آموزگار البرزی در گفت‌وگو با پانا:
طرح تدریس منظم، خلاق و هدفمند لازمه اثرگذاری آموزش‌وپرورش است
کرج (پانا) - یک آموزگار البرزی گفت داشتن الگو و طرح تدریس منظم، خلاق و هدفمند، لازمه اثرگذاری آموزش و پرورش است.
معلمان، تداعی‌بخش علم و آگاهی و روشنی‌بخش مسیر زندگانی‌اند. آنان که بدون هیچ منتی، شهد دانش را در وجود دانش‌آموزان می‌پرورانند و دلسوزانه به ذهنشان پر و بال پرواز می‌دهند.
هفته معلم، بهانه خوبی است تا ازخودگذشتگی، ایثار و تلاش‌های بی‌وقفه آموزگاران این مرز و بوم در راه آموزش و تربیت دانش‌آموزان آینده‌ساز، بار دیگر در خاطرمان یادآوری شود. به همین مناسبت، گفت‌وگویی با یکی از آموزگاران برتر و تاثیرگذار استانی داشتیم و در رابطه با علاقه و اشتیاق او به تدریس و دانش‌آموزان و نیز چالش‌ها و دغدغه‌های حوزه آموزگاری پرسیدیم.
طیبه ملکی، آموزگار پایه اول ابتدایی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه است که تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی ارشد مدیریت ادامه داده و اکنون با ۳۲ سال سابقه تدریس و خدمت خالصانه در عرصه آموزش و پرورش در مجتمع آموزشی استثنایی پارسی اربابی‌فرد ناحیه 4 کرج، مشغول تدریس است.
وی در گفت‌وگو با پانا بیان کرد: «شغل آموزگاری از نظر بنده مانند شغل باغبان است. همانگونه که باغبان با زحمات زیاد به رشد و نُمو گیاهان می‌پردازد و از طراوت و شادابی گل‌ها لذت می‌برد، معلم نیز نهایت تلاش خود را برای پرورش و رشد دانش‌اموزان به کار می‌گیرد و در این راستا از زحمات خود نیز نهایت لذت را می‌برد.»
ملکی، ویژگی شاخص یک آموزگار خوب را اعتماد و علاقه به شغل خویش دانست و گفت: «فکر می‌کنم اصلی‌ترین ویژگی یک معلم خوب به‌ویژه در مقطع ابتدایی و کار با دانش‌آموزان ویژه و استثنایی، نخست این است که به شغل خود اعتماد و علاقه داشته و باور داشته باشد که شغل و پیشه او بسیار مفید است و تدریس را برای دانش‌آموزان، بی‌فایده و بی‌اثر قلمداد نکند و خود به تاثیر مثبت آموزش ایمان داشته باشد.»
وی افزود: «یک معلم در کنار اعتقاد به ثمره کار باید به شغل خود علاقه‌مند باشد. اگر اشتیاق و علاقه کافی در آن کار وجود نداشته باشد، نتیجه‌بخش نخواهد بود.»
این آموزگار، تجربه متفاوت و شیرین کار با دانش‌آموزان استثنایی و با نیازهای ویژه را نقطه عطفی در زندگی خود می‌داند و معتقد است: «دانش‌آموزان با نیازهای ویژه از بلوغ هنری و مهارتی بسیاری برخوردارند و می‌توانند در عرصه جامعه بسیار اثربخش واقع شوند. تنها باید به آن‌ها باور داشت و نباید آن‌ها را دست کم گرفت و با بردباری و سبک تدریسی دلسوزانه، آن‌ها را به پرورش این استعدادها تشویق کرد.»
وی داشتن یک الگو و طرح تدریس منظم، خلاق و هدفمند را گامی برای ایجاد آموزش و تربیتی تاثیرگذار به‌خصوص برای دانش‌آموزان استثنایی دانست و بیان کرد: «پیش از انجام تدریس، داشتن یک برنامه‌ریزی یا طرح تدریس بسیار مهم و تاثیرگذار است. طرح تدریس نیز با توجه به درس، موضوع، پایه، نوع دانش‌آموزان و سطح درسی او و همچنین مقطع، متفاوت است.»
ملکی با اشاره به موفقیت طرح تدریس ارائه‌شده خود در سطح استان و کشور تشریح کرد: «طرح تدریسی که من به عنوان یک نمونه ارائه کردم، غالباً مربوط به مقطع ابتدایی و پایه اول، جلد یک درس ریاضی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه و گروه کم‌توان ذهنی بود که ارائه شد و خوشبختانه با بازخوردهای مثبت بسیاری مواجه شده است.»
این آموزگار، نقطه قوت طرح تدریس خود را اینگونه توصیف کرد: «معتقدم نقطه قوت این طرح تدریس، نخست تسلط بر موضوع درس بود و در جایگاه بعدی نیز اجرای مراحل طرح تدریس در فرآیند تدریسی بود که موجب شد این طرح با بازخوردهای بسیار درخور توجه و مثبتی روبه‌رو شود.»
