیون ها بوده است که در این خصوص مشارکت مؤثر و فعالانهای در لغو مصوبه برج باغها داشته است. همچنین بررسی، تدوین و تصویب دستورالعمل ماده ۱۴ قانون زمین شهری موسوم به خانهباغ، ایجاد فرایندی ویژه برای صدور پروانه در باغات شهر تهران، پیگیری تهیه شناسنامه باغات با محوریت همکاری کمیسیون سلامت و محیط زیست، تبدیل باغات در اختیار سازمانها و نهادهای حاکمیتی به پارک های عمومی و فراهم کردن امکان دسترسی مردم به این فضاهای سبز و نیز همکاری با کمیسیون سلامت برای تملک باغات در مناطق دچار فقر سرانه فضای سبز از محل عوارض قطع درختان از دیگر اقدامات این کمیسیون با همکاری و تعامل سایر کمیسیون‌ها بوده است.

وی ادامه داد: تلاش‌های این کمیسیون برای ساماندهی باغات انبوه و به هم‌پیوسته تهران از جمله باغات کن به وسعت 1072 هکتار و فرحزاد به وسعت 211 هکتار در این میان اهمیت ویژه‌ای دارند. کمیسیون شهرسازی و معماری با پیگیری‌های فراوان و مؤثر و برگزاری ده‌ها نشست و جلسه تخصصی توانست طرحهای موضعی صیانت و ساماندهی این باغات را در مراجع قانونی یعنی کمیسیون ماده ۵ و شورای عالی شهرسازی و معماری کشور به تصویب رسانده و برای اجرا به شهرداری تهران ابلاغ شود.

سالاری افزود: همچنین موضوع ساماندهی این باغات گسترده در برنامه ۵ ساله سوم توسعه شهر تهران، برنامه اولویت‌محور و تحقق‌پذیر شهرداری تهران گنجانده شد تا با رویکرد مشارکت همه ذینفعان هرچه سریعتر عملیاتی شود. اکنون طرح موضعی این محدودههابرای تبدیل این عرصههای ارزشمند زیست محیطی به بزرگترین محدوده تفرجگاهی و گردشگری شهر در مرحله اجرا قرار دارد.

تقویت عرصه های عمومی و توسعه میدان‌گاه ها و پلازاهای شهری و مناسب سازی آن ها

عضو شورای شهر تهران گسترش کمی و کیفی عرصه‌های عمومی و مناسبسازی شهر برای استفاده بدون تبعیض همه شهروندان را راهبرد اساسی پیاده‌سازی حق بر شهر دانست و گفت: در همین راستا کمیسیون شهرسازی و معماری، با محوریت کمیته معماری و طرح های شهری پیگیر توجه ویژه به توسعه عرصههای عمومی شد و در تدوین و تصویب برنامه پنج ساله سوم شهر تهران تکالیف بنیادینی در این خصوص تعیین شد. بر همین اساس تلاش برای مکانیابی و احداث میدانگاه پیاده در هر یک از مناطق 22گانه در عرصه‌های دارای ظرفیت بالقوه با استفاده از مشارکت شهروندان در دستور کار قرار دارد که برخی از آنها به مرحله اجرایی نیز رسیده‌اند.

وی ادامه داد: در زمینه مناسبسازی نیز با احیاء ستاد مناسب‌سازی و ایجاد تغییر نگرش در اجرای طرحها و برنامه‌های عمرانی شهر، مناسب‌سازی به یکی از پیوست‌های اولویتدار طرحها تبدیل شده است. تلاشهای کمیسیون با محوریت کمیته شهرسازی موجب شد تا اعتبارات مربوط به مناسب سازی در فرآیند تصویب بودجه های سنواتی تا حدود 300 درصد افزایش یابد و شیوه نامه مناسب سازی به عنوان بخشی از فرآیند عقد قرار داد نیز ابلاغ شود. علاوه بر این رعایت ضوابط مناسبسازی در مراحل طراحی و احداث ایستگاه‌های مترو، خطوط مترو توسط شرکت راه آهن شهری تهران و حومه طبق مصوبه ستاد مناسب سازی و پیگیری برای مناسب‌سازی حدود ۵۰۰ کیلومتر از مسیرهای شهر تهران از دیگر اقدامات این کمیسیون و کمیته شهرسازی در زمینه مناسبسازی است.

بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهری و پروژه های کوچک مقیاس

رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر با اشاره به اقدامات و پیگیری های انجام شده در حوزه بازآفرینی شهری گفت: با وجود اینکه مأموریت بازآفرینی نیازمند همکاری نهادهای دولتی است اما این کمیسیون تلاش نموده با پیگیریهای خود به فرآیند بازآفرینی سرعت و هماهنگی بخشد. رویکردهای مختلفی طی دهه های گذشته در خصوص نوسازی بافت های فرسوده اتخاذ شد که هیچکدام پاسخگوی وضعیت محلات فرسوده نبود و اقدامات منجر به خروج افراد از محلات می شد و صرفا بر ابعاد کالبدی و مسکن سازی تکیه داشت. اما توجه به رویکرد بازآفرینی بویژه ابعاد نرم افزاری آن که با رویکرد توسعه محله محوری و با مشارکت شورایاری ها و مردم محلات امکانپذیر بود، در این دوره شورا و با جلسات کارشناسی کمیسیون و در برنامه سوم شهرداری گنجانده شد.

تهیه سند توسعه محله برای 171 محله

وی ادامه داد: بر این اساس قرار شد که سند توسعه محله برای هر یک از محلات واقع در بافت های فرسوده و غیربرخوردار تهیه شود و اطلاعات آن در سامانه پیش خوان توسعه محله درج شود و امکان مقایسه توسعه محلات در شاخص های کلی 4 گانه (جمعیتی، اجتماعی-اقتصادی-کالبدی، فعالیتی محیط زیستی - حکمروایی) مقدور باشد و در هنگام تهیه این اسناد سعی شد لیستی از نیازها و اولویت های هر محله با توجه به جلسات متعددی که با ذینفعان و شورایاری ها در محلات گذاشته میشد تهیه شود و برای اولین بار با رویکرد مشارکتی و مبتنی بر نیاز مردم و نه نیاز مدیران شهری پروژه های کوچک مقیاس در محلات اجرایی شدند. با توجه به اینکه 184 محله زیر پوشش دفاتر تسهیلگری قرار دارد که تا کنون برای 171 محله سند توسعه محله تهیه و 159 سند محله مصوب ستاد بازآفرینی شده است.

سالاری اضافه کرد: در تمام اقدامات ذکر شده، کمیسیون شهرسازی و معماری جلسات متعددی با سازمان ها و نهادها و صاحبنظران برگزار کرده و عملکرد سازمان نوسازی در تمامی اقدامات و پروژه ها بصورت مستمر مورد بررسی و اصلاح قرار گرفت. همچنین برخی از عرصه های ناکارآمد شهری از جمله محور نیلوفری (به وسعت 70 هکتار)، محور فدائیان اسلام (537 هکتار)، کوره‌های آجرپزی منطقه ۱۹ (400هکتار)، اراضی بلااستفاده منطقه ۱۸ ( 700 هکتار)، محله نفرآباد (20 هکتار)، محله کن(1072 هکتار)، محله فرحزاد(211 هکتار)، امامزاده عینعلی زینعلی (34 هکتار) و....مورد تاکید جدی کمیسیون شهرسازی و حوزه شهرسازی و معماری شهرداری تهران قرار گرفت و جهت بازآفرینی این عرصه های ناکارآمد طرح هایی تهیه شد که برخی از آن ها در مرحله اجراست.

عضو شورای شهر تهران تصریح کرد: به لحاظ ساختاری نیز ستادهای بازآفرینی در سطوح ملی و استانی و شهر و منطقه تعریف شده بودند اما فعالیت آن‌ها در سطح شهر تهران و مناطق متوقف شده بود که با تاکید و پیگیری کمیسیون شهرسازی و معماری، مجددا کمیتههای ذیل ستاد بازآفرینی شهر تهران راه اندازی و فعال شدند و بالاخص درکمیته زیرساخت با حضور مداوم اعضا کمیسیون شهرسازی در تمامی مناطقی که دارای محلات بافت فرسوده بودند، جلسات برگزار شد و اقدامات موثری از جمله تامین روشنایی معابر، نوسازی شبکه آبرسانی و تکمیل شبکه فاضلاب ، خریداری و نصب شیرهای هیدرانت ، جابه جایی بیش از 1000 تیر چراغ برق برای ارتقاء نفوذپذیری بافت فرسوده ، ساماندهی کابل های مخابراتی، مقاوم سازی مدارس و مناسب سازی 20 باب مدرسه استثنایی، احداث کیوسک جهت تامین سرانه انتظامی، ارتقای سرانه های درمانی، تهیه برنامه ساماندهی راسته ها و محدوده های دارای اولویت با حضور نمایندگانی از همه ارگان ها ی مربوطه از جمله شرکت برق منطقه ای تهران و شرکت آب و فاضلاب و شرکت گاز استان تهران و مخابرات و سازمان اتش نشانی و بنیاد مستضعفان، اداره راه و شهرسازی، سازمان بهزیستی، نیروی انتظامی و اداره کل اموزش و پرورش و ....در دستور کار قرار گرفت.

سالاری ادامه داد: با توجه به درخواست ها و اعتراضات مردم برخی محلات نسبت به تدقیق محدوده بافت فرسوده، کمیسیون پیگیری های مکرری با محوریت سازمان نوسازی را به منظور اصلاح محدوده بافت فرسوده شهر تهران با همکاری شهرداری و سایر نهادها انجام داده که منجر به افزایش حدود 700 هکتار به محدوده بافت فرسوده شد. در خصوص ماموریت «نوسازی، بهسازی و مقاوم سازی مسکن» در بافت فرسوده نیز دستورالعمل مقاوم سازی تدوین شده است. همچنین تعریف تعداد قابل توجهی از پروژه‌های بهسازی محیطی در سطح محلات بافت فرسوده و به بهرهبرداری رسیدن برخی از آن ها که جزئی از برنامه اولویت محور و تحققپذیر مدیریت شهری نیز بوده است از راهکارهای این کمیسیون و حوزه شهرسازی و معماری شهرداری برای تداوم جریان بازآفرینی حتی در زمان کمبود منابع مالی مدیریت شهری بوده است.

وی افزود: از دیگر اقدامات مهم حوزه شهرساز و معماری در این زمینه می‌توان به پیگیری جهت تصویب دستورالعمل اراضی ذخیره توسعه نوسازی و نظارت بر ایجاد پاتوق های محله ای و مراکز محله در محدوده بافت فرسوده، اشاره نمود. همه موارد ذکر شده موجب تقویت ارزش سکونت در محلات خواهد شد و هویت محله را حفظ خواهد کرد.

تلاش برای تحقق پذیری تکالیف طرح جامع و تفصیلی شهر تهران

رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با اشاره به رویکرد قانونگرایی شورای اصلاح‌طلب پنجم اظهار کرد: کمیسیون شهرسازی و معماری، بازگشت به طرح جامع و تفصیلی شهر و تلاش برای تحقق تکالیف بر زمینمانده آنها را سرلوحه کارهای خود قرار داد. از همین رو، نهاد پایش و راهبری طرحهای توسعه شهری تهران را در یکی از نخستین اقدامات خود احیاء نمود تا قطار توسعه تهران در ریل توسعه پایدار و متوازن بازگردد. بررسی تحققپذیری طرح تفصیلی و آسیبشناسی اجرای آن به منظور فراهم نمودن بستر بازنگری طرح مذکور نیز از اقدامات کمیسیون در راستای عمل به تکالیف طرح جامع و تفصیلی بوده است.

سالاری ادامه داد: پیگیری،بررسی و تصویب طرح تفصیلی ویژه منطقه ۲۲ با رویکرد جمعیت پذیری حداقلی و پرهیز از بارگذاری‌های سنگین، مبنا قرار دادن توسعه کیفی به جای توسعه کمی، توسعه خط حمل و نقل ریلی و پاک، تأمین حداکثری خدمات عمومی، حفاظت از محیط زیست و ... از اقدامات مهم کمیسیون در این دوره بوده است که پس از ده‌ها جلسه و ساعت‌ها کار کارشناسی نهایتا به تصویب شورا رسید.

وی افزود: پیگیری جهت تصویب برنامه عملیاتی ساماندهی زیر پهنه حفاظت ویژه ( G 323 ) به وسعت 1729 هکتار (محدوده فی مابین منتهی الیه فضای کالبدی شهر تا خط حریم) که جزو تکالیف طرح تفصیلی بوده است. پیگیری تهیه و تصویب طرحهای موضعی و موضوعی از جمله حق انتقال توسعه(TDR)، ساماندهی مشاغل نامتجانس شهری، پیگیری ایجاد دادگاههای ویژه مدیریت شهری، طرح ساماندهی فعالیتهای مجاز به استقرار در پهنه‌های مختلف طرح تفصیلی، و ضوابط بلندمرتبه‌سازی که همگی جزو تکالیف برزمین مانده طرح جامع و تفصیلی هستند و عدم تحققشان ضربات جدی به کیفیت زیست شهروندان میزند، در این سه سال در دستور کار کمیسیون شهرسازی و معماری قرار داشته‌اند و پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای نیز در هر کدام حاصل شده است اما از آنجا که بسیاری از آن ها نیازمند تصمیمگیری مراجع کلانتر قانونی مانند مجلس شورای اسلامی، قوه قضائیه و دولت هستند هنوز به نتایج نهایی نرسیدهاند.

ساماندهی سیما و منظر شهری و هویت بخشی به شهر

سالاری در خصوص اقدامات انجام شده در حوزه ساماندهی سیما و منظر شهری و هویت بخشی به شهر گفت: در راستای عمل به یکی از مهمترین وظایف طرح جامع و طرح تفصیلی تهران مبنی بر «ساماندهی و ارتقای کیفیت سیما و منظر شهری» و تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری به لزوم توجه مدیریت شهری به نمای ساختمان های شهر، کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر برای نخستین بار در پایتخت موضوع بررسی و تصویب نقش های نمای ساختمان ها را در فرایند صدور پروانه الزامی کرد و در این راستا کمیته هایی تحت عنوان کمیته های نما و کمیته بناهای شاخص را به صورت رسمی ایجاد کردکه تا پایان سال 98 حدود 62000 پرونده را بررسی و نقش بسزایی در ساماندهی به نماهای شهر تهران دارند.

وی ادامه داد: در کنار تشکیل این کمیتهها، تصویب ضوابط عام نما در کمیسیون ماده ۵ و نیز ارایه دستورالعمل "طراحی، پایش و اجرای نماهای شهر تهران" برای هدایت نظاممندتر سیما و منظر شهری در سال 1397، تشکیل دبیرخانه هماهنگی و نظارت بر کمیتههای نما نیز به منظور ایجاد وحدت رویه و هماهنگی میان ناظران شورا در کمیته نمای مناطق ۲۲ گانه و برگزاری مسابقات معماری برای پروژههای شاخص شهری مانند پلاسکو، نیلوفری و غیره از جمله اقدامات مهم کمیسیون و حوزه شهرسازی و معماری در این خصوص بوده است.

افزایش ایمنی و تاب آوری شهری و پدافند غیرعامل

وی با بیان اینکه موضوع تابآوری شهر تهران و ضرورت ایمنسازی آن، یکی از اولویتهای اساسی کمیسیون شهرسازی و معماری در طول ۳سال گذشته دانست و اظهار کرد: انعکاس نقشه حریمهای گسلی بر روی نقشههای طرح تفصیلی و پیگیری تصویب ضوابط ساخت و ساز بر پهنه های گسلی از تحولات مهم اخیر شهر تهران در زمینه تابآوری و ایمنی بوده که در این دوره با پیگیری کمیسیون شهرسازی و معماری انجام شده است.

سالاری تصریح کرد: یکی از مشکلات مهم در زمینه ایمنی و تابآوری که هنوز حل نشده، بلاتکلیفی مرحله بهره‌برداری از ساختمان است و چون ضوابط و قوانین موجود کافی نیست، کمیسیون شهرسازی و معماری اصلاح مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان را طی ده ها جلسه پیگیری کرده که هم اکنون در دستور کار جدی وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی جهت تصویب در دولت قرار دارد.

جنبش در زمینه ایمن‌سازی در شهر

وی ادامه داد: از دیگر اقدامات کمیسیون در همکاری با کمیسیون سلامت، الزام شهرداری تهران نسبت به ایجاد سامانه پایش ایمنی ساختمان های موجود و شناسایی ساختمان های خطرساز، بارگذاری اطلاعات این ساختمان‌ها در سامانه، ابلاغ دستورالعملهای ایمن سازی به مالکین و نهایتا اعلان شکایت به مراجع قضایی و انتشار عمومی اطلاعات به منظور الزام مالکین مستنکف بوده است.

