توسعه معادن نیازمند توجه جدی به بحث اکتشاف است

به گزارش خبرنگار اقتصادی پانا ایران با داشتن حدود 60 میلیارد تن ذخایر معدنی و 68 نوع ماده معدنی، یکی از 10 کشور برتر معدنی جهان محسوب می شود و با داشتن یک درصد مساحت جهان سه درصد ذخایر جهانی را در اختیار دارد.

با وجود تلاش های انجام شده، هنوز در بخش اکتشاف معادن از میانگین جهانی عقب هستیم به طوری که طی 35 سال گذشته حجم فعالیت های اکتشافی در دنیا 10 برابر شده اما در ایران فعالیت های چشمگیری در زمینه اکتشافات معدنی انجام نشده است.

اکنون این سوال مطرح است که آیا در همه جای دنیا فقط دولت ها اقدام به اکتشافات معدنی می کنند؟ بررسی ها نشان می دهد که در اغلب کشورهای معدنی، اطلاعات پایه زمین شناسی با نقشه های دقیق آن از سوی دولت ها تهیه و در اختیار سرمایه گذاران که به طور عمده شرکت های خصوصی هستند، قرار داده می شود و بعد از این مرحله، تمام فعالیت های اکتشاف توسط شرکت های اکتشافی انجام می شود.

در ایران هر چند که اکتشاف یک وظیفه حاکمیتی محسوب می شود، اما در شرایط حاضر که دولت با کمبود منابع مالی روبروست، تشکیل هلدینگ های تخصصی اکتشاف معادن ضروری به نظر می رسد.

شهین نوایی دبیر اتحادیه حفاران غیر نفتی درگفت وگو خبرنگار اقتصادی پانا با اشاره به بی میلی بخش خصوصی برای اکتشاف در بخش معدن ،عنوان کرد: نبود زیرساخت های مناسب و سرمایه گذاری کلان مورد نیاز انگیزه بهره برداران را برای اکتشاف معدنی کاهش داده است .

نوایی با تاکید براینکه دولت باید از نظرات بخش خصوصی در تصمیم گیری ها بهره بگیرد ،عنوان کرد: در امور اکتشافی صندوق بیمه سرمایه گذاری ایجاد شده تا ریسک سرمایه گذاری در این بخش را پشتیبانی کند اما بودجه آن بسیار کم است و مدت دوران اعطای تسهیلات بسیار بلند مدت است و در کنار آن بانکها نیز همکاری خوبی با سرمایه گذاران ندارند .

وی گفت : در ایران حدود 20 درصد اکتشاف معدنی در عمق های بسیار کم انجام شده است و این درحالی است که کار اکتشاف باید در عرصه گسترده تری و در اعماق عمیق تری از زمین مورد جستجو واقع شود تا بتوان به مواد معدنی بیشتری دسترسی پیدا کرد .

نوایی بیان کرد: کارخانجات تعطیل شده به دلیل کمبود مواد معدنی باید با استفاده از مواد معدنی که به چرخه تولید وارد می شود تامین شوند در غیر این صورت این مواد باید از طریق واردات تامین شوند .

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر در دو برنامه توسعه ای پنجم و ششم ماده 57 این قانون که دولت را مکلف به تامین منابع برای اکتشاف معادن است از بودجه ای برخوردار نیست به همین دلیل پتانسیل های جدید به بخش معادن کشور افزوده نشده است .

دبیر اتحادیه حفاران غیر نفتی تصریح کرد: از نظر کیفیت درجه کیفی تولیدات کاشی و سرامیک از سطح بسیار مناسبی برخوردار است اما اضافه شدن حقوق پایه دولتی از جمله عواملی است که موجب افزایش قیمت تمام شده تولیدات داخلی شده است به همین دلیل بازار مملو از کالاهای خارجی است .

نوایی با اشاره به هزینه های بالای حمل و نقل در کشور اظهار کرد: حمل و نقل ریلی باید به بهبود شرایط حمل و نقل در کشور کمک کند اما در زمینه ریل ،جاده و کشتی در بخش حمل و نقل نواقص بسیاری وجود دارد و تعرفه های صادرات نیز قیمت صادراتی محصولات را کاهش داده است .

همچنین میزان حفاری معادن در کشور در مقایسه با دیگر کشورها در حد پایینی است؛ به طوری که کانادا تنها در یک سال 9 میلیون متر حفاری معادن داشته ، در حالی که ایران در 10 سال گذشته در مجموع 2 میلیون متر حفاری کرده است.

تشکیل هلدینگ های تخصصی اکتشاف در ایران یا شرکت های بزرگ اکتشافی معادن کمک می کند تا اهداف سند چشم انداز و همچنین برنامه پنجم در بخش معدن و صنایع معدنی به نحو مطلوب محقق شود.

به اعتقاد کارشناسان برای انجام اکتشافات معدنی به معنای واقعی لازم است اکتشاف متناسب با شاخص های جهانی مدنظر قرار گیرد و حفاری ها به سطح میانگین جهانی نزدیک شود که در این زمینه نیازمند بودجه کافی و امکانات و تجهیزات نوین روز دنیا هستیم.

آمارها نشان می دهد که کشورهای معدنی جهان با اصلاح نگاه اقتصادی و سرمایه گذاری در بخش اکتشاف توانسته اند اکتشافات معادن و به تبع آن تولید مواد معدنی را افزایش دهند؛ لذا در ایران نیز با تشکیل شرکت های بزرگ و تخصصی اکتشاف و البته سودآور کردن آنها، سرمایه گذاران رغبت بیشتری برای سرمایه گذاری در این بخش خواهند داشت.