آب سدهای خراسان‌شمالی به پایین‌ترین حد ممکن رسیده است

سید عقیل مرتضوی ضمن تبریک هفته صرفه جویی در آب بیان کرد: بحث خشکسالی و نحوه مصرف آب، روز به روز با آنالیز و تحقیقاتی که داشتیم متفاوت شده و تنش های آبی در ماه های اسفند و فروردین نشان داده شده است.

مرتضوی در خصوص وضعیت سدهای استان خراسان شمالی گفت: حدود 22درصد از مخازن سدها آب موجود است و این مخازن بدلیل بارش های اخیر در استان است و هم اکنون حجم بالغ بر 50 میلیون مترمکعب در مخازن سدها وجود دارد. سد شیرین دره حدود 43 درصد، سد بارزو شیروان 14 درصد مخزن، سد بیدواز اسفراین 7 درصد( سدی که حدود 50میلیون ظرفیت ذخیره سازی دارد کمتر از 5/3میلون آب دارد و در سال گذشته 5 میلیون آب داشته و این نشان از بحث خشکسالی است) سد چری فاروج حدود 34درصد، سد گلول 37 درصد، سد غلامان 24 درصد و سد چندیر 33 درصد آب موجود دارند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در خصوص وضعیت طرح های عمرانی شرکت آب منطقه ای تصریح کرد: حدود 24 طرح عمرانی در دست اجرا داریم و در سال های ۱۳۹۵ تا سال ۱۳۹، سالانه حدود ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای طرح های مدیریت منابع آب خراسان شمالی مصوب می ش، اما این اعتبارات در سال ۱۴۰۰ به حدود ۳۰۰ میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۱ به بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت و از 500 میلیارد تومان اعتبار، حدود 80 درصد از منابع ملی و 8 درصد منابع استانی و از ردیف اعتبار متمرکز 12 درصد دریافت و ابلاغ شد.

مرتضوی عنوان کرد: در این بازه زمانی حدود پنج کیلومتر از نقاط مهم رودخانه اترک به عنوان مهمترین رودخانه استان، لایروبی و بازگشایی شد و لایروبی حدود سه کیلومتر دیگر نیز در سال جاری آغاز شده است.

وی تصریح کرد: به دلیل کمبود اعتبار اجرای طرح سد گلمندره که در سال‌های قبل حدود 16 میلیارد بود، توانستیم به 270میلیارد تومان اعتبار افزایش دریافت کنیم. با افزایش اعتبارات مصوب، پیشرفت فیزیکی آن به حدود ۸۰ درصد افزایش یافته است. همچنین سد بش قارداش که سال های سال تعطیل بود به 30 میلیارد تومان اعتبار رسید.

سید عقیل مرتضوی به حفاظت از منابع آب اشاره و اظهار کرد: جلوگیری از برداشت های غیرمجاز، دادن مجوز برای فعالیت های اقتصادی و کشاورزی حوزه مدیریت آب، حفاظت از رودخانه ها، از مباحث مهمی است که در سال های اخیر پررنگ بوده است و به علت تغیر اقلیم بارش ها موقیعت منطقه تغییرات چشمگیری داشته است.

مرتضوی در مورد لایروبی و بازگشایی مسیل‌های استان نیز گفت: در دی ماه سال 1400 در سند ملی مدیریت بحران یکی از اسناد پایین دستی قانون مدیریت بحران کشور، تکالیفی ابلاغ شد که در حوزه شهرها با شهرداری ها در حوزه روستایی با دهیاری ها و خارج مناطق فاقد جمعیتی با آب منطقه ای است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی خاطرنشان کرد: در 5 نقطه عوامل اجرایی مشغول لایروبی و دیوار ساحلی رودخانه هستند( قره خان بندی و سیساب- رودخانه اترک- کلات اسفراین - پایین دست پل معراج- پل گلستان شهر ) و سال گذشته ۱۵ کیلومتر از رودخانه‌ها لایروبی شد. اما در کل در استان 2200کیلومتر رودخانه حساس و مهم داریم که با برنامه ریزی صحیح نیاز به حفاظت دارند.

مرتضوی در ادامه افزود: منابع اعتباری محدود است و به تناسب اعتبارات، نقاط مهم را باید شناسایی کرد و نقاط آسیب پذیر را اولویت قرار داد. برای رودخانه های استان 9 میلیارد اعتبار تخصصی دریافت شده است، همچنین برای ساماندهی رودخانه های مرزی از جمله رودخانه سومبار حدود 5/10میلیارد از منابع ملی اعتبار گرفته شد که همه این اعتبارات برای لایروبی و دیوار ساحلی هزینه می شود.

وی در مورد حفاظت از منابع آب سطحی و زیرزمینی استان نیز اعلام کرد: یکی از اقداماتی که روزانه شرکت آب منطقه ای انجام می دهد جلوگیری از برداشت های غیرمجاز است. با توجه به خشکسالی کم سابقه در این استان، در سال ۱۴۰۱ بیش از ۲۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان مسدود شد در حالی که برنامه مصوب این شرکت انسداد ۱۵۰ حلقه چاه بوده است با این اقدام یک میلیون و 50هزار مترمکعب از برداشت آب جلوگیری شد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی اظهار کرد: در استان، سه هزار و ۳۰۰ حلقه چاه دارای پروانه با حجم برداشت سالانه ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب وجود دارد و در شرایط کنونی، چهار هزار و ۲۰۰ حلقه چاه غیرمجاز نیز با برداشت حدود ۳۰ میلیون متر مکعب در سال شناسایی شده است.

وی با اشاره به سهم مصرف آب استان در بخش کشاورزی گفت: در این بخش به تنهایی بیش از ۸۸ درصد منابع آب استان مصرف می شود که اگر ۱۰ درصد از آب مصرفی در این بخش صرفه جویی شود مشکل تامین آب شرب و بهداشت استان برطرف خواهد شد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌شمالی در حوزه مالی شرکت عنوان کرد: این شرکت حدود ۴۰ میلیارد تومان از بخش های صنعتی کشاورزی و خدمات استان بابت بهای مصرف آب طلب دارد.

مرتضوی بیان کرد: از مجموع این میزان اعتبار ۱۹ میلیارد تومان مربوط به دستگاه‌های دولتی از جمله شهرک‌های صنعتی، سازمان جهاد کشاورزی و اداره کل امور عشایر است.

وی افزود: همچنین شهرداری‌های استان نیز ۱۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بدهکار هستند که از این میزان هشت میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به شهرداری بجنورد اختصاص دارد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی خاطرنشان کرد: شهرداری ها سالانه برای آبیاری فضای سبز، چهار میلیون و ۵۰۰ هزار مترمکعب آب مصرف می کنند که سه میلیون و ۵۰۰ هزار مترمکعب تنها برای آبیاری فضای بجنورد، ۵۰۰ هزار مترمکعب اسفراین و مابقی نیز مربوط به سایر شهرها است.

وی با بیان اینکه مابقی مطالبات مربوط به صنایع است، افزود: حدود 15 میلیارد تومان صنایعی هستند که پرداختی ندارند، خوشبختانه صنایع بزرگ استان در این زمینه همکاری مناسبی با شرکت آب منطقه ای داشته اند، ولی صنایع کوچک متأسفانه نسبت به پرداخت بهای آب به موقع اقدام نمی‌کنند و همین موارد عدم همکاری در پرداخت مطالبات باعث می شود که در ارائه خدمات درست اقدام نشود.

خبرنگار : مرضیه سعیدی برجی