نگاهی به حرفه دوتارسازی در بستر موسیقی مقامی؛
نغمه ساز و آواز؛ روایت چهل سال تجربه یک هنرمند تربت‌جامی
تربت جام (پانا) - یک نوازنده و سازنده دوتار اهل تربت‌جام به جزئیات فرآیند ساخت این ساز سنتی و تکنیک‌های خاص این حرفه اشاره کرد و از چالش‌ها و دستاوردهای خود در این راه سخن گفت.
حسین دامن پاک در گفت و گو با پانا بیان کرد: «ایران از نظر فرهنگی کشوری غنی است و هر منطقه از آن آداب و رسوم مخصوص به خود را دارد. برای مثال تنوع غذا، لباس و موسیقی محلی هر منطقه عمق فرهنگ این سرزمین را نشان می‌دهد. فرهنگ مردم تربت جام نیز به موسیقی مقامی گره خورده و دوتار به عنوان ساز اصلی آن شناخته می‌شود.»
وی در ارتباط با شغل دوتارسازی افزود: «دوتار صدای مخصوصی دارد و هماهنگ کردن آن نیازمند دقت و تجربه است. کسی که قصد دارد دوتار بسازد، باید با اجزای مختلف آن به خوبی آشنا باشد. این شخص باید بداند که هر قسمت از ساز دوتار با چه چوبی ساخته شده و چگونه بادقت و ظرافت به یک ساز کوک و آماده نواختن تبدیل می‌شود.»
این هنرمند که در زمینه موسیقی بیش از چهل سال تجربه دارد ادامه داد: «کاسه یا کوزه دوتار معمولا با چوب درخت توت و دسته آن با چوب درخت زردآلو یا عناب ساخته می‌شود. یک سازنده باتجربه دوتار فقط با دیدن و لمس کردن متوجه می‌شود که چه چوبی برای ساخت دوتار مناسب است. اگرچه فرآیند ساخت ساز از چوب به شکل سنتی توسط دست انجام می‌شود، اما امروزه می‌توان آن را به وسیله دستگاه نیز انجام داد.»
وی در پاسخ به سوال خبرنگار درباره نحوه آشنایی با این شغل تصریح کرد: «من از بچگی در یک محیط آمیخته با موسیقی بزرگ شدم. برادرم در جوانی به شغل گردآوری و فروش صفحه گرامافون مشغول بود و من چند سال در مغازه او در زمینه ضبط صفحه و نوار فعالیت کردم. بعدها به سبب آشنایی که با موسیقی داشتم یک دوتار تهیه کردم و به صورت خودآموز نوازندگی را آموخته و در این زمینه به فعالیت پرداختم.»
دامن پاک در ادامه خطاب به علاقه‌مندان به این حوزه تأکید کرد: «به جوانان و نوجوانانی که به این حرفه علاقه‌مند هستند پیشنهاد می‌کنم در وهله اول خوب درس بخوانند و تحصیلاتشان را به پایان برسانند. دنیا همواره در حال پیشرفت است و امروزه یک نوازنده تحصیل کرده می‌تواند در زمینه موسیقی پیشرفت بهتری داشته باشد. پس از آن اگر واقعا به موسیقی علاقه دارند، حتما زیر نظر یک استاد ماهر و باتجربه آموزش‌های لازم را فرابگیرند.»
این سازنده دوتار در پایان اضافه کرد: «دریای هنر هیچگاه ساحل ندارد و همواره می‌توان به آن وسعت بخشید. خود من پس از سال‌ها فعالیت در زمینه موسیقی مقامی، تازه به این نتیجه رسیدم که هنوز نتوانستم آنچه را که هنر شایسته آن است به خوبی انجام دهم. در این حرفه دست بالای دست بسیار است؛ ممکن است شاگرد یک دوتارساز ماهر و باتجربه از خود او ساز بهتری بسازد.»
ارسال دیدگاه