چگونه در ایام قرنطینه خانگی در ایام نوروز افسرده نشویم

الناز اکبری؛ روانشناس؛ در گفت و گو با پانا در رابطه با ویروس کرونا که چند هفته ای است همه جامعه را درگیر کرده است، گفت: امروز جامعه با ویروسی مواجه است که علاوه بر اثرات بر روی جسم به صورت بسیار خطرناکی امنیت روانی جامعه را نیز به خطر انداخته و ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری برای جامعه داشته باشد. در این میان فرزندان ما در خانواده با شنیدن اخبار مختلف دچار سردرگمی و آسیب‌های روانی شدیدی می‌شوند.

اکبری گفت: با توجه به توصیه پزشکان به ماندن در منزل طبیعتاً افراد خانواده دچار مشکلاتی از قبیل بی‌حوصلگی، بی‌حالی و در مواردی دچار افسردگی با درجه پایین خواهند شد. بنابراین نیاز است تا با توصیه های روان‌شناسی و عمومی، محیط خانه را به محیطی شاد و قابل تحمل تبدیل کنیم.

او به جنبه‌های مثبت در خانه ماندن اشاره کرد و افزود: کرونا این ویروس مرموز و مشکوک باعث شده است؛ خانواده ها که همیشه از نداشتن وقت و زمان به علت مشغله‌های کاری گلایه می کردند؛ امروز بیشتر و راحت‌تر از گذشته همچون جوامع سنتی در کنار کانون گرم خانواده حضور پیدا کنند.

این روانشناس بالینی در خصوص ابعاد روانشناسی این موضوع گفت: دیدگاه روان شناسانه به این موضوع باعث شده است تا این فرصت را مغتنم شمرده و بهترین بهره برداری را از خانه ماندن، هم در راستای سلامت جسم و هم در مقابل عدم امنیت روانی در جامعه داشته باشیم؛ چرا که ممکن است در روزهای پساکرونا دچار مشکلاتی چون وسواس، اضطراب‌های پس از حادثه، استرس و افسردگی شویم و این موارد خود به تنهایی کافی است تا ما در کنار سلامت جسم به بهداشت روانی خود و خانواده‌مان بیش از پیش توجه کنیم.

این پژوهشگر با تأکید بر برنامه محور بودن در ایام قرنطینه خود خواسته گفت: بعد از توصیه‌های عمومی که اکثر روانشناسان پیشنهاد می‌کنند برای اوقات فراغتی که در منزل داریم، روشی برای کل اعضای خانواده تحت عنوان خانواده درمانی و گروه درمانی را پیشنهاد می‌کنم.

وی ادامه داد: شنیدن موسیقی مورد علاقه، خواندن کتاب‌هایی که زمان کافی برای خواندن آنها نداشتیم، تماشا کردن فیلم های آموزشی؛ سینمایی و تفریحی، ورزش در محیط خانه، سرگرمی‌های خانگی مانند بازی‌های اسم فامیل، شطرنج بازی،کلمه بازی و....، نزدیک شدن بیشتر به خداوند جهت آرامش قلبی، اقدام به فراگیری آموزش های آنلاین، عدم تعقیب اخبار ناامیدکننده و بدون منبع، مراقبت بیشتر از سالمندان و کودکان و صحبت کردن با زبان آنها بدون ایجاد رعب و وحشت را در بخش توصیه‌های عمومی برای حضور در منزل تحت عنوان تعریف سرگرمی ها توصیه می کنم.

اکبری؛ گروه درمانی را یک شیوه بسیار خاص و نوین عنوان کرد و در این رابطه گفت: گروه درمانی در منزل به عنوان یک اصطلاح کلی برای نشان دادن انواع مختلف از گروه‌ها به کار رفته است. واژه «درمان» در اینجا به درمان انواع اختلال‌های هیجانی و رفتاری اشاره نمی‌کند؛ بلکه در مقابل هدف کلی گروه درمانی؛ افزایش آگاهی مردم از خودشان و دیگران و کمک به آنها در جهت تغییراتی در زندگی است که ممکن است تمایل به انجام آن داشته باشند.

این روانشناس در ادامه بیان کرد: اعضای خانواده در گروه درمانی این فرصت را پیدا می کنند که رفتارهای جدیدی را تجربه کنند و بازخورد صادقانه از سایر اعضا دریافت کنند. آنها یاد می‌گیرند که نسبت به هم در خانواده (گروه) چگونه برخورد کنند؛ خانوده ها می توانند گروه درمانی را نه با حضور روانشناس؛ بلکه با استفاده از یکی از اعضای بی طرف خانواده که مورد پذیرش همگان است تحت عنوان تسهیل گر شروع کنند.

وی در خصوص شیوه اجرای این روش نیز گفت: در این روش افراد خانواده باید به صورت گرد نشسته و ترس ها و مشکلات خود را درباره ویروس کرونا و بیماری و یا حتی سایر مشکلات‌شان بازگو کنند و سایر اعضای گروه در مورد آن بازخورد دهند و نظرات و پیشنهادات خود را به صورت صندلی داغ در خانواده ابراز کنند. بدین صورت که یکی از اعضای خانواده روی آن صندلی نشسته و بازخوردهای مثبت و یا منفی خود را از سایر اعضای خانواده دریافت می کند. این روش به ما کمک می کند تا بتوانیم به کمک سایر اعضای خانواده بر مشکلاتی چون اضطراب، افسردگی، روان تنی، مشکلات عاطفی، ناتوانی در ابراز محبت، روابط اجتماعی نامناسب و غیره غلبه داشته باشیم.

به گفته این روانشناس افرادی که به عنوان تسهیل‌گر در خانواده انتخاب می شوند؛ مورد پذیرش همه و یا اکثریت اعضای خانواده باید باشد. در این موارد می توانید به صورت آنلاین از روان شناس و یا مشاور کمک بگیرید. همچنین بی احترامی و پرخاشگری باید توسط اعضا و تسهیل‌گر؛ کنترل شده و هر یک از اعضا بدانند که ممکن است نفر بعدی او باشد. بنابراین ضمن انتقاد مودبانه و سازنده از فردی که روی صندلی داغ قرار گرفته؛ به دنبال راه حل و پیشنهاد نیز باشد.

اکبری اضافه کرد: تسهیل‌گر؛ نقش هدایت کننده برای رسیدن به بینش را باید به خوبی ایفا کند و به افرادی که جسورانه بازخوردهای سایر اعضا را می پذیرند؛ اهمیت داده شود. چون آنها صادقانه برای حل مشکلاتشان گام بزرگی برداشته‌اند و این را باید سایر اعضا بدانند و مورد تشویق قرار دهند. در واقع گروه درمانی نباید وسیله ای برای تسویه حساب های شخصی و اعضای خانواده باشد؛ بلکه باید وسیله ای برای هم افزایی اعضای خانواده در جهت حل مشکلات در این وضعیت بحران روانی جامعه باشد.