بایسته‌های اصلاح اصلاحات 21 سال پس از دوم خرداد 76
تهران (پانا) - فضای سیاسی حاکم بر جامعه و برخی اعتراض‌های مردمی که به ویژه در دی ماه سال گذشته نمود بیشتری پیدا کرد، نشان داد جریان اصلاحات نیز به رغم برخورداری از پایگاه اجتماعی قوی، نیاز به اصلاحات درونی برای افزایش مقبولیت و مشروعیت خود بین نسل درگیر با ده‌ها مشکل اقتصادی و سیاسی و اجتماعی دارد.
خرداد، ماهی سراسر حب و بغض برای جریانی است که امروز 21 سالگی خود را جشن می‌گیرد، جریانی که بی‌مهری بسیار دید، تلخی بسیار چشید، روزگاری با رای مردم قوای انتخابی را تسخیر کرد و روزگاری با کمترین سهم ممکن تماشاچی افراط و تفریط‌ها شد.
فراز و فرودهای جریان اصلاحات بر کسی پوشیده نیست، فراز و فرودهایی که در 21 سالگی تجربه‌ای به مراتب بیشتر را در اختیار حامیانش گذاشته، دانشگاه خاستگاه اصلی اصلاح‌طلبی است و «خدا لعنت کند کسی را که نگذارد دانشگاه سیاسی باشد»(رهبرمعظم انقلاب).
بی‌سبب نیست اگر بگوییم اصلاحات به لطف «تَکرار»های محبوب‌ترین چهره سیاسی‌اش، خود را بی نیاز از تغییر و اصلاح می‌دید اما اعتراضات دی ماه صحنه را تغییر داد و همگان به چشم دیدند که نارسایی‌های اقتصادی، کاستی‌ها و افراط و تفریط‌های سیاسی، سلیقه‌گرایی افراطی در عرصه آزادی‌های اجتماعی، برخی از جوانان و مردم را به جایی رساند که شعار نه به اصلاحات و اصولگرایی را همزمان سر دهند.
فارغ از اینکه آن شعار تا چه حد تحت تاثیر جو لحظه‌ای و تحریکات درونی و بیرونی بوده است، طرح یک پرسش ضرورتی انکارناپذیر است؛ به راستی اصلاحات، بی نیاز از اصلاح است؟
علیرضا حیدری، نماینده دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و عضو فراکسیون امید و از پایبندان به میثاق‌نامه روزهای انتخابات، به پانا می‌گوید که هیچ جریان و تفکری از اصلاح و پیشرفت مصون نیست و آن طور نیست که اصلاحات و اصلاح‌طلبی خود را تمام و کمال بداند و از لزوم در برگیری خواسته‌های نوین نسل جوان‌تر بی نیاز باشد.
فقدان اتاق فکری منسجم برای جمع‌آوری ایده‌ها و برنامه‌ریزی کلی برای حل و فصل مشکلات کشور از جمله انتقاداتی است که این نماینده مجلس به اصلاحات وارد می‌داند.
این عضو کمیته رفع حصر مجلس شورای اسلامی معتقد است که امروز مردم به جریان اصلاحات نیز نقدهای جدی دارند.
حیدری می‌گوید: «مردم امروز از ما سوال دارند که ما مجلس و دولت را به خواست شما تغییر دادیم، شهرداری را پس از 12 سال اصلاح‌طلب کردیم اما بازهم با مشکلات بسیاری دست به گریبانیم. حداقل خواست مردم از نمایندگان جریان عظیم فکری اصلاحات درک مشکلات و تلاش همه‌جانبه و با برنامه‌ریزی منسجم برای رفع آنهاست اما متاسفانه ما عملا دچار عملکرد جزیره‌ای و مقطعی شده‌ایم.»
این نماینده مجلس با تاکید بر اینکه نا امیدی از اصلاحات برای کل نظام هزینه دارد، معتقد است که حامیان اصلاحات نیز باید وضع امروز کشور را بیش از پیش درک کنند.
افرادی با نام امید به مجلس رسیدند اما خط مشی جدا را پیگیری کردند
پروانه سلحشوری، دیگر عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی است که با یادآوری فراز و فرودهای جریان اصلاحات از حامیان این جریان می‌خواهد که مسیری را که باهم برای به اینجا رسیدن طی کردند، فراموش نکنند.
این نماینده مجلس با نگاهی به دو سال پیش و روزهای ورود امیدی‌ها به مجلس به پانا می‌گوید مردم به چشم دیدند که افرادی با نام امید به مجلس رسیدند اما خط مشی‌ای جدا را پیگیری کردند.
