علامتی: ثبت جهانی قصه‌گویی در برنامه کانون پرورشی است

صبح امروز نشست خبری جشنواره قصه‌گویی با حضور مدیرعامل کانون پرورش فکری و مدیران جشنواره قصه‌گویی در سالن کنفرانس این مجموعه برگزار شد و حامد علامتی به تشریح جزئیات بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی پرداخت.

در نشست خبری بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی که با حضور حامد علامتی مدیرعامل کانون و رئیس شورای سیاست‌گذاری، محمود فلاح معاون فرهنگی و دبیر جشنواره، سمیه سادات ابراهیمی مدیرکل حوزه مدیرعامل، وحید خسروی رئیس دبیرخانه جشنواره و اصحاب رسانه صبح دوشنبه 20 آذر 1402 برگزار شد، مدیرعامل کانون پرورشی گفت: کانون توفیق دارد از سال‌های دور به این امر مهم بپردازد. در دهه هفتاد نخستین جشنواره قصه‌گویی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز و در سال 76 این موضوع در استان گیلان برگزار شد.

وی ادامه داد: از آن سال‌ها به بعد به بیست‌وپنج دوره رسیده است و باافتخار می‌گوییم سابقه ربع قرن را در ایران بافرهنگ قصه و قصه‌گویی سپری کردیم و این‌یک افتخار خوب و بزرگ برای کانون است.

علامتی با اشاره به این مطلب که ریشه قصه‌گویی در تاریخ و فرهنگ ایران‌زمین رسوخ کرده است، اظهار کرد: در این سال‌ها دوره‌های قصه و قصه‌گویی برگزار و کتاب‌هایی نیز در این زمینه منتشرشده است. جلسات نقد و بررسی و جشنواره‌های مختلف در استان‌های مختلف چرخیده است تا همه این‌ها باعث شود فرهنگ قصه و قصه‌گویی که ریشه در تاریخ و فرهنگ ما دارد، روزبه‌روز بیشتر به آن پرداخته شود.

وی خاطرنشان کرد: قصه و قصه‌گویی یک اقدام پایه فرهنگی است، معنی آن این است که اگر به قصه بپردازیم دیگر تولیدات فرهنگی و هنری می‌توانند از قصه‌ها شکل بگیرند. بنابراین سرمایه‌گذاری در حوزه قصه و قصه‌گویی باعث می‌شود تا خروجی آن در دیگر فراورده‌های فرهنگی و هنری بروز یابد. به‌عنوان‌مثال داستان و رمان ریشه در قصه دارند، نمایشنامه، فیلم‌نامه، تابلو نقاشی، مجسمه، موسیقی ، شعر و ... از درون قصه‌ها شکل می‌گیرند و وقتی روی قصه سرمایه‌گذاری می‌کنیم درواقع پایه همه این شاخه‌ها را تقویت می‌کنیم.

وی با اشاره به این مطلب که قصه‌گویی یکی از ابزارهای مهم تربیتی و فرهنگی است، اظهار کرد: قصه‌گویی عنصر و ابزار تربیتی، درعین‌حال ساده‌ترین شیوه برای فعالیت‌های آموزشی است و هزینه کمی دارد، اما اثرگذاری بالایی دارد. تاریخ قصه و قصه‌گویی تقریباً با تاریخ بشر برابری می‌کند و این مانایی به دلیل این است که قصه و قصه‌گویی یک حرکت فرهنگی اصیل است که باید روزبه‌روز بیشتر به آن بپردازیم.

علامتی خاطرنشان کرد: احیا فرهنگ قصه و قصه‌گویی به‌عنوان یک هدف جدی برای کانون مطرح است. چراکه ریشه درحرکت‌های عمومی، فردی و خانوادگی دارد و یک حرکت رسمی و دولتی نیست. در بطن جامعه و در گویش و کلام پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و حتی پدر و مادرها دیده می‌شود.

مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به این مطلب که ما درحرکت‌های فرهنگی نباید هویت خود را از دست دهیم اظهار کرد: اگر ما درگذشته بمانیم موفق نخواهیم بود، بنابراین نگاهمان روبه‌جلو با حفظ هویت است. در قرآن نیز قصص قرآنی داریم که ریشه دینی دارند. خداوند متعال وقتی می‌خواهد از طریق پیامبران اقدام کند، بازهم موضوع قصه و قصه‌گویی را به‌عنوان یک ابزار مهم تبلیغی به کار می‌گیرد.

وی اضافه کرد: مأموریت کنونی کانون جهت‌دهی به قصه و قصه‌گویی و سیاست‌گذاری کلان در این حوزه است. همچنین به دنبال عمومی‌سازی و مردمی سازی قصه‌گویی و فرهنگ‌سازی در این زمینه هستیم. قصه باید مردمی شود و این شدنی است. به‌راحتی پدرها و مادرها برای بچه‌های خود قصه می‌گویند و فعال‌سازی نهادها و سازمان‌ها، جهت شکل‌گیری حرکت‌های کلانی بین دستگاهی وجود دارد تا پشتیبانی لازم را در این زمینه انجام دهند.

وی به ثبت ملی قصه‌گویی اشاره کرد و گفت: امسال ثبت ملی قصه‌گویی را در آثار ناملموس انجام دادیم که آرزوی ما بود و با همکاری وزارت میراث ثبت ملی شد و مقدمه‌ای شد تا به ثبت جهانی آن نیز فکر کنیم. در تلاش هستیم تا به نام جمهوری اسلامی ایران قصه را در فهرست آثار ناملموس به ثبت برسانیم که البته کار زمان‌بری است و مقدمات آن آغازشده است. بین‌المللی کردن این موضوع و جریان قصه‌گویی ایران و حرکت‌های بین‌المللی فرهنگی در بین ملت‌ها ازجمله اهداف ماست.

علامتی ادامه داد: کانون ارتباطات خوبی با رایزنان فرهنگی در کشورهای دیگر دارد و یکی از موضوعاتی که مطرح است و در هفته‌های فرهنگی بین دو کشور رقم می‌زنیم، همین قصه‌گویی است که در قالب توسعه فعالیت‌های پژوهشی و راه‌اندازی دانشگاهی‌های قصه‌گویی نیز فعالیت‌هایی داشتیم تا در بخش علمی نیز اقدامات لازم را انجام دهیم .

مدیرعامل کانون پرورشی در بخش دیگری از این نشست به سرفصل‌های مهم این رویداد هنری اشاره کرد و گفت: بخش‌های مختلفی برای جشنواره در نظر گرفته‌شده است که این نشست به‌نوعی نشست اختتامیه جشنواره است. بخش ملی از اردیبهشت‌ماه شروع شد. بخش نود ثانیه، بخش بین‌الملل، بخش اشاره ... ازجمله بخش‌های مختلف جشنواره است و موضوعاتی که امسال به آن پرداختیم نیز شامل موضوعات قرآنی دینی و مذهبی، قصه نامداران و معرفی شخصیت‌های برجسته ایران از فردوسی تا شهید قاسم سلیمانی، قصه‌های اراده و پیشرفت در راستای پویشی که رئیس‌جمهور محترم مطرح کردند ما هم در جشنواره قصه‌گویی آن را در نظر گرفتیم. قصه‌های مربوط به کسب‌وکار و قصه‌های آزاد ازجمله موضوعات ما در این دوره هستند.

علامتی در ادامه به شعار جشنواره امسال قصه‌گویی اشاره کرد و گفت: با قصه لبخند بسازیم شعار این رویداد هنری این شعار به معنای حکمت‌آموزی به کودکان است و چنان‌که قصد حکیمانه داشته باشیم، لبخندی بر لب‌ها می‌نشیند. برای اینکه شاهد ارتقای محتوایی قصه‌ها باشیم چند رویکرد اساسی در نظر گرفتیم. اول نگاه و زاویه دید جدید در قصه‌گویی است.

