به مناسبت پنجم دسامبر روز جهانی دواطلب؛ لزوم رونق خیر عمومی

5 دسامبر هر سال روز جهانی داوطلب است. محصول سیاستی مشترک و فراگیر در سطح جهان که در 5 دسامبر 1985 به تصویب نهایی مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسیده است و همه ساله بزرگداشت آن فرصتی برای توجه به این امر خطیر است.

عنوان کامل این روز عبارت است از: روز جهانی دواطلبان برای توسعه اقتصادی و اجتماعیThe International Volunteer Day for Economic and Social Developmentکه به خوبی اهداف اصلی از تعیