عملکرد مثبت ایران و دلایل ناکارآمدی اروپا و آمریکا در مقابله با کرونا

غلامرضا کریمی در برنامه «کنکاش» که با موضوع شیوع و روند تصاعدی کرونا در آمریکا و اروپا، پیامدها و علل ناکارآمدی دولت‌ها در مقابله با آن بر روی آنتن شبکه جهانی جام جم رفت، در پاسخ به این سوال که چرا در توسعه‌یافته‌ترین کشور دنیا آمادگی برای مقابله با ویروس کرونا وجود نداشت؟، اظهار کرد: بحران کرونا ابعاد و طول و عرض جغرافیایی گسترده ای پیدا کرده و نه تنها اروپا و آمریکا بلکه کل جهان را تحت تاثیر قرار داده است.

عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی به آمارهایی از این فراگیری اشاره و اضافه کرد: برای نمونه از 3 میلیارد و 300 میلبون نیروی کار موجود در دنیا، 2 میلیارد و 700 میلیون یعنی 82 درصد، کاملا تحت تاثیر ویروس کرونا قرار گرفته‌اند. یک میلیاد و 850 میلیون دانشجو و دانش‌آموز در قرنطینه خانگی قرار گرفته‌اند و حدود 150 میلیون معلم در جهان خانه‌نشین شده‌اند. کرونا پدیده‌ای است که بعد از جنگ جهانی دوم، در دنیا سابقه نداشته است. حتی جنگ جهانی دوم بخش‌های خاصی را در بر می‌گرفته اما امروز کرونا، 209 کشور دنیا را در برگرفته و فقط چند کشور کوچک هستند که هنوز آماری از ابتلا به کرونا، در آن‌ها ثبت نشده است.

دبیرکل کمیسیون ملی آیسسکو در جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: در ابتدا که این بحران از چین شروع شد، همه تصور می‌کردند که فقط در چین باقی می‌ماند، اما متاسفانه به همه کشورها سرایت پیدا کرد. رهبران اروپایی و حتی رئیس‌جمهور آمریکا، مزاح می‌کردند و می‌گفتند؛ این موضوع مهمی نیست که دنیا نگران شده است. حتی مواجهه و هشدارهای آن‌ها جدی نبود. اما به یک‌باره موج شیوع بحران کرونا در آمریکا و اروپا شروع شد و آمریکایی‌ها نشان دادند که واقعا آمادگی لازم را برای مقابله با این بحران ندارند.

قائم‌مقام وزیر آموزش و پرورش در امور بین‌الملل به دلایل این ناکارآمدی اشاره کرد و گفت: یکی از دلایکی که می‌توان به آن اشاره کرد، این است که نظام سرمایه‌داری بر فرایند سودجویی و بازار آزاد استوار شده است، و در بازار آزاد، همه به دنبال منفعت شخصی هستند. بنابراین آمادگی برای کمک به قشر آسیب‌پذیر جامعه و کارگری را ندارند و وسایل و تجیهزات بهداشتی مورد نیاز فراهم نشده است و این بزرگترین چالشی است که امروز آمریکا و کشورهای اروپایی با آن مواجهه شده‌اند. رقابت شدیدی که بین ایالت‌های آمریکا برای به دست آوردن وسایل و تجهیزات پزشکی از قبیل ماسک، دستکش و ... برای مقابله با ویروس کرونا به وجود آمده است، نشان می‌دهد که نظام سرمایه‌داری، آمادگی لازم برای مقابله با یک بحران جدی بهداشتی نداشته است.

رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه آمریکا از گذشته عمدتا در عرصه‌های نظامی و اقتصادی فعال بوده و برای نمونه 670میلیارد بودجه نظامی این کشور است، تاکید کرد: اما راجع به موضوع بهداشتی که همه اقشار جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌بینیم که کشورهایی مانند آمریکا و ایتالیا و ... کاملا منفعل شده‌اند و نظام بهداشتی آن‌ها حالت ورشکستگی پبدا کرده است.

وی به عملکرد خوب کشورمان در مقابله با ویروس کرونا در مقایسه با خیلی از کشورهای دنیا و بازتاب مثبت این عملکرد در مجامع جهانی، یادآور شد: عملکرد کادر پزشکی کشورمان در مقایسه با دیگر کشورها بسیار خوب بوده است. ایران دچار تحریم است، یعنی آن حداقل‌هایی که باید از یک مجراهایی وارد ایران شود، آن هم وجود ندارد. حتی صندوق بین‌المللی پول که باید در این شرابط به همه کشورها وام بدهد، علی‌رغم اینکه ایران یکی از پایه‌گذاران اصلی این تشکیلات بوده اما می‌بینیم که صندوق بین‌المللی پول به دلیل فشارهای آمریکا کارشکنی می‌کند. مجموعه این شرایط عملکرد ایران و تیم بهداشتی ایران در سطح جهان نه تنها در نزد سازمان بهداشتی جهانی، بلکه در سازمان‌های آموزشی، علمی و فرهنگی هم، نوع واکنش بخش‌های مختلف به این موضوع را، مثبت نشان می‌دهد.

این استاد دانشگاه در ادامه درباره تاثیر کرونا بر نظم جهانی نیز گفت: ما تاکنون چنین شرایطی را که مردم نیازمند باشند در مسائل بهداشتی نقش داشته باشند و همکاری کنند، شاهد نبوده‌ایم. معمولا دولت‌ها تصمیم‌گیری می‌کردند، اتاق فکر و برنامه‌ریزانی وجود داشته که مدیریت نظم جهانی را بر عهده داشتند و کارها را پیش می‌بردند. همچنین تاکنون تضادی با حفظ جان انسان‌ها نداشته‌ایم، یعنی ساختاری که در طول 60 و 70 سال گذشته نظم بین‌المللی را پیش می‌برده، تضادی جدی با حفظ جان انسان‌ها نداشته است؛ اما کرونا نشان داده که این ساختار نمی‌تواند جان انسان‌ها را حفظ کند. لذا در شرایط پساکرونا ما دیگر این ارزش‌ها و نرم‌هایی که فعلا بر نظم بین‌المللی حاکم است را نخواهیم داشت. در پساکرونا دیگر نمی‌توانیم شاهد ظلم آشکار برخی از کشورها در محیط بین‌المللی باشیم، دیگر نمی‌توانیم شاهد باشیم برخی از کشورها تشخیص دهند که تحریم‌های یک‌جانبه‌ای را بر عیله برخی از کشورهای دیگر وضع کنند، حتی تحریم‌های پزشکی و بهداشتی و... .

دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی این موارد را تغییراتی دانست که در آینده، نظم بین‌المللی را به شدت تحت تاثیر قرار خوادهد داد. وی تاکید کرد: دیگر در آن شرایط احتمالا آمریکا به عنوان رهبر نظم جهانی مطرح نخواهد شد

این تحلیل‌گر روابط بین‌الملل در پایان گفت: امروز ما شاهدیم که عملکرد چینی‌ها در مقابله با این بحران موفق بوده، عمکرد نظام‌های سیاسی مثل نظام جمهوری اسلامی در این قضیه از خیلی از کشورهای اروپایی و آمریکا که ادعای شکل‌دهی به نظم جهان را دارند، مفیدتر و مثبت‌تر بوده است و این را جامعه جهانی و افکار عمومی دنیا نظاره می‌کنند و احتمالا ساختارها و چارچوب‌های نظمی را که بعد از فروکش کردن این بحران شاهد خواهیم بود، کاملا متفاوت است.