٣٢ میلیون هکتار عرصه بیابانی و ١۴ میلیون هکتار کانون ریزگرد در کشور وجود دارد

به گزارش وزارت جهاد کشاورزی، «حسن وحید» در کارگاه آموزشی معاونین فنی ادارات کل منابع طبیعی و آبخیزداری کشور که با هدف ارزیابی عملکرد مدیریت مشارکتی در عرصه‌های جنگلی و نحوه اجرای مدیریت در طرح‌های مرتعداری تلفیقی و همچنین مدیریت مناطق بیابانی در مجتمع جوانشیر کرج برگزار شد، شرایط اقلیمی کشور را خشک و نیمه‌خشک برشمرد و افزود: وجود این شرایط سبب ایجاد عرصه‌های بیابانی، کانون بحرانی گرد و غبار و افزایش مراتع ضعیف شده است، که برای عبور از این شرایط سخت و دشوار، باید با مدیریت صحیح بر روی منابع موجود، سازگاری بیشتری با این شرایط اقلیمی ایجاد کنیم.

معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان منابع طبیعی کشور به اجرای بیش از ۴۰ میلیون هکتار طرح مرتعداری در کشور اشاره کرد و گفت: نگاه به مرتع و جنگل در گذشته صرفاً تولید علوفه و برداشت چوب بود، این در حالی است که بیش از ۷۰ درصد ارزش‌ جنگل و مرتع، زیست‌محیطی و غیربازاری است که اصلاً به حساب نمی‌آید و همین دیدگاه تخریب‌های زیادی را در این دو بخش از سنوات گذشته ایجاد کرده است.

وی بودجه تخصیص یافته به مراتع را ناچیز دانست و یادآور شد: بودجه‌ای که برای مراتع کشور در نظر گرفته شده برای هر هکتار ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان است، حتی اگر کل اعتباراتی که به منابع طبیعی تعلق می‌گیرد برای مراتع هزینه شود، با توجه به مشکلات اجتماعی و اقتصادی که دامن‌گیر مراتع کشور شده، این میزان ناچیز است.

وحید، با بیان این که منابع طبیعی تنها با مشارکت و همراهی مردم به اهداف خود دست پیدا می‌کند، از تهیه طرح مردمی‌سازی عرصه‌های منابع طبیعی خبرداد و تصریح کرد: این طرح در قالب شیوه‌نامه به زودی به منابع طبیعی استان‌ها ابلاغ خواهد شد.

وی به عرصه‌های بیابانی و کانون‌های بحرانی ریزگرد در کشور نیز اشاره کرد و گفت: وجود ۳۲ میلیون هکتار عرصه‌های بیابانی و ۱۴ میلیون هکتار کانون بحرانی ریزگرد نشان می‌دهد که وضعیت مناسبی در این زمینه بر سرزمین ما حاکم نیست، بیشترین کانون بحرانی ایجاد شده در بخش بیابان به دلیل مدیریت نادرست منابع آبی است، اما باید دیگر عواملی که موجب ایجاد این کانون‌ها ‌شده‌اند، مورد بررسی قرار گیرد.

«نقی شعبانیان» معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی نیز در کارگاه آموزشی معاونین فنی ادارات کل منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: با این که عمده دولت‌های دنیا درباره منابع طبیعی شعار می‌دهند، اما براساس آمارهای ارائه شده، وضعیت منابع طبیعی در دیگر کشورها نیز چندان مناسب نیست.

وی افزود: در گذشته اهداف مدیریت جنگل، ارتقای شاخص‌های اکولوژیکی بود، اما وقتی می‌توان از پایداری مدیریت جنگل سخن گفت که در کنار شاخص‌های اکولوژیکی، موضوعاتی مهم همچون مسایل اقتصادی و اجتماعی را در نظر گرفت و برای آن برنامه‌ریزی کرد.

معاون امور جنگل که دبیر ستاد طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت است، با اشاره به تولید سالانه ۲۵۰ میلیون اصله نهال در کشور، اذعان کرد: کاشت این نهال‌ها یک مرحله از کار است و اقدام اساسی در این زمینه که باید از سوی منابع طبیعی برنامه‌ریزی شود مراقبت از این نهال‌هاست.

وی از حمایت تمام قد وزیر جهاد کشاورزی از طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت خبر داد و گفت: محمدعلی نوبخت اعلام کرده است که مسیر کاشت یک میلیارد درخت بی برگشت ادامه دارد.

«ترحم بهزاد» مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور نیز در این مراسم، اقدام به تبیین رویکرد و سیاست‌های دفتر امور مراتع در سال ۱۴۰۲ و برنامه هفتم توسعه در بخش‌های مختلف شامل ممیزی، تهیه و احاله مدیریت طرح‌های مرتعداری تلفیقی، مدیریت چرا، کنترل پروانه و ساماندهی کوچ، نحوه بهره‌برداری از گیاهان دارویی، بارگذاری اطلاعات در سامانه سمطا، اقدامات اجرایی پروژه‌های بیولوژیک و بیومکانیک و وظایف ناظرین پرداخت.

وی ضمن تاکید بر اهمیت مراتع در حفظ آب و خاک، توسعه پایدار و امنیت غذایی و زیستی، از ادارات کل خواست تا به اتمام ممیزی مراتع به عنوان زیربنای مدیریت مراتع و در راستای آن تهیه، تصویب و احاله و اجرای طرح‌های مرتعداری با نگرش تلفیقی در چارچوب ماده ۳ قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع اهتمام ورزند.

بهزاد همچنین با اشاره به چهل و دومین کنفرانس فائو که سال ۲۰۲۶ را به عنوان "سال جهانی مرتع و عشایر" نامگذاری کرده است، پیشنهاد داد به منظور توسعه پایدار در مراتع با توجه به وضعیت حساس و شکننده اکوسیستم مرتعی، روز ۲۵ اردیبهشت ماه هر سال به عنوان "روز ملی مرتع و عشایر" نامگذاری شود.