وی ادامه داد: حتماً باید قصه‌گو از قصه‌ای استفاده کند که نگاه جدیدی به موضوعات داشته باشد. نکته دوم امیدآفرینی است که باید فضای امیدواری را به مخاطب کودک و نوجوان تزریق کند. الهام و ایمان آفرینی نکته بعدی است تا از قبل قصه بذر ایمان در دل بچه‌ها کاشته شود و در پایان نیز لبخند است که بر اساس شعار جشنواره جایزه ویژه برای آن در نظر گرفته‌شده است.

علامتی در ادامه به آثار رسیده به بخش بین‌الملل این رویداد هنری اشاره کرد و افزود: آرژانتین،هند، آفریقای جنوبی، اسکاتلند، انگلیس، ترکیه، تانزانیا، کنیا، مالزی، اوگاندا،لبنان و فرانسه کشورهایی هستند که آثارشان را برای ما ارسال کردند و به مراحل مختلف داوری رسیده است.

وی ادامه داد: امسال دو جایزه ویژه داریم، یکی جایزه ویژه شهید سلیمانی که به یک قصه برتر با این موضوع تعلق خواهد گرفت و جایزه لبخند که به آن اشاره کردم. علاوه بر این جایزه جهانی قصه‌گویی را نیز داریم که مقدمه‌ای برای ثبت جهانی قصه‌گویی است. امسال عدد خوبی ثبت‌شده است و ثبت مراحل حضور را به شکل جدید جلو بردیم.

علامتی در ادامه این نشست به آمار ارسالی به این رویداد هنری اشاره کرد و گفت: طبق آمار 17 هزار و 536 قصه ثبت شد، در بخش علمی 533 اثر و در بخش بین‌الملل نیز 450 اثر به ثبت رسیده است. از این تعداد در مراحل استانی پایش‌ها انجام شد و درنهایت 180 اثر به بخش پایش ملی و بین‌المللی راه یافتند و درنهایت 60 اثر در دور پایانی به اجرا و رقابت خواهند پرداخت.

وی به حضور دانش‌آموزان در فرایند جشنواره اشاره کرد و گفت: بالای یک‌صد هزار دانش‌آموز در طول مرحله استانی به‌صورت حضوری در سالن‌های کانون حضور یافتند و قصه‌ها را از نزدیک دیدند. همچنین یزد به‌عنوان پایتخت قصه و قصه‌گویی معرفی شد و امسال نیز جشنواره در یزد برگزار می‌شود و دبیرخانه دائمی جشنواره قصه‌گویی نیز به یزد انتقال خواهد یافت.

مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ادامه به بخش غیررقابتی «غزه» در این جشنواره اشاره کرد و گفت: توجه به حوادث اخیر در فلسطین و غزه به شکل غیررقابتی افزودیم که قصه غزه را عزیزان قصه‌گو ارائه خواهند داد و جایزه ویژه‌ای نیز برای آن در نظر گرفته‌شده است. علاوه بر این ما امسال با همکاری سازمان صداوسیما برنامه‌های مختلفی را در ایام جشنواره خواهیم داشت.

وی در ادامه به حضور شبکه‌های تلویزیونی برای پوشش زنده این رویداد هنری اشاره کرد و گفت: شبکه‌های پویا، امید، خبر، آموزش به شکل زنده پخش خواهند داشت. صداوسیما در راستای فرهنگ‌سازی و عمومی‌سازی تمام‌قد پای جشنواره ایستاده است و طی جلسات مختلف به این نتیجه رسیدیم که بخشی از برنامه‌ها نیز به شکل زنده و بخشی از آن تولیدی به روی آنتن بروند.

در بخش دیگری از این نشست فرهاد فلاح معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان گفت: بالاترین آماری که نهادها در ثبت قصه‌گویی در کشور داشتند، هزار نفر بوده است و آماری که کانون اعلام می‌کند بیش از 17 هزار نفر است که فاصله کیفی و کمی جشنواره کانون با نهادهای دیگر را نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: با توجه به سابقه و قدمت کانون در این حوزه به‌عنوان یک نهاد رسمی در داخل و خارج از کشور مطرح است این رقم قابل توجهی است.