سالاری افزود: نظارت و پیگیری ایمنسازی ساختمانهای ناایمن شاخص در محدوده مرکزی شهر و بازدیدهای میدانی از دیگر اقدامات این کمیسیون در کنار سایر کمیسیون ها و کلیت شورا بوده است. خوشبختانه مجموع این اقدامات توانسته جنبش قابل توجهی در زمینه ایمن‌سازی در شهر ایجاد نماید.

صیانت از حریم شهر تهران

رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با بیان اینکه حفاظت و صیانت از حریم شهر یکی از وظایف اصلی مدیریت شهری است که نقش مهمی در نظمبخشی به نظام شهرسازی و صیانت از فضاهای تنفسگاهی شهر برای آینده دارد، گفت: از همین رو کمیسیون شهرسازی و معماری، رفع تعارضات قانونی مدیریت حریم پایتخت را به طور مرتب و با تشکیل سلسله نشست ها با حضور تمامی ذینفعان پیگیری نموده و تلاش‌های زیادی هم برای تهیه و تصویب طرح راهبردی و ساختاری حریم پایتخت انجام داده است که منجر به تصویب طرح راهبردی در شورای عالی شهرسازی شده و طرح ساختاری نیز در شرف تصویب قرار دارد. اما سازمان مدیریتی حریم هنوز تعیین تکلیف نشده است. همچنین کمیسیون با نامه‌نگاری‌های متعدد با دولت خواستار احیاء سند مجموعه شهری تهران شده است و همچنان تلاش در این زمینه ادامه دارد.

کمپین «آرزوهای تهران»

وی افزود: کمپین «آرزوهای تهران» اقدام دیگر کمیسیون با محوریت کمیته شهرسازی است که برای ایجاد ارتباطی دوسویه بین شهروندان ومدیران شهری پایتخت شکل گرفته و برای نخستین بار پنج ارگان از مجموعه مدیریت شهری را برای پیشبرد یک برنامه دور هم جمع کرد تا مشارکتی کم نظیر درشناسایی مشکلات و همفکری برای حل آنها تحقق یابد.این کمپین با هدف بهبود زندگی و ارتقاء کیفیت زیست شهری شکل گرفت. برای رسیدن به این هدف سامانه ای راهاندازی شده تا شهروندان از آرزوهای خود برای بهبود شهر بگویند و با همیاری یکدیگر، آرزو یا آرزوهایی را برگزینند تا مسئولان شهری آنها را برآورده کنند.

مأموریت‌های فراکمیسیونی

محمد سالاری در بخش دیگری از نطق پیش از دستور خود، ماموریت های فراکمیسیونی، کمیسیون متبوع خود در زمینه مأموریتها و موضوعات مشترک شورا را اینگونه بیان کرد: پیشرو بودن در زمینه تدوین و عملیاتی شدن برنامه اولویت محور تحققپذیر شهر تهران، همکاری پیگیرانه در تشکیل کمیته ارتقاء درآمد شهرداری و همکاری موثر با کمیسیون برنامه و بودجه در بررسی و اصلاح لایحه «بسته محرک در شرایط سخت اقتصادی و نیز در شرایط بحرانی ناشی از گسترش ویروس کرونا»، حضور فعال و مؤثر در کمیسیون ماده ۵ و مشارکت در تصمیمگیری مبتنی بر افزایش زیست پذیری شهر، تعامل و جلسات کارشناسی با شورایاری ها و احصا مشکلات و چالش ها در محلات و پیگیری جهت رفع مشکلات که بعضا مشکلات فراحوزه ای بودند، تلاش برای اجرایی شدن احداث تصفیهخانههای محلی فاضلاب در مناطق، تعدیل بارگزاری ساختمانی در عرصه پادگان ۰۶ از بیش از ۲ میلیون مترمربع به حدود ۶۰۰ هزار مترمربع با کنشگری موثر در شورای عالی شهرسازی و معماری و اختصاص 70 درصد از عرصه آن به پارک عمومی برای استفاده شهروندان. همچنین تعامل با نظام مهندسی در زمینه پیگیری عملیاتی شدن حضور سازنده ذیصلاح در فرآیند ساخت و ساز، تهیه شناسنامه فنی و ملکی، ساماندهی گودهای پرخطر، ارتقاء ایمنی در کارگاههای ساختمانی، کاهش زمان صدور پروانه و گواهی‌های ساختمانی.

وی در بخش دیگری به کارهای باقی مانده حوزه ماموریتی خود گفت: علیرغم توفیقاتی که این کمیسیون با همکاری و کمک همه اعضای شورای شهر توانسته به دست بیاورد اما کارهای باقیمانده همچنان فروانند که سرنوشت برخی از آنها در دست نهادهایی است که همکاری لازم را با شورا به عمل نمیآورند. برخی از آنها نیز در مرحله اجرا در شهرداری معطل ماندهاند.

سالاری ادامه داد: در زمینه کاهش تخلفات ساختمانی علیرغم توفیقات نسبی چشمگیر شورا در این دوره اما به علت اشکالاتی که در قانون ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها وجود دارد، هنوز تا نقطه مطلوب فاصله داریم. پیشنویس اصلاح این قانون توسط کمیسیون با همکاری وزارت کشور تهیه و در اختیار دولت قرار داده شده اما هنوز تا تصویب در هیئت دولت و بعد مجلس مسیر طولانی دارد که امیدواریم دولت و مجلس محترم در فرآیند آن تسریع کنند. در بحث مدیریت حریم با اینکه طرح جامع راهبردی حریم پایتخت در شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب رسیده اما هنوز مدیریت جامع حریم شکل نگرفته است. این درحالیست که اگر وضع موجود ادامه یابد به زودی شاهد از بین رفتن اندک فرصت ها و فضاهای باقیمانده حریم شهر تهران و شهرهای اقماری برای صیانت از فضاهای تفرجگاهی و تنفسی اطراف شهر تهران خواهیم بود. اینجا نیز دولت باید جدیت و شتاب بیشتری به خرج دهد.

نارضایتی از شهرداری تهران به دلیل فرآیند بروکراتیک طولانی صدور پروانه

وی اضافه کرد: در بحث صدور پروانه و گواهی های ساختمانی علیرغم پیگیری های مستمر اعضای کمیسیون اما همچنان با فرآیند بروکراتیک بسیار طولانی و پیچیدهای روبرو هستیم و بشدت از عملکرد شهرداری در این خصوص ناراضی هستیم. بنابراین تلاشها و پیگیریهای ما برای هرچهکوتاهتر شدن این فرآیند و نیز هوشمندسازی کامل آن ادامه خواهد داشت و امیدواریم آنچنان که معاونت شهرسازی شهرداری وعده تا پایان سال شاهد اتفاقات خوبی در این زمینه باشیم.

این عضو شورای شهر تهران ادامه داد: موضوع مهم دیگری که تحقق آن از ضروری ترین اولویت ها است، تحقق تکلیف طرح جامع در خصوص حق انتقال توسعه یا TDR است. اگر این تکلیف اجرایی شود، مدیریت شهری ابزار بسیار قدرتمندی برای حل بسیاری از مشکلات موجود در زمینه صیانت از باغات، بافت و بناهای ارزشمند تاریخی و اجرای طرحهای شهری و احیاء حقوق عامه خواهد داشت. اما علیرغم پیگیریهای فراوان ما هنوز دولت گام عملی بلندی در این زمینه برنداشته است. ساماندهی زیست شبانه از دیگر برنامههای اولویت دار شورا و کمیسیون بوده که تلاشهای زیادی برای گفتمانسازی و اقناع نهادهای متعدد و نیز زمینهسازی قانونی برای آن انجام داده است اما متأسفانه علیرغم همه این تلاشها شهرداری تهران جدیتی برای اجرای آن به خرج نداده است. توقع ما از شهرداری تهران این است که هرچه سریعتر نسبت به اجرایی کردن مصوبات شورا در این زمینه اقدام کند.

وی در پایان ضمن تقدیر از همراهی مجدانه اعضای این کمیسیون و کارشناسان و مشاوران و استادان دانشگاه و صاحبنظران و تشکلهای حرفهای و دانشگاهی که با این کمیسیون و کمیتههای مربوطه همکاری داشتهاند، گفت: از همکاری و همراهی اعضای محترم شورا و مدیریت مؤثر و مسئولانه ریاست محترم شورا و سایر کمیسیون های تخصصی و سازمان شهرداری تهران و معاونت شهرسازی و معماری شهرداری که همگی تمام توان و ظرفیت علمی، تخصصی و مدیریتی خودشان رابرای ارتقای کیفی زندگی شهروندان عزیز تهرانی در این سه سال به کار بستهاند به نوبهخودم تشکر و سپاسگزاری می کنم.