وی اضافه کرد: «فکر می‌کنم علت و انگیزه راهیابی من به مرحله کشوری در حوزه تدریس، بهره‌گیری از ابزارها و وسایل آموزشی متنوع و متناسب با نیازها و خواسته‌های دانش‌آموزان، توجه به تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان و نحوه بیان مضامین آموزشی و ارتباط‌گیری مثبت با دانش‌آموزان بود.»
ملکی، نقش خانواده‌ها و معلمان در آینده فردی و اجتماعی دانش‌آموزان، مکمل یکدیگر دانست و با اشاره به نقش کلیدی معلم در پرورش دانش‌آموزان استثنایی تاکید کرد: «معتقدم خانواده و معلم در پرورش و آموزش دانش‌آموزانی بالغ، مکمل یکدیگر هستند و هر 2 در آینده دانش‌آموز بسیار اثرگذارند.»
وی با بیان اینکه این نقش کلیدی در مقطع ابتدایی به مراتب بسیار بیشتر است اما در رابطه با دانش‌آموزان استثنایی چندین برابر بیشتر از دیگران است، افزود: «معلم در چنین موقعیتی 2 نقش ایفا خواهد کرد. معلم با دانش‌آموز باید ارتباط موثر برقرار کند و با خانواده نیز ارتباط ویژه و طولانی‌مدت خود را حفظ کند. به این معنا که آنان را از مهارت‌ها، نیازها و مسائل دانش‌آموز آگاه سازد و به آنان یادآور شود که فرزندشان در کنار آموزش و تحصیل با اتکا به مهارت‌ها و استعدادهای ویژه خود حتما در عرصه جامعه، موفق و تاثیرگذار خواهد بود.»
این آموزگار خاطرنشان کرد: «این حقیقت خانواده‌های دانش‌آموزان باید القا شود که دانش‌آموز با نیازهای ویژه آن‌ها کار بیهوده و بی‌ثمری انجام نمی‌دهد و در اصل، بسیار کمک‌کننده و درخشان نیز خواهد بود و تنها نیاز دارد که مورد تشویق و حمایت قرار گیرد و مهارت‌هایش دست کم گرفته نشود. البته در این مسیر، تامین خدمات توانبخشی دانش‌آموزان نیز بسیار موثر و کمک‌کننده است.»
وی مهم‌ترین مساله در یک مدرسه را کنشگری پویا و فعال دانش‌آموزان دانست و تشریح کرد: «مهم‌ترین مساله در یک مدرسه در واقع همان تحرک و تکاپوی داشن‌آموزان است. این امر باید سرلوحه کار مسئولان مدرسه و معلمان قرار گیرد. به‌گونه‌ای که کادر مدرسه و معلمان، دانش‌آموزان را به تحرک، تکاپو، فعالیت موثر و مداخله در امور مثبت ترغیب و تشویق کنند.»
ملکی با بیان اینکه این مساله در خصوص دانش‌آموزان با نیازهای ویژه نیز با مقداری تغییر امکانپذیر خواهد بود، خاطرنشان کرد: «با توجه به اینکه این دانش‌آموزان، دغدغه‌ها و نیازهای بیشتری از نظر جسمی یا ذهنی نسبت به سایر دانش‌آموزان دارند باید با راهنمایی و کمک معلم برای آنان نیز تکاپو و فعالیت به میزان کافی و اثرگذار در مدرسه ایجاد شود. به همین منظور، نقش معلم در هویت اجتماعی این دانش‌آموزان نیز بسیار کلیدی و موثر است.»
این آموزگار، تامین خدمات توانبخشی رایگان برای دانش‌آموزان استثنایی که از بضاعت مالی کمتری برخوردارند را امری ضروری دانست و تاکید کرد: «یکی از مواردی که برای بنده بسیار قابل توجه و مهم است اینکه دانش‌آموزان استثنایی و با نیازهای ویژه در امر آموزش، نیاز مبرم به خدمات توانبخشی دارند.»
وی گفت: «از سوی دیگر اکثر این دانش‌آموزان از سطح درآمد و معیشتی پایینی برخوردارند و متاسفانه تعداد مراکز رایگان توانبخشی برای این دانش‌آموزان بسیار محدود است. آرزومندم با افزایش مراکز ارائه‌دهنده خدمات توانبخشی رایگان به این دانش‌آموزان، کمک و یاری شود.»
ملکی بیان کرد: «امید دارم که نظام تعلیم و تربیت همواره گام‌هایی رو به پیشرفت و ترقی بردارد و مسیر رشد و شکوفایی را بیش از هر زمان دیگری طی کند. همچنین امید است در آینده، توجه بیشتری به مدارس و دانش‌آموزان استثنایی شود و دغدغه‌ها و مسائل آنان جدی گرفته شود. بی‌شک حمایت و پشتیبانی از دانش‌آموزان استثنایی در عرصه‌های فردی و اجتماعی می‌تواند به آنان در جهت رشد و شکوفایی استعدادهایشان کمک کند.»
دانش‌آموز خبرنگار: آتوسا هشترود
ارسال دیدگاه