فلاح به حضور گسترده دانش آموزان در جشنواره قصه گویی اشاره کرد و گفت: در سال گذشته ما 14 هزار دانش‌آموز داشتیم که به شکل حضوری از بخش ملی و بین‌المللی ما استقبال کردند و به تماشای آثار نشستند. همچنین از ظرفیت شاد استفاده کردیم که در ایام جشنواره 5 میلیون بازدید‌کننده داشت، با توجه به اینکه فعالیت‌ها هنوز پس از کرونا آنطور که باید شکل نگرفته بود. پیش بینی ما این است که امسال به مراتب بیشتر و بهتر استقبال خواهد شد.

وی ادامه داد: با توجه به میزان استقبال ثبت نام کنندگان و نمایش آن از طریق شبکه‌های تلویزیونی و همچنین پویشی که در شبکه پویا در نظر گرفتیم تا قصه‌گویی وجود داشته باشد، بحث مردمی‌سازی شکل جدی خواهد گرفت. همچنین در حاشیه جشنواره نشست نقد و بررسی قصه‌گویی را خواهیم داشت که در پایان هر روز انجام خواهد شد تا به ارتقا کمی و کیفی قصه‌ها کمک کند و استادان بزرگی در یزد حضور خواهند یافت که در حوزه ادبیات، قصه‌گویی و نگارش مطرح هستند.

معاون فرهنگی کانون با اشاره به اولین دوره آموزش داوری قصه‌گویی گفت: امسال دوره تخصصی داوری قصه‌گویی را در کانون برگزار کردیم و می‌توانیم اعلام کنیم که در کشور ما افراد متخصص در حوزه داوری قصه‌گویی حضور دارند که در بعد آموزش و ارتقاء آن می‌توانند کمک کنند و بعد ازجشنواره نیز باشگاه داوران قصه‌گویی را در یزد راه‌اندازی خواهیم کرد. ارائه هویت و شناسنامه‌دار کردن افراد جزو اهداف ما است. برگزیدگان بخش‌های ملی و بین‌المللی دوره‌های قبلی امسال به‌عنوان داور در کنار ما حضور دارند.

وی اظهار کرد: در حال برنامه‌ریزی هستیم تا مهمانان خارجی نیز از پنج کشور ترکیه، انگلیس، هند، کنیا و اوگاندا در بخش پایانی حضور داشته باشند.

فلاح تصریح کرد: در تلاش هستیم تا یک برنامه تلویزیونی ویژه کودکان داشته باشیم که از عید نوروز به روی آنتن برود و در قالب یک برنامه 30 قسمتی تولید شود. نگاهمان این است که قصه‌گویی را پیچیده نکنیم و ساده و روان می‌خواهیم آن را ارائه دهیم تا به خانواده برگردد. سعی می‌کنیم از تولیدات جشنواره قصه‌گویی به بهترین نحو استفاده کنیم.

مدیرعامل کانون پرورش فکری در پاسخ به سوال پانا درباره جدی گرفتن بحث قصه‌گویی در مدرسه و خانواده گفت: فعالیت 60 گانه کانون پرورشی بر مبنای کتاب است، تاثیرگذاری هنر و قصه‌گویی در بین دانش آموزان بسیار زیاد است و این امر می‌تواند نکته‌های بسیار آموزشی در دل خود داشته باشد به همین دلیل ما در بحث کانون مدرسه بحث قصه‌گویی را نیز داشتیم که خانواده‌ها در کنار دانشآموزان از رئوس مهم آن هستند.

وی در پاسخ به سوال دیگر پانا درباره ریل گذاری فرهنگی و هنری برای تربیت نسل جدید گفت: ما یک تغییر ریل در مبحث های فرهنگی داشتیم که در حال انجام است که پس از سه سال بتوانیم نیروهای جدیدی را تربیت کنیم.