نماینده تهران اعتراضات دی ماه و برخی شعارهای آن روزها را ناشی از تحقق نیافتن خواسته‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی مردم می‌داند و یادآوری می‌کند که مردم می‌دانند تمام کشور یا تمام قوای تاثیرگذار جامعه با تفکر اصلاح‌طلبی حرکت نمی‌کند بنابراین نمی‌توان نتیجه این نقصان‌ها را ناامیدی مردم از اصلاحات دانست.
سلحشوری می‌گوید: «هستند در داخل کشور گروه‌ها و جریان‌هایی که با اقداماتی درصدد ناامیدی مردم از اصلاحات و دولت برآمده‌اند اما اگر عده‌ای گمان می‌کنند با این قبیل کارها حامیان اصیل اصلاحات رأی خود را در سبد دیگری می‌گذارند، به نظر من در اشتباه هستند، مردم آنقدر هوشیار شده‌اند که به دامن پوپولیست پناه نبرند.»
این عضو اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که به این ترتیب اصلاحات بی‌نیاز از تغییر است؟ می‌گوید: «هرگز، اصلاحات بیش از هر زمان دیگری امروز باید خود را به‌روز کند، اصلاح‌طلبان باید با حفظ سهم خود از قدرت درصدد افزایش آن بر آیند و با رایزنی‌های پیگیرانه و اقدامات منسجم و هماهنگ مردم را به خواسته‌هایشان برسانند.»
عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در ادامه خواستار یک اتاق فکر منسجم برای جریان اصلاحات شد که در آن مسائل و موضوعات در ارتباط با کشور و مشکلات مردم بررسی و راه‌حل‌های کارشناسی برای آنها ارائه شود.
نمی‌توانیم مشکلات اقتصادی مردم را کتمان کنیم
سیده فاطمه حسینی، دیگر نماینده اصلاح طلب مجلس دهم است که با تاکید بر لزوم رفع مشکلات مردم در کشورمان می‌گوید: «نمی‌توانیم مشکلات اقتصادی مردم را کتمان کنیم. نه دولت و مجلس و نه سایر ارکان حکومت نتوانسته‌اند همه خواسته‌های مردم را در این 40 سال جامه عمل بپوشانند و همین مسئله باعث شده که امروز نوعی سرخوردگی از جریان‌هایی نظیر اصلاحات پیدا کنند. اما این سرخوردگی به معنی ناامیدی مطلق از اصلاحات نیست، مردم به این نظام پایبند هستند و این را بارها و بارها ثابت کرده‌اند اما خواهان اصلاحات جدی‌تر برای بهبود اوضاع معیشتی و اقتصادی خود هستند.»
او در ادامه در پاسخ به این سوال که نقش اصلاح‌طلبان در ایجاد مشکلات اقتصادی چقدر بوده است، بیان می‌کند: «اصلاح‌طلبان در قیاس با رقیب، در آن هشت سالی که مشکلات اقتصادی کشور اوج گرفت نقش بسیار کم‌رنگ‌تری در قدرت داشته‌اند، این نقش کمرنگ‌تر به هر دلیلی که ایجاد شده نتیجه‌اش شد انتخابات‌های 24 خرداد 92 و 7 اسفند 94، این انتخابات‌ها پیام روشنی برای کل نظام داشت و آن هم خواست جدی مردم برای ایجاد تغییر است. مردم می‌خواهند در زندگی خود این تغییر را احساس کنند و این باری است که بر دوش اصلاح‌طلبان گذاشته‌اند و اگر این تغییر ایجاد نشود گناه آن را پای اصلاح‌طلبان خواهند نوشت هرچند که نقش آنها در بروز و ایجاد این مشکلات به مراتب کمتر از سایران بوده باشد.»
این نماینده اصلاح‌طلب مجلس با تاکید بر اینکه اصلاح‌طلبان همچنان حامی روحانی هستند اما این به معنای عدم انتقاد نیست، می‌گوید: «دولت باید نقد شود، نقدی که باعث بهبود کارها و اقدامات شود قطعا راهگشاست، نقدی که در آن حب و بغض شخصی و جناحی نباشد می‌تواند اوضاع مردم و کشور را بهبود ببخشد.»
حسینی تصریح می‌کند: «اصلاح‌طلبان امروز باید با پیشنهاد راهکارهایی عملیاتی دولت را در مسیرهای درست و صحیح قرار دهد، دولت در اقتصاد، سیاست و سایر زمینه‌ها نیاز به کمک دارد و این بر کسی پوشیده نیست.»
