درتالار حافظ فرهنگ و ارشاد فارس قصه درمانی شوید

به گزارش خبرگزاری پانا، به بهانه برگزاری همایش قصه درمانی به سراغ سالم جعفری فوق لیسان روانشناسی بالینی مجری و مبدع دهه طرح درمانی در درمان اختلال های اضطرابی، وسواسی،فکری و عملی ازدانشگاه علوم پزشکی شیراز رفتیم و گپ و گفتی را با او انجام دادیم که تقدیم می شود.

گفتنی است،همایش قصه درمانی،دوشنبه یازدهم خردادماه جاری ساعت پنج عصر با حضوروسخنرانی سالم جعفری،فوق لیسان روانشناسی بالینی توسط موسسه فرهنگی هنری دریچه ای به دانش به مدیریت لیلا هوشیاردر تالارحافظ فرهنگ و ارشاداسلامی استان فارس برگزار و ورود برای عموم آزادمی باشد.

تعریف قصه درمانی چیست و آیا قدما از آن استفاده می کرده اند؟

از کودکی ما دنیا را با قصه گویی پدران و مادرانمان خود اغاز میکنیم .و با ان انس و الفت میگیریم.قصه گام اول ارتباط ما با محیط اطراف و همیشه عصای دست درک بهتر مفاهیم ما در دوران کودکی است.

اگر بخواهیم تعریفی از قصه داشته باشیم میتوان گفت قصه یا داستان به نوشته ای اطلاق میشود که فکر نویسنده ی آن در قالب حکایتی به خواننده عرضه میشود حال خواه آن قصه داستان واقعی خواه غیر واقعی باشد.

قصه و قصه گویی به قدمت تاریخ بشر ریشه دارد. به گونه ای که بشر زندگی خود را در چهارچوب قصه به تصویر کشیده است و قصه ها نیز زندگی بشر را شکل داده و دگرگون ساخته اند.قصه ها بازنمایی از خودمان و تجربه هایمان هستند.

استفاده از قصه و قصه درمانی از اغاز خلقت انسان متداول بوده است و حتی کتب اسمانی همچون قران کریم از قصه ها و تمثیلها جهت اموزش مفاهیم دینی بسیار استفاده کرده است.در قران کریم خداوند متعال در ایه 21 سوره حشر می فرمایند :و آن مثلها را برای مردم بزنید شاید که تفکر کنند.همچنین اما م علی (ع) در این مورد می فرمایندشما را به تقوای پروردگار الهی که مثلها را اورد سفارش میکنم.

در باب اهمیت قصه و تمثیل کانت فیلسوف معروف مثال زیبایی میزند او میگوید برای اذهان غیر منطقی استدلالها مانند ماهی هستند هر چند هم منطقی باشند باز هم ممکن است از چنگ ذهن ضعیف بگریزندمگر اینکه به کمک تصویر سازی ذهنی و تمثیل باشد.

وقتی با دقت به روابط اجتماعی می نگریم می بینیم افراد بر مبنای مجموعه ای از قصه ها عملکردشان را در جهان و روابط با دیگران تنظیم میکنند.قصه ها بازنمایهایی از خود ,جهان اطراف و منشهای مختلف در تعامل با دیگران را در بر میگیرند. در درون قصه ها منشهای متنوع ؛ معانی مختلف و رویدادهای زیادی به بحث و چالش گذارده میشود.

قصه درمانی به چه شکل میتواند خاصیت درمانی داشته باشد؟

شاید مهمترین نقشی که قصه یا اسطوره در درمان ایفا میکند همگانی یا جهانی جلوه دادن مشکلاتی است که بیمار با انها دست و پنجه نرم می کند.بنابراین بیمار یا کسی که دچار مشکل است احساس نمیکند تنها است و مشکلش غیر قابل حل است.همچنین قصه در برقرای ارتباط مراجع با روانشناس و همچنین انتقال مفاهیم درمانی بسیار کاربرد دارد

علاقه درمانگران روانشناسی به استفاده از قصه‌گویی با کار ریچارد گاردنر در سال ۱۹۷۱ شروع شد وی از فن قصه‌گویی متقابل در روان‌درمانی کودک استفاده کرد. در این فن از کودک خواسته می‌شود داستانی دارای آغاز، میانه و پایان بگوید. سپس درمانگر موضوعات روان‌تحلیل‌گرانه مرتبط با مسائل کودک را انتخاب می‌کند و در داستانی مشابه داستان کودک به کار می‌برد و آن را بیان می‌کند .در این داستان، درمانگر راه‌حل‌های سالم‌تر و بالغانه‌تری را برای رویارویی با مشکلات ارائه می‌کند.

در حالی که قصه تداعی دوره ی کودکی بود ولی درمانگرانی دیگر در روانشناسی آن را به حوزه ی بزرگسالی کشاندند.دانشمندانی همچون اروین یالوم, میلتون اریکسون که از دانشمندان بنام روانشناسی بوده اند در درمان بیماران بزرگسال خود از قصه درمانی استفاده می کردهاند و حتی اریکسون کتاب معروفی در این زمینه دارد

به طور کلی میتوان گفت قصه درمانی در موارد زیر طی پژ وهشهای انجام شده کاربرد فراوانی دارد

استفاده از قصه به مثابه یک فن درمانی در روان درمانی فردی و خانوادگی/استفاده از قصه در جایگاه ابزاری تشخیصی/استفاده از قصه در حکم روشی برای پرورش تواناییهای کودکان/در درمان اختلالهای اضطرابی و بهبود نگرشهای منفی استرس زا/در درمان کابوسها و ترسهای واهی/

وی ادامه داد:به طور کلی قصه از چهار طریق بر انسان اثر درمانی و کمالی میگذارد، قلمرو شناختی قصه:توانایی قصه در انتقال دانش و کمک به رشد فرایند حل مسِئله، 2.قلمرو عاطفی:قصه باعث پالایش عاطفی هیجانی میشود، قلمرو بین فردی:قصه ها باعث ارتباط انسانی اجتماعی میشوند، قلمرو شخصی :قصه باعث بصیرت و بینش میشود.چرا که فرد خودش و مسائل مبتلا به زندگیش را در روایت دیگران ملاحظه میکند که کشف این چند قلمرو حاصل پژوهشهای جدید روانشناسان شناختی در مبحث قصه درمانی است

سوال چه شد به این فکر افتادید؟

از یک سو با توجه به این که بنده روانشناس بالینی هستم و از اهمیت قصه درمانی مطلع هستم و از طرف دیگر با توجه به ادبیات غنی و قدرتمند فارسی در مبحث قصه و درمانهای متعددی که در ادبیات فارسی وجود دارد و با توجه به اینکه متاسفانه بدلیل غفلت از این منابع درمانی غنی بنده را بر آن داشت تا هم اهمیت قصه و قصه درمانی را در این همایش مطرح کنم هم توجه بیشتر درمانگران روانشناس را به مطالعه و بررسی ادبیات فارسی و اثار فوق العاده ی درمانی ان جلب کنم. در همایش دوشنبه عصر 11 خرداد ساعت 5 که در سالن مهر و غزل با همکاری موسسه فرهنگی هنری دریچه و مساعدت و همکاری صمیمانه ادراره ی کل ارشاد اسلامی استان فارس برگزار میشود به امید خدا گام اول برداشته خواهد شد.

سوال ایا تلفیق دیگری از روانشناسی با ادبیات خواهید داشت؟

این همایش قصه درمانی به امید خدا نقطه ی شروع مجموعه همایشهایی با موضوع ادیات درمانی در روانشناسی است.در اینده ی نزدیک همایشها یی با موضوع شعر درمانی,استعاره درمانی,نوشتار درمانی,بررسی روانشناسی اثار شاهکار ادبیات فارسی و نکات درمانی انها همچون اثار حافظ,سعدی,مولوی,فردوسی خواهیم داشت.تا با این رویکرد دری جدید در حوزهی درمان در کشورمان گشوده شود .ادبیات فارسی قدرت درمانی بالایی دارد و راه روانشناسان و مشاوران و درمانگران این حوزه را برای رسیدن به اهداف درمانی خود بسیار هموار کرده است

سوال شکل کارگاههای شما چگونه خواهد بود و مخاطبین شما چه کسانی هستند؟

در نگاه اول به نظر میرسد قصه درمانی فقط برای کودکان است در حالی که دانش روانشناسی امروزی میگوید قصه درمانی ابزاری هدفمند و موثر برای همه ی سنین است.

لذا بعد از برگزاری همایش 11 خرداد ما برای چند گروه کارگاه خواهیم داشت یکی گروه روانشناسان که با قصه های درمانی در ادبیات فارسی اشنا میشوند و اثرات درمانی آن را یاد میگیرند.گروه دوم اساتید و دانشجویان رشته ی ادبیات است که کارگاههای ویژ هی ادبیات درمانی و تلفیق آن با روانشناسی را به انها اموزش خواهیم داد.گروه سوم خانواده ها هستن که کارگاههای ویژ ه ی خود را دارند این اموزشها اعم از:آموزش مادران برای برقرای ارتباط و تربیت فرزندان جهت حل مسائل و تعامل گرفته تا استفاده از قصه در جهت بهبود روابط بین فرد ی و اخلاقیات اجتماعی را شامل خواهد شد.

سالم جعفری عضو انجمن روانپزشکی است و همچنین چاپ و پذیرش مقالتی دربخش سیستم مهارت فصول و بهداشت روانی والدین و کودک، برگزاری 158 همایش فرهنگی علمی آموزشی طی ده سال اخیر،کارشناس برنامه های تلوزیونی به عنوان روانشناس درشبکه بوشهر به مدت چهارسال و برپایی دهها نشست مهارتهای ارتباطی ویژه خانواده ها، را در کارنامه خود دارد.

او مشاور و روانشناس درمانگاه ولی عصرشیراز و مدیر موسسه فرادید است که از بنیان گزاران سیستم درمانی مهارت فصول در ایران در درمان اختلال های اضطرابی با تصویب هیات داوران انجمن روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیرازمی باشد.

یادآورمیشود،همایش قصه درمانی،دوشنبه یازدهم خردادماه جاری ساعت 17با حضوروسخنرانی سالم جعفری،فوق لیسان روانشناسی بالینی در تالارحافظ فرهنگ و ارشاداسلامی استان فارس برگزارمی شود.