بازگشت به تمدن اصیل اسلامی با الهام از آموزه‌های رضوی

در آیین افتتاحیه کنگره جهانی حضرت رضا(ع)، دکتر محمدرضا مخبر دزفولی با بیان اینکه تمدن غرب با وجود ادعای دفاع از حقوق بشر، در عمل در مسیر سلطه‌گری و استثمار حرکت کرده است، گفت: تمدن اسلامی برخلاف غرب، بر کرامت ذاتی انسان، حقوق فطری و مسئولیت‌های اجتماعی استوار است. این بنیان‌ها، که ریشه در قرآن کریم و سیره اهل‌بیت علیهم‌السلام به‌ویژه امام رضا علیه‌السلام دارند، الگویی اصیل و کارآمد برای تمدن‌سازی معاصر ارائه می‌دهند.

او دوران امام رضا(ع) را به‌دلیل ویژگی‌های سیاسی-اجتماعی و نقش‌آفرینی فرهنگی آن حضرت، بستری ممتاز برای بازخوانی تمدن اسلامی دانست و افزود: این دوره، نقطه‌ای کلیدی برای نقد تمدن غربی است که بر پایه فلسفه‌های مادی‌گرا و ساختارهای استعماری شکل گرفته است.

مخبر دزفولی با اشاره به آموزه‌های رضوی در حوزه کرامت انسانی، به تبیین دو بُعد کرامت ذاتی و اکتسابی پرداخت و گفت: در آموزه‌های اسلامی، انسان به سبب بهره‌مندی از عقل، اختیار و قدرت انتخاب، علاوه‌بر کرامت ذاتی، توان دستیابی به کرامت اکتسابی را نیز دارد؛ کرامتی که فارغ از نژاد، جنسیت، قومیت و مذهب، به همه انسان‌ها تعلق دارد.

رئیس فرهنگستان علوم، پنج اصل بنیادین عدالت، عقلانیت، آزادی و اختیار، مسئولیت‌پذیری و تأمین حقوق مردم را محورهای تمدن‌سازی اسلامی خواند و افزود: این اصول، از سیره روشن اهل‌بیت(ع) برگرفته شده‌اند و باید اساس حکمرانی در نظام اسلامی قرار گیرند.

او در ادامه با هشدار درباره بحران هویت در غرب و استمرار ظلم ساختاری در آن جوامع، مواردی چون جنگ‌های نیابتی، مهاجرستیزی، اسلام‌هراسی و نژادپرستی نهادینه‌شده را نشانه‌های شکست تمدن غربی دانست و گفت: این چالش‌ها، ضرورت بازخوانی معنای کرامت انسانی بر مبنای وحی الهی را بیش از پیش برجسته می‌کنند.

مخبر دزفولی بر الگوی رضوی به‌عنوان راهی برای برون‌رفت از بحران‌های مدرن تأکید کرد و افزود: بازگشت به فقه تمدنی رضوی و تقویت گفتمان معنویت‌محور انقلاب اسلامی، تنها راه پاسخ به بحران‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی معاصر است.

وی با اشاره به گزارش‌های تاریخی از سفرنامه‌نویسان غیرمسلمان درباره حرم رضوی، گفت: شهادت آنان بر عدالت، ادب و معنویت در فرهنگ رضوی، سندی زنده بر برتری الگوی کرامت انسانی اسلامی-ایرانی نسبت به مدل‌های تبعیض‌آلود غربی است.

رئیس فرهنگستان علوم همچنین از راه‌اندازی دبیرخانه‌ای تخصصی برای تدوین «منشور تمدنی کرامت انسانی» در این نهاد خبر داد و تأکید کرد: دوران فروپاشی تمدن غرب، فرصتی تاریخی برای احیای جایگاه انسان بر اساس فطرت الهی است. فرهنگستان علوم با همراهی حوزه‌های علمیه و نهادهای علمی-فرهنگی کشور، مصمم به بازتعریف جهانی مفهوم کرامت انسانی بر پایه عقلانیت دینی و آموزه‌های اهل‌بیت علیهم‌السلام است.