محمدرضا نجفی دیگر نماینده‌ای است که اعتقاد دارد اصلاحات امروز باید با ایجاد تغییراتی در خود علاوه بر ارتباط به مراتب بیشتر با مردم، خواسته‌های بر حق آنان را پیگیری و برای تحقق آنها برنامه‌ریزی کند.
این نماینده تهران یادآوری می کند: «البته سوال مطرح این است که مردم می‌خواهند اصلاح‌طلبان واقعا به آرمان‌های خود پایبند باشند یا با ائتلاف و همراهی با سایر جریان‌ها سعی در بهبود اوضاع کشور در تمام زمینه‌ها داشته باشند. اگر قرار باشد در ساختار قدرت و ارگان‌های تصمیم‌ساز حضور نداشته باشیم طبیعتا نمی‌توانیم آنطور که باید و شاید خواسته‌های مردم را جامه عمل بپوشانیم، اگر هم حضور داشته باشیم طبیعتا باید با تعامل اقدامات مربوط را انجام دهیم.»
عضو اصلاح طلب مجلس شورای اسلامی معتقد است نباید این حس به مردم القا شود که مدت زمان مورد نیاز برای عمل به خواسته‌های آنان بسیار طولانی است چرا که اصلاحات فرسایشی خود موجبات نا امیدی مردم را فراهم می‌آورد.
اصلاحات امروز در سالگرد 21 سالگی خود نیازمند برنامه‌هایی جامع‌تر و منسجم‌تر است
محمد علی وکیلی، عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی اعتقاد دارد که اصلاحات امروز در سالگرد 21 سالگی خود نیازمند برنامه هایی جامع‌تر و منسجم‌تر است تا بتواند نیازهای مردم را پوشش دهد و کشور را به سمت و سوی پیشرفت سوق دهد.
وی می گوید: «من اعتقاد ندارم که مردم از اصلاحات ناامید شده‌اند، آنها صرفا خواستار تحقق خواسته‌های خود با سرعت بیشتر هستند که خواسته بر حقی است، از این رو تمام ارگان‌ها و جریان‌های کشور باید با همراهی و همگامی در جهت بهبود اوضاع کشور گام بردارند.»
این اظهارات را بگذارید در کنار انتقاداتی که از اعضای فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی به عنوان فراکسیون اصلی اصلاح‌طلبان در طول دو سال گذشته مطرح شده است، امیدی‌هاچنان که باید و شاید با یکدیگر هماهنگ نیستند و گاه و بی گاه اظهاراتی متضاد و متناقض از درون آنها به گوش می‌رسد.
این انتقاد به این معناست که فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی از ناهماهنگی رنج می‌‌برد و برای حل این معضل باید گام بردارد. غلامعلی جعفر زاده ایمن آبادی، نماینده مردم رشت و عضو فراکسیون مستقلین که بنا به دلایلی از فراکسیون امید خارج شد، ضمن وارد دانستن این نقد می‌گوید: «امیدی‌ها و به طور کلی اصلاح‌طلبان باید بیش از پیش به اصول کار تشکیلاتی پایبند باشند و با برخورداری از اتاق فکری منسجم و هماهنگ ضمن شنیدن انتقادات و ارائه پاسخ‌های صحیح به آنها در جهت بهبود اوضاع کشور گام بردارند.»
با تمام این موارد و در نظر گیری اظهارات نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی می‌توان این نقص را به کل جریان اصلاحات نسبت داد، اصلاحات نیازمند اتاق فکری است که اولا برنامه‌های خود برای روزهای پیش‌رو را به طور کلی مشخص کند تا بدین شیوه اولا این جریان از اتخاذ تصمیم‌های جزیره‌ای و مقطعی رهایی یابد و ثانیا حس امید به پیگیری مطالبات در عموم جامعه بیش از پیش تقویت شود.
محمود صادقی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در همین خصوص می‌گوید: «تشکیل اتاق فکری هماهنگ از جمله برنامه‌هایی است که باید در اصلاحات به عنوان یک جریان فکری بزرگ و باریشه‌ها و پایگاه اجتماعی قوی پیگیری شود.»
بنابراین به گواه اصلاح طلبان، اصلاحات امروز نیازمند تغییر درونی است، تغییراتی که در ورود به سومین دهه عمر سیاسی این جریان می‌تواند موجبات پیشرفت جامعه را فراهم آورد.
ارسال دیدگاه