حفاظ‌های مجازی برای کنترل قاچاق آرد

درجدیدترین اتفاق، روز گذشته سرهنگ محمود علی‌فر، فرمانده انتظامی گنبدکاووس از کشف قاچاق 3 تن و 200 کیلوگرم آرد خبر داد و گفت:‌ ارزش آردهای غیرمجاز قاچاق ۵۸ میلیون ریال برآورد شده است.

شرکت بازرگانی دولتی ایران با هدف کنترل قاچاق آرد در کشور در حال تدارک سامانه‌ای است که قرار است از اول دی ماه تمامی تقاضاهای مصرفی در زمینه مصرف آرد در کشور را مدیریت کند.

یزدان سیف، مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی بابیان اینکه از اول دی سال جاری خرید آرد از طریق سامانه بانک سپه فراهم خواهد شد، گفت: همه صنوفی که از کارخانه‌ها آرد خریداری می‌کنند حتماً باید با مراجعه به بانک سپه نسبت به ثبت اطلاعات خود در سامانه بانک اقدام کنند.

وی گفت: با راه اندازی این سامانه شاهد خریدوفروش آرد در سامانه بانک برای مصارف صنف و صنعت و آزاد پز خواهیم بود.

علی عسگری، عضو هیات مدیره انجمن آرد در گفت وگو با خبرنگار پانا در مورد ایجاد سامانه فروش آرد که قرار است با همکاری تولیدکنندگان و شرکت بازرگانی دولتی ایران اجرایی شود، گفت:‌ ایجاد این سامانه گامی به جلو است و می‌تواند رصد تولید و مصرف آرد در کشور را فراهم کند و کنترل‌های لازم بر آن قابل انجام خواهد بود.

وی با اشاره به بازدید مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی از سیلوی 80 هزار تنی ذخیره‌سازی گندم در استان البرز و گفت وگوی رو در رو با مدیران کارخانجات آرد افزود: با ایجاد این سامانه خرد و فروش گندم و آرد نیز شفاف می‌شود. مصرف‌کنندگان باید در این سامانه ثبت‌نام کنند.

عضو هیات مدیره انجمن آرد با تاکید بر ضرورت واقعی‌سازی قیمت آرد و گندم گفت:‌ در وضعی که یارانه‌هایی به خرید گندم و آرد داده می‌شود طبیعی است که سوء استفاده‌هایی نیز صورت می‌گیرد. البته ایجاد و راه‌اندازی پایش خرید آرد و گندم اقدامی رو به جلو و مهم است اما قادر نخواهد بود تمامی سوء استفاده‌ها را کنترل کند.

از آمار قاچاق آرد بی‌اطلاعم

وی از آمار قاچاق آرد در کشور اظهار بی‌اطلاعی کرد و ادامه داد:‌ قاچاق آرد به طور حتم وجود دارد اما نمی‌توان معین کرد که از چه مسیرهایی درحال انجام است. واقعیت این است که افزایش نرخ ارز و ارایه سوبسید در داخل به عاملی بدل شده است که قاچاق آرد را برای افرادی که قصد سوء‌استفاده از این وضع را دارند فراهم کرده است.

عسگری تاکید کرد: نه در تولید و خرید گندم که در تمامی کالاها چندنرخی بودن به نفع اقتصاد نخواهد بود اما اکنون در کالایی مانند گندم 4 نرخ وجود دارد و این چندنرخی بودن زمینه‌هایی را برای فساد فراهم کرده است. گندم، آرد و نان کالایی حساس و مهم در سبد خانوار هستند و دولت‌ها همیشه از واقعی‌سازی قیمت گندم به دلیل ملاحضات اجتماعی پرهیز کرده‌اند.

خرید و فروش گندم هم به سامانه خرید آرد افزوده شود

عسگری گفت: فروش گندم نیز باید در سامانه انجام شود و خرید گندم هم باید در سامانه باشد ونیازی به این نباشد که گندم در بورس عرضه شود.

وی با اشاره به افت گندم و ناخالصی آن گفت: افت گندم و وجود ناخالصی آن برای تولید آرد مشکل‌هایی را ایجاد می‌کند و باید تلاش شود تا ناخالصی گندم به حداقل کاهش یابد.

عسگری با اشاره به ظرفیت مناسبی که برای تولید آرد در کارخانجات آردسازی کشور انجام شده است گفت: به طور مثال کارخانه خوشه طلایی ظرفیت تبدیل 450 تن گندم به آرد را در طی روز دارد اما تنها از بخشی از ظرفیت این کارخانه و در حدود 280 هزار تن استفاده می‌شود.

وی اضافه کرد:‌ صادرات آرد از گندم وارداتی از کشور ممنوع نیست اما شرایطی دارد که بسیار سخت و پیچیده است و در عمل موجب شده است تا ظرفیت کارخانجات آردسازی کشور بلااستفاده بماند از جمله این شرایط ورود موقت گندم خارجی و صادرات آن از کشور است که بسیار پیچیده و سخت است. البته برخی از کارخانجات به صورت محدود انجام می‌دهند.

عضو هیات مدیره انجمن آرد با اشاره به کیفیت متفاوت گندم تولید در کشور گفت:‌ کیفیت گندم برخی از استان‌های کشور مانند استان گلستان بسیار مرغوب است اما گندم این استان‌ها به طور معمول در داخل آن استان مصرف می‌شود و به استان‌های دیگر نمی‌رسد. باید گندم استان‌های مختلف با هم مخلوط شود تا کیفیت قابل قبولی در آرد تولید وجود داشته باشد.

عسگری ادامه داد: گندم استان تهران از استان‌های مختلف تامین می‌شود و در سیلوها مخلوط شده و برای استفاده و اردسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد به این دلیل که استان تهران تولید گندم بسیار اندکی دارد.

وی افزود: گندم استان‌های زنجان، مرکزی، همدان و لرستان کیفیت پایین‌تری نسبت به سایر استان‌ها دارند اما استان خوزستان، ایلام و خراسان کیفیت بهتری دارند.

تقاضاهای کاذب آرد با راه‌اندازی سامانه مدیریت می‌شود

بهزاد معمارزاده، دیگر عضو هیات مدیره انجمن آرد نیز در گفت وگو با خبرنگار پانا گفت: کلیات سامانه رصد آرد مورد تایید است و جلوی بسیاری از تقاضاهای کاذب را خواهد گرفت. اما کنترل خرید آرد نیز مهم است و خریدار نیز باید محدودیت‌هایی در سقف تقاضایی که به سامانه ارایه می‌دهد داشته باشد تا از خریدهای کاذب جلوگیری کند.

وی ادامه داد:‌ شرکت‌ بازرگانی دولتی ایران همانگونه که خرید آرد دولتی را محدود کرده است باید محدودیت‌هایی در خرید آرد آزادپزها و صنعتی نیز ایجاد کند.

معمارزاده گفت:‌ البته این کنترل‌ها شدنی است و امکان خرید آرد در سامانه باید براساس تقاضای واقعی باشد.

وی درمورد قاچاق آرد نیز گفت: قاچاق در کشور محدود به آرد نیست و هر کالایی که با توجه به افزایش نرخ ارز صرفه اقتصادی داشته باشد امکان قاچاق دارد و البته با توجه به یارانه‌هایی که دولت در آرد و گندم ارایه می‌دهد زمینه برای قاچاق وجود دارد.

عضو هیات مدیره انجمن آرد گفت: بسیاری از محصولات کشور در حال قاچاق و اعداد و ارقام بنزین نجومی است و تمامی کالاهایی که مبتنی بر آرد و گندم یارانه‌ای تولید می‌شوند قابلیت قاچاق دارندکه از جمله آنها ماکارونی، کیک و کلوچه و صنایع غذایی است.

قاچاق آرد از کشور مایه تاسف است

وی ادامه داد: قاچاق آرد موضوعی ناراحت‌کننده برای کشور است و منابع ملی کشور نباید با این روش از کشور خارج شود.

معمارزاده گفت:‌ آرزوی ما این است که در زمانی نه طولانی صفر تا صد تولید گندم و آرد و نان در کشور ازاد شود و ضمن جلوگیری از هدررفت و ضایعات آن منابع ملی کشور نیز صیانت شود.

وی افزود:‌ در گذشته نیز تجربه‌ آزاد‌سازی خرید گندم برای یک دوره 6 ماه وجود داشت که هم برای بخش‌خصوصی سودآور بود و هم دولت یارانه کمتری به این کالا پرداخت می‌کرد. این وضع می‌تواند کیفیت گندم تولیدی را در کشور افزایش دهد و باید گفت در وضعی که دولت گندم را از کشاورز با هر کیفیتی خریداری می‌کند تولیدکنندگان انگیزه‌ای برای بهبود وضع تولید و کشت گندم در کشور ندارند.

معمارزاده گفت:‌ باید رقابت واقعی میان تولید‌کنندگان وجود داشته باشد و البته طبیعی است که نگرانی‌هایی درباره حذف یارانه آرد و نان وجود دارد اما یکبار برای همیشه از این بحث خارج شود.

گندم چهار نرخی است

وی با بیان اینکه گندم اکنون 4 نرخ دارد، گفت:‌ گندم 650 تومانی نرخی است که دولت برای آرد کردن گندم نانوایی ارایه می‌دهد، گندم 800 تومانی برای گندم نانوایان آزادپز، گندم 990 تومانی برای مصارف صنعتی مانند کیک و کلوچه و ماکارونی داده می‌شود و نرخ 1600 تومان گندم نیز نرخی است که از کشاورزان به خرید تضمینی خریداری می‌شود.

عضو انجمن آرد کشور گفت:‌ طبیعی است که در وضعی که گندم چند نرخی در کشور وجود دارد هیچ تولیدکننده بخش خصوصی نیست که بتواند گندم را به نرخ‌هایی مناسب‌تر از 1600 تومان از کشاورزان خریداری کند و بتواند آن را در بازار توزیع کند.

وی اضافه کرد: البته کارخانجات راهکارهایی دارند تا بتوانند گندم را مستقیم از کشاورز خریداری و تا 990 تومان آن را خود پرداخت کنند و مابقی را دولت پرداخت کند اما با وجود ارایه این پیشنهاد از سوی بخش خصوصی تاکنون مورد توجه دولت قرار نگرفته است.

ملاحظات اجتماعی مانع حذف یارانه آرد ونان شده است

معمارزاده گفت:‌ دولت دغدغه‌هایی برای تامین نان مورد نیاز کشور دارد و این ملاحظات موجب شده است تا نتواند برای حذف یارانه در کشور تصمیم بگیرد.

وی در مورد عرضه گندم در بورس نیز گفت:‌ تقاضای کاذبی در بورس ایجاد شده است و کارخانجاتی که در سال حتی 200 تن خرید گندم نداشتند تقاضای خرید گندم از بورس را داشته باشند. گندم مشتریانی ثابت از گذشته داشته است و به مصارفی سرویس می داده است اما به دلیل آنکه تقاضا برای خرید گندم از بورس افزایش یافته است کارخانجات دسترسی محدودی به گندم دارند و قادر به پاسخگویی به مشتریان خود نیستند.

عضو انجمن آرد کشور گفت: مصرف آرد و تقاضای آن زیاد شده است و اگرچه منع قانونی برای فروش آرد وجود ندارد اما نمی‌دانیم که این آرد پس از خرید به چه مصرفی و به چه مقاصدی ارسال می‌شود این مراجعه‌ها به کارخانجات آرد کشور پس از مباحثی که در مورد ایجاد سامانه خرید آرد از سوی بازرگانی دولتی مطرح شده است افزایش یافته است.

وی ادامه داد:‌ برای کارخانجاتی که در استان تهران و البرز هستند مشکل‌هایی وجود دارد به این دلیل که گندم این استان‌ها مطلوب نیست و باید گندم از استان‌های دیگر حمل شود اما حمل گندم باید براساس درصد اختلاط مناسب باشد تا آرد تولیدی نیز کیفیتی مناسب داشته باشد.

معمارزداه گفت: شرکت بازرگانی دولتی براساس آهنگ حملی که در کشور برای گندم تولیدی کشاورزان وجود دارد اقدام می‌کند اما کیفیت اختلاط در برخی از موارد مناسب نیست و به نظر ما یکی از بزرگترین دغدغه‌ها این است که برای تولید آرد کیفی باید گندم با درصد اختلاط مناسب در اختیار کارخانجات قرار گیرد.

عضو انجمن آرد کشور ادامه داد: برخی از استانداران معذوریت‌ها و حساسیت‌هایی دارند و علاقه‌مند نیستند که گندم از استان آنها خارج شود و برای ارسال گندم مقاومت می‌کنند.

وی با اشاره به ضایعات بالای گندم در کشور گفت:‌ اختلاف ما با بازرگانی دولتی براساس نحوه افت‌گیری است. هنگام خرید گندم از کشاورزان با الک دو در دو افت‌گیری محاسبه می‌شود اما گندم باید تبدیل به آرد استاندارد شود و به این منظور باید از الک 2میلیمتر در 20 میلیمتر انجام شود که افت و ضایعات و ناخالصی از آن جدا شود تا گندم استاندارد تهیه و آرد استاندارد نیز تولید شود.

وی در مورد میزان سبوس آرد نیز گفت:‌ آردهای مختلف درصد سبوس متفاوت دارند، آرد 18 برای مصرف بربری، آرد 15 برای تافتان و لواش و آرد 21 درصد برای نان‌های فانتزی است و همه آردها ارزش غذایی دارند و آردهایی که سبوس دارند هضم غذایی سهل‌تری دارند.

معمارزداده گفت:‌ در تمامی استان‌ها باید برای فروش گندم آن استان بورس کالا ایجاد شود تا گندم از طریق بورس‌های منطقه‌ای و استانی به فروش برسد و با ایجاد سامانه نیز باید فروش آرد صنف و صنعت از طریق این سامانه تامین شود.

وی ادامه داد:‌ حدود 65 درصد مصرف‌کنندگان ارد وارد سامانه خرید آرد خواهند شد و فرصت کافی برای ورود به این سامانه به مصرف‌کنندگان داده شده است اما برخی در این زمینه‌ اقدام نکرد‌ه‌اند و در پاره‌ای از موارد نیز ممکن است اتحادیه‌های مرتبط اقدام نکرده‌اند.