باغ موزه امیر سمنان، گذری بر تاریخ شگفت‌انگیز سمنان/ فیلم

بازدید از موزه ها اطلاعات زیادی از گذشته ها در اختیارمان قرار می دهد و موزه ها در واقع جایی هستند که بصورت عملی می توانید اطلاعات تاریخی تان را با مشاهده، بیشتر کنید و از وسایلی که شاید هر کسی نشناسد و حتی از وجود آنها باخبر نباشد، باخبر شوید. سمنان را می‌توان یکی از شهرهای تاریخی سرزمینمان دانست که همچون دیگر مناطق ایران، تاریخچه‌ای غنی را در خود جای داده است؛ بنابراین می خواهیم به استان سمنان سفر کنیم و به یکی از موزه های آن به نام باغ موزه امیر سمنان سر بزنیم و ببینیم در این موزه چه می گذرد.

اگر تا به حال به سمنان سفر نکرده‌اید، به شما پیشنهاد می‌شود که حتما سری به این شهر زیبا بزنید و از جاذبه‌های آن دیدن کنید. این شهر آرام در شمال کویر و در مسیر تهران به خراسان رضوی قرار گرفته است و دسترسی مناسبی دارد و به آسانی می‌توانید خود را به آنجا برسانید. وقتی وارد این شهر شوید، تابلو موزه باغ امیر سمنان توجهتان را به خود جلب می‌کند و شما را به بازدید از آنجا دعوت می‌کند. این عمارت زیبا که به عنوان یکی از دیدنی های سمنان مورد بازدید قرار می‌گیرد، متعلق به دوران قاجار شناخته می‌شود و با زیبایی خود شما را به روزگاران دور سمنان می‌برد.

عمارت باغ امیر یکی از خانه‌های تاریخی شهر سمنان است که در خیابان باغ فردوس این شهر قرار دارد. این بنا در دوران قاجار، بین سال‌های ۱۲۷۵ تا ۱۲۸۵، توسط استاد معمارباشی و به دستور میرزا آقا فامیلی احداث شده است. این عمارت در مجاورت باغ بزرگ امیر اعظم (مشهورترین حاکم ایالت قومس) قرار داشت و به همین علت نام آن را عمارت و باغ امیر گذاشته‌اند. امیر اعظم مشهورترین حاکم ایالت قومس (استان سمنان فعلی) بوده است که در سال 1295 هـ . ش، به ضرب گلوله کشته شد و پس از آن، اداره و مالکیت خانه به دست فرهادخان قاجار و بعد از آن به دست حاکم خور و سمنان به نام امیرخان سردار افتاد.

اکنون مالکیت این خانه برای شهرداری و قسمتی از آن در اختیار آقای هرمز فامیلی است. همچنین قسمت باغ به دلیل اینکه دارای مالک خصوصی است، از خانه باغ جدا شده است. در ساخت این بنا از اصول معماری صفویه استفاده شده و حدود ۳ هزار مترمربع وسعت دارد. این عمارت شامل دو باغ و منزل مسکونی است که دارای فضاهای عمومی، خصوصی و نیمه خصوصی است.

باغ موزه امیر سمنان، با الهام از معماری صفوی ساخته شده و در گوشه و کنار آن می‌توان رنگ و طرح دوران صفوی را دید که ابهت خاصی به ساختمان بخشیده است. وقتی در حیاط این خانه قدم می‌زنید، درختان بلند و حوضی کوچک در وسط آن خودنمایی می‌کند و دوست دارید تا لحظاتی را در آنجا توقف کنید. باغ موزه امیر سمنان دارای 2 باغ و 2 منزل مسکونی است و فضاهای آن به سه دسته‌ی عمومی، خصوصی و نیمه خصوصی تقسیم شده است که در گذشته مورد استفاده ساکنین خانه قرار می‌گرفت.

در قسمت سردر ورودی باغ، کاشی‌کاری‌های هفت رنگ شما را خیره می‌کند. عمارت امیر دارای دو نما است. یکی به سمت ورودی باغ و دیگری به سمت باغی زیبا. وقتی به عمارت وارد شدید عمارتی را می بینید با ستون‌های گچی که دورتادور بنا قرار گرفته و عمارت را پابرجا کرده است. در واقع جنس داخل این ستون‌ها از چوب است که روی آن‌ها را با گچ و تزئینات گچی پوشانده اند. در میان حیاط حوضی زیبا و چند ضلعی قرار گرفته و آب آن به دو جوی که در دو طرف آن قرار گرفته جاری می‌شود تا هوای باغ را دلپذیرتر ‌کند. در کنار سر در این عمارت یک خانه زیبا و اعیان نشین به چشم می‌خورد. در گذشته نیز قسمت باغ خانه توسط آب قنات آبیاری می‌شده است.

این اثر در تاریخ ۹ آبان ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۱۴۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. همچنین، عمارت و باغ امیر با مرمت در سال ۱۳۹۴، هم‌اکنون به عنوان موزه مردم‌شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد و از جمله جاهای دیدنی سمنان محسوب می‌شود.

امروزه این باغ توسط توسط شهرداری خریداری شده و امروزه آن را به خانه‌ سمنان تبدیل کرده‌اند که به ۲ فاز تقسیم شده است: فاز اول که موزه است و شامل بخش‌هایی همچون چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، اسناد، موسیقی، عکس و سینما است؛ فاز دوم هم سفره‌خانه‌ی سنتی است که گویا هنوز به بهره‌برداری نرسیده است. در این خانه می‌توانید بزرگترین سند و وقفنامه آب سمنان به طول شش متر، شیرهای آب قدیمی و ساعت آبی، بالغ بر ۱۰۰ سند قدیمی از اواخر قاجاریه تا دوره معاصر از جمله کوپن آذوقه مربوط به جنگ جهانی اول و دوم، اولین قرارداد تجاری سمنان با دولت روسیه، برگه تعرفه انتخابات مجلس سنا و شورای ملی مربوط به سال ۱۳۳۱ را ببینید.

بنای فوق متعلق به یکی از تجار سمنان بوده است و با داشتن بخش‌های مختلف همچون قسمت چاپ، اتاق نشیمن، مطبخ، اسناد، موسیقی، تلفن و مخابرات و سینما مورد بازدید قرار می‌گیرد و اطلاعات خوبی به گردشگران می‌دهد. در بخش تلفن و مخابرات باغ موزه امیر سمنان بیش از 35 دستگاه تلفن با برند مختلف اعم از دستگاه مورس، تلفن‌های هندلی، تلفن‌های قدیمی و یا صحرایی وجود دارد که همگی از ایام دور به یادگار مانده‌اند. اما این‌ها تمام چیزهایی نیست که در این عمارت می‌بینید، شیرهای آب قدیمی، اولین قرارداد تجاری سمنان با سوریه، ساعت آبی، اسناد قدیمی، اولین دستگاه تلفکس سمنان، دستگاه بستنی‌ساز، کوپن زمان جنگ جهانی اول و دوم، برگه تعرفه انتخابات مجلس و غیره از جمله اشیایی است که می‌توان در باغ موزه امیر سمنان دید.

بازدیدکنندگان از خانه موزه امیر سمنان با مجموعه‌هایی چون مجموعه ابزار سلمانی، خطاطی و دستگاه بستنی ساز مربوط به یک قرن پیش، ساعت ورود و خروج مربوط به 80 سال قبل، ساعت سال کوک و اشیا و ابزارهایی که از تجاوز ارتش سرخ در سمنان حد فاصل سال هایی 1320 تا 26 باقی مانده است، آشنا می‌شوند.

در نوروز 1398 عکاسخانه تاریخی این عمارت راه‌اندازی شد و امکان عکس گرفتن با اجسام تاریخی در فضای موزه برای گردشگران فراهم شده است. با وجود این همه دیدنی در این خانه‌ی زیبا، حیف است که در سفر به سمنان از آن دیدن نکنید.

اگر با ماشین شخصی خود به شهر سمنان سفر می‌کنید بعد از وارد شدن به میدان اصلی شهر به نام (میدان امام حسین) وارد خیابان ۱۷ شهریور شوید. بعد از گذراندن ۳ میدان و رسیدن به میدان سعدی وارد خیابان فردوس شوید تا سردر این عمارت زیبا را رو به روی خود ببینید.

خبرگزاری پانا استان سمنان با هدف شناساندن بیشتر ظرفیت‌های کم‌نظیر و جذاب گردشگری، تبدیل استان سمنان از معبر به مقصد گردشگری و آشنایی بیش از پیش مسافران نوروزی و گردشگران داخلی و خارجی با اماکن و بناهای تاریخی، گردشگری و جاذبه‌های طبیعی و دیدنی استان، به معرفی جاذبه های گردشگری این خطه می‌پردازد.

استان سمنان که به دارالمرحمه معروف است با مساحت نزدیک به ۹۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع یکی از پهناورترین استان‌های کشور ایران است که با پنج و ۹ دهم درصد مساحت کل کشور، از این نظر هفتمین استان ایران محسوب می‌شود.

این خطه از جانب شمال به استان‌های خراسان شمالی، گلستان و مازندران، از جنوب به استان‌های خراسان جنوبی و اصفهان، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به استان‌های تهران و قم محدود است؛ بر این پایه و به دلیل موقعیت جغرافیایی همجواری با پایتخت و هفت استان مهم کشور، این استان از اهمیت زیادی برخوردار است.

در حالی سالانه افزون بر ۱۵ میلیون زایر با عبور از شهرستان‌های مختلف استان پهناور سمنان به زیارت حضرت علی بن موسی الرضا(ع) در مشهد مقدس می‌روند که دست کم یک شب در استان اقامت می‌کنند؛ از این رو، تبدیل استان سمنان از معبر به مقصد گردشگری یکی از برنامه‌های مهم حوزه گردشگری و مورد تاکید محمدرضا هاشمی استاندار این استان است.

استان سمنان دارای بیش از یک هزار و ۸۳۳ اثر تاریخی، فرهنگی، طبیعی و معنوی شناسایی شده است که ۸۶۸ اثر از این تعداد در فهرست آثار ملی ثبت شده قرار دارد.

دانش آموز خبرنگار: طاها یزدانیان، محمدامین شجری، محمدیحیی شمس الدین