فریدون صحرایی*
داوری بدون شائبه و حاشیههای دردسرساز ایستگاه چهلم فجر
جشنواره چهلم فیلم فجر علیرغم فرازوفرودهای مختلف به ایستگاه پایانی رسید. هرساله با پایان گرفتن جشنواره و تقسیم جواز شائبه توصیهها و تحمیل اسامی به داوران بالا میگرفت اما امسال تقریبا نتایج جشنواره با نگاه مخاطبان و اهالی رسانه همسو بود. تقریبا هر نگاه منصفی «نگهبان شب» رضا میرکریمی را نظر کارگردانی، «موقعیت مهدی» هادی حجازیفر را به عنوان کارگردان فیلم اول، بازی امین حیایی در «برف آخر» و طناز طباطبایی در «بیرویا» را جزو برگزیدههای این دوره به حساب میآورد.
البته باوجود این که در بحث داوری باب سلائق مختلف همواره باز است اما کنار هم قراردادن هیات داوران با تخصصهای مختلف تهیهکنندگی، بازیگری، کارگردانی، فیلمبرداری، نویسندگی، آهنگسازی و... نشان داد که برآیند کار با نظرات کارشناسان و اهالی رسانه همسوتر خواهد بود.
به غیر از حضور شهاب حسینی در هیات داوران که حواشی مختلفی را به همراه داشت داوران در فضایی فارغ از حواشی دست به انتخاب برگزیدگان هر بخش زدند.
یکی از مهمترین حواشی این دوره نه مربوط به خود داوران که لو رفتن فهرست جایزهها و اسامی برگزیدگان بود. اتفاقی که تاحدودی از شور و هیجان اختتامیه کاست و یکی از بحث برانگیزترین اتفاقات جشنواره را رقم زد.
در این دوره که به جهت حفظ صیانت از آرا، سیمرغ مردمی -علیرغم حواشی مختلف- حذف شد باید صیانت بیشتری از فهرست جایزهها و اسامی برگزیدگان صورت میگرفت. (مواردی که البته در دست بررسی و پیگیری است).
اخیرا رییس سازمان سینمایی درباره دلیل حذف سیمرغ مردمی اشاره کرد: "طی بررسیهای انجام شده، متوجه شدیم اینترنت یکسری سینماها در زمان نمایش برخی فیلمها قطع شده است. همچنین بین آراء اعلام شده و آرایی که از جریان رایگیری خارج شدهاند، تناقض وجود داشته است. خیلیها گفتند اگر جایزه را حذف کنیم خودزنی بزرگی انجام دادهایم اما من معتقدم که ما از آراء مردمی صیانت کردیم. وقتی تخلف صورت میگیرد، باید محکم بایستیم و معتقدم باید تکلیف را روشن میکردیم. این ماجرا توسط حراست سازمان سینمایی در حال بررسی است که چرا اینترنت چند سینما در ساعات مشخصی قطع شده است."
اگرچه حذف سیمرغ مردمی به یک اعتبار میتواند خودزنی به حساب بیاید اما چون این کار با نیت خوبی انجام شد و هدفی جز صیانت از آرا مردمی را در پی نداشت در نهایت برای همگان قابل توجیه و مقبول جلوه کرد و انصافا گرفتن چنین تصمیمی شهامت میخواست.
اگرچه حاشیههای مختلف در مسیر جشنواره چهلم بحثهای مختلفی را در رسانهها مطرح کرد اما در این بین نباید فراموش کنیم که پرحاشیهترین و دردسرسازترین بخش جشنواره؛ یعنی داوری آثار بدون کمترین حاشیهای اتفاق افتاد و این دستاورد کمی نیست. اتفاق شگرف این دوره از جشنواره فیلم فجر این بود که تقریبا تمام انتخابهای داوران با نوع داوری مخاطبان و اهالی رسانه همسو بود. اگرچه این اتفاق شائبههای بسیاری ازجمله توصیه از بالا و مواردی شبیه آن را از دامان جشنواره دور کرد اما این همسویی همگانی نیاز به بررسی و تحلیل دارد. یکی از دلایل آن را باید در رویکرد این دوره از جشنواره برای بهرهگیری حداکثری از متخصصان و افراد برجسته در حوزههای مختلف جست.
استفاده گسترده از متخصصان در نشستها و بخشهای جانبی جشنواره رویداد خوشایند جشنواره چهلم بود. براین اساس باید گزیدهای از این افراد متخصص در رشتههای مختلف را در ترکیب هفتنفره اعضای هیات داوران مشاهده کرد. ترکیب داوران این دوره نشان داد که نتایج تعامل این گروه با تخصصهای مختلف میتواند قابل اعتمادتر از سایر ترکیبهای احتمالی داوری باشد. چرا که موجب اجماع کلی نظرات مخاطبان عام و خاص جشنواره فیلم فجر شد.
*منتقد و کارشناس سینما
ارسال دیدگاه