ایل در مسیر هزارساله‌اش

با آغاز اردیبهشت و شکوفه‌دادن طبیعت، بار دیگر کوچ بزرگ عشایر ایران آغاز شد. هزاران خانوار کوچ‌نشین، طبق رسم دیرینه خود، بار سفر بسته‌اند و با دام‌ها، سیاه‌چادرها، و ابزار زندگی سنتی، به سوی ییلاق‌های سرسبز و خنک حرکت می‌کنند؛ سفری که هر ساله با نظم خاص و پیوندی عمیق با طبیعت انجام می‌شود.

عشایر به عنوان یکی از اصیل‌ترین اقشار جامعه ایرانی، هر ساله دوبار کوچ می‌کنند؛ از قشلاق به ییلاق در فصل بهار و بالعکس در پاییز. این حرکت فصلی، نه تنها برای ادامه چرخه زندگی دام‌ها و تولیدات لبنی ضروری است، بلکه نمادی از فرهنگ بومی، همزیستی با طبیعت و پایداری سبک زندگی سنتی در روزگار مدرن محسوب می‌شود.

امسال نیز طبق اعلام اداره کل امور عشایر، بیش از ۲۰۰ هزار خانوار عشایری در سراسر کشور آماده کوچ به مناطق ییلاقی شده‌اند. این خانوارها عمدتاً از استان‌هایی همچون کهگیلویه و بویراحمد، فارس، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، لرستان و ایلام هستند. دام‌های این عشایر شامل گوسفند، بز و گاو، از منابع اصلی تولید گوشت و لبنیات در کشور به شمار می‌روند.

فرآیند کوچ، گرچه ریشه در سنت دارد، اما نیازمند مدیریت و حمایت‌های دقیق است. مسئولان با تأمین خدماتی چون آب‌رسانی سیار، تامین علوفه، واکسیناسیون دام‌ها، سوخت‌رسانی و خدمات بهداشتی، در تلاش‌اند تا این کوچ مهم و حساس، به شکلی ایمن، سلامت و پایدار انجام گیرد.

کوچ عشایر نه فقط یک جابه‌جایی فصلی، بلکه یک آیین زندگی است؛ آیینی که در آن صبر، سخت‌کوشی، عشق به زمین و زیست‌بوم، و حفظ میراث فرهنگی، به چشم می‌خورد. دختران و پسران ایل، در دل دشت و کوه، با طبیعت رشد می‌کنند، آواز می‌خوانند و دانشی از پدران و مادران‌شان می‌آموزند که در هیچ کتابی نوشته نشده است.

با رسیدن فصل کوچ، جاده‌های خاکی و مسیرهای کوهستانی دوباره جان می‌گیرند، صدای زنگوله‌ها در دل دره‌ها می‌پیچد و زندگی در ایل، رنگ و بویی تازه می‌گیرد.

گفتنی است. متن فوق به قلم دانش‌آموز خبرنگار پانا «هستی غریب‌شاهی » که خود عشایر است، نگاشته‌ شد.