آموزش سوادآموزان در ایام کرونا تعطیل نشد

به گزارش اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش استان زنجان، فرحناز فتحی معاون سواد آموزی اداره کل آموزش و پرورش زنجان به تشریح اهداف و فعالیت های این حوزه پرداخت.

برنامه‌های فعلی معاونت سوادآموزی استان برای سوادآموزان چیست؟

یکی از مهمترین برکات انقلاب اسلامی، ایجاد شرایط کسب علم و دانش و سواد برای تمام اقشار جامعه بوده است. این دستاورد بزرگ که با فرمان تاریخی حضرت امام مبنی بر تشکیل نهضت سوادآموزی در 7 دی 58 محقق شده است، زمینه حضور تمام افراد فارغ از سن و جنس را برای آموختن و یاد گرفتن فراهم کرده و امروز با تاکید رهبر معظم انقلاب در کنار آموزش سواد، موضوع تثبیت و تعمیق سواد در سواد آموزان در اولویت کار مجموعه سوادآموزی استان است و در واقع سوادآموزی به عنوان یک دغدغه اجتماعی و فرهنگی در تمام سطوح جامعه باید مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم شاهد ریشه کنی بی سوادی در جامعه باشیم.

احساس نیاز به آموختن و سواد از الزامات رسیدن به جامعه متوازن فرهنگی و توسعه یافته است، زیرا ریشه بسیاری از مسایل و مشکلات حوزه های مختلف، عدم دانش کافی و عدم دسترسی به سواد کاربردی در آن حوزه است که می توان این مسئله را با آموزش های ابتدایی شروع کرده و در مراحل بعد با آموزش مهارتهای مختلف به نتیجه رساند. در همین راستا معاونت سوادآموزی استان در کنار آموزش خواندن و نوشتن، آموزش مهارت های مختلف از جمله مهارتهای زندگی، مهارتهای مربوط به تربیت فرزندان، حقوق شهروندی، زندگی سالم، تغذیه، اخلاق ، اقتصاد و خود اشتغالی با محوریت آموزش مهارت های مختلف کشاورزی، گل کاری، پرورش زعفران، پرورش قارچ و... را در راس برنامه های خود دارد که این امر تاکنون با راه اندازی 4 مرکز یادگیری محلی محقق شده و در سال جدید نیز با راه اندازی 2 مرکز یادگیری محلی جدید در مناطق استان گامهای جدی‌تری برداشته خواهد شد و امید داریم با همکاری اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و واحدهای تولیدی صنعتی مستقر در شهرک صنعتی شاهد راه اندازی مرکز یادگیری کارگری در شهرک صنعتی باشیم.

موفقیت ها و دستاوردهای مهم معاونت سواد آموزی در سال98 چه مواردی بوده است؟

در سال 98، معاونت سواد آموزی با حمایتهای مشفقانه و برنامه محور مدیر کل و همراهی و تلاش تمام همکاران حوزه سواد آموزی در استان موفق به اجرای برنامه های ویژه و در خور توجه و قابل قدردانی از سوی سازمان شد که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد. برگزاری جشنواره الگوهای برتر تدریس کشوری با حضور 68 نفر از سراسر استان و انتخاب 5 نفر برتر که در همین خصوص اداره کل آموزش و پرورش استان و معاونت سوادآموزی از سوی سازمان نهضت سوادآموزی مورد تشویق و تقدیر قرار گرفت. طراحی سامانه پیشخوان محتوای الکترونیکی به صورت کشوری با محوریت استان زنجان که با تلاش همکاران حوزه معاونت استان به نتیجه رسید، از دیگر فعالیتهای صورت گرفته در سال 98 است. برگزاری مسابقه انشاء نویسی با موضوع پرسش مهر ریاست جمهوری با شرکت یک هزار و 173 سواد آموز در سطح استان، برگزاری مسابقه کشوری کتابخوانی با موضوع شعار سال با عنوان رنج و گنج با حضور یک هزار و 35 سوادآموز، برگزاری مسابقه استانی بیانیه گام دوم انقلاب ویژه آموزش دهندگان با حضور 330 آموزش دهنده، برگزاری مسابقه گفتمان مکتب امام راحل و یارانش با محوریت شخصیت شناسی سردار سلیمانی با شرکت 977 سواد آموز دوره انتقال که برای اولین بار در سطح استان برگزار شد و به نفرات برتر جوایزی اهدا شد.

در حوزه زنان و دختران چه اقداماتی صورت گرفته است؟

در راستای توسعه سواد زنان و دختران عشایر، برنامه ای مدون با همکاری اداره عشایر استان و اداره کل امور زنان و خانواده استانداری زنجان اجرا شد. از طرف دیگر با همکاری مدیران مدرسه در شناسایی و معرفی اولیاء بی سواد با محوریت مادران بی سواد دانش آموز در توسعه سواد زنان خانه دار و مادران که از اهمیت بسزایی برخوردار است، گام های اساسی و مشارکت محور با مجموعه فرهنگیان برداشته شده است و در همین حوزه با همکاری نواحی و مناطق از ابزارهای تشویقی نیز استفاده می شود. از سویی دیگر، توجه به زیر ساخت های فرهنگی خانواده و استفاده از ظرفیت دانش آموزان دختر در امر باسواد کردن اولیاء با اولویت مادران به عنوان محور تربیت و آینده پروری از دیگر برنامه های معاونت در این حوزه است. همچنین برگزاری طرح نماز کلید بهشت برای تمام سواد آموزان تحت پوشش از دیگر برنامه های معاونت سواد آموزی در راستای تعمیق مفاهیم دینی و آموزش صحیح نماز صورت گرفت.

تدوین برنامه راهبردی 2 سالانه و شتاب بخشی 5 ساله نیز از دیگر اقدامات معاونت در سال 98 بوده است. رایزنی و تنظیم تفاهم نامه با امور زندان ها، امور کتابخانه ها و جهاد کشاورزی در حوزه سواد آموزی از دیگر اقدامات معاونت سواد آموزی در سال 98 است. برگزاری دوره های توانمندسازی نیروی انسانی و آموزش دهندگان به صورت حضوری و مستمر و فصلی در تمام مناطق و نواحی به شکل یکپارچه نیز از دیگر اقدامات است. اجرای موفقیت آمیز طرح آزمایشی کتب ویژه کشاورزان به صورت پایلوت در استان زنجان در کنار چهار استان اردبیل، گیلان، گلستان و آذربایجان غربی و عملکرد خوب استان که منتج به قدردانی از سوی سازمان شد از دیگر تلاشهای همکاران حوزه سوادآموزی به منظور استفاده از تمام ظرفیتها برای ارتقاء سطح سواد افراد مختلف از جمله کشاورزان است.

انسداد مبادی ورودی بی سوادی یکی از مهمترین برنامه ها برای ریشه کنی بی سوادی است. در این خصوص وضعیت استان زنجان چگونه است و چه برنامه هایی تدارک دیده اید؟

یکی از مهمترین شاخص های استان در حوزه با سوادی، رتبه استان در انسداد مبادی ورودی بی سوادی است. خوشبختانه با همراهی معاونت ابتدایی و تلاش همکاران حوزه سوادآموزی استان زنجان در نرخ باسوادی گروه سنی 14-6 سال در رتبه یک کشوری و در گروه سنی 19-10 سال در رتبه دوم کشوری قرار داریم و این امر بیانگر عزم جدی دست اندرکاران حوزه تعلیم و تربیت در استان مبنی بر پوشش تحصیلی تمام افراد واجد شرایط به ویژه در کودکان زیر 18 سال است.

جایگاه استان در موضوع ریشه کنی بی سوادی در کشور چگونه است و آیا عزم استانی و تعامل بین دستگاهی در این زمینه وجود دارد؟

با توجه به اینکه در سرشماری سال 95، میانگین با سوادی در استان 95/16 درصد بیان شده و تاکنون نیز فعالیتهای زیادی مبنی بر آموزش بی سوادان و کم سوادان استان در بازه سنی 49-10 سال صورت گرفته است، خوشبختانه روند صعودی باسوادی در استان قابل توجه بوده و در همین راستا معاونت سواد آموزی استان با توجه به سیاست های ابلاغی سازمان مبنی بر حمایت از طرح های شتاب بخشی محلی و منطقه ای در سواد آموزی، برای اولین بار اقدام به تدوین برنامه راهبردی سوادآموزی با رویکرد ریشه کنی بی سوادی در برنامه 5 ساله کرده و خوشبختانه با تصویب در شورای پشتیبانی سوادآموزی استان و با حمایت های همه جانبه استاندار و پشتیبانی و حمایت مدیر کل از سال 99 با رویکرد تحت پوشش بردن تمام بی سوادان 49-10 سال اقدام خواهد کرد.

معاونت سواد آموزی اداره کل در ایامی که مدارس به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل بود، چه برنامه ها و اقداماتی انجام داد؟

با توجه به شیوع کرونا و به منظور حفظ سلامت سواد آموزان و آموزش دهندگان، کلاسهای حضوری سواد آموزی نیز تعطیل شد و به منظور پیشگیری از بازگشت به بی سوادی، برنامه های ویژه ای در حوزه سواد آموزی با شعار «سواد آموزی - گامی بدون توقف» در سراسر روستاها و مناطق استان صورت گرفت. در اولین گام ارتباط تلفنی با سواد آموزان به منظور حفظ تعاملات آموزشی از سوی آموزش دهندگان و کارشناسان سوادآموزی انجام گرفت. در این مدت بیش از 759 حلقه DVD آموزشی در بین سواد آموزانی که دسترسی به فضای مجازی نداشتند، توزیع و وضعیت آموزشی از طریق تماس تلفنی و آموزش فرد به فرد پیگیری شد. بیش از 2 هزار و 302 صفحه محتوای نوشتاری تولید و تحویل شد و حدود 4 هزار و 763 نمونه سئوال در اختیار سوادآموزان قرار گرفت. در استان به همت همکاران تلاشگر و آموزش دهندگان حدود یک هزار و 338 دقیقه فیلم آموزشی در دوره های سوادآموزی، تحکیم و انتقال تولید و از طریق فضای مجازی در اختیار سوادآموزان قرار گرفت. آموزش از طریق فرزندان و افراد باسواد به عنوان پشتیبان معین سوادآموزان و ارسال پیام های صوتی آموزشی، آماده سازی کارت های آموزشی به ویژه برای سوادآموزان دوره های سوادآموزی و توزیع آنها بین سوادآموزان از دیگر اقدامات دوره آموزش های غیرحضوری است.

مهمترین رویکرد و برنامه های شما در سال جدید چه خواهد بود؟

با توجه به تجربه متفاوت آموزشی در شرایط شیوع ویروس کرونا، معاونت سوادآموزی استان بر اساس سیاست های ابلاغی سازمان به منظور برگزاری کلاسهای دوره های سوادآموزی در سال جدید با دو رویکرد نیمه حضوری و فرد به فرد اقدام به برنامه ریزی کرده است تا در صورت نیاز از تمام ظرفیت‌های فضای مجازی و شرایط به‌وجود آمده به نحو احسن در راستای پیشگیری از تعطیلی آموزشی اقدام کند. از دیگر برنامه های معاونت سوادآموزی، آموزش و ارتقاء سطح فرهنگ اسلامی و عمومی در گروه های هدف و ارتقاء توانمندی نیروی انسانی شاغل در حوزه سوادآموزی است. معاونت سواد آموزی استان با رویکرد کیفیت بخشی و تقویت نظارت بر فرایند ثبت نام، آموزش، سنجش و ارزشیابی تحصیلی دوره های سوادآموزی در راستای ارتقاء کمی و کیفی سوادآموزی استان نیز برنامه ریزی کرده است.

از آنجایی که امر باسواد کردن و آموزش یک موضوع اجتماعی و فرهنگی است، به منظور ترغیب و تنویر افکار عمومی و حساس سازی جامعه و عوامل سهیم و موثر در همکاری از جمله سایر ارگانها، نهادها و سازمانهای مردم نهاد، برنامه های تبلیغی، ترویجی و مشارکتی تدوین کرده و با برگزاری جلسات هم افزایی با ادارات دولتی و واحدهای تولیدی اولین گام ها را در این حوزه برداشته است. در واقع، مهمترین رویکرد سواد آموزی استان بر اساس وظیفه و تکلیف ذاتی خود، تامین و بسط عدالت در بهره مندی از فرصت ها و امکانات سوادآموزی با کیفیت از طریق اجرای برنامه سوادآموزی و یادگیری مادام العمر برای خانواده های آسیب پذیر با تاکید بر مناطق محروم، کمتر توسعه یافته، عشایر، روستایی و حاشیه نشین است که با استفاده از ظرفیت اعضای باسواد خانواده و سایر افراد صورت می گیرد و در واقع سعی می شود با تلفیق علم و عمل و کاربردی کردن علم در زندگی و با استفاده از ظرفیت مراکز یادگیری، پنجره جدیدی به سوی سوادآموزان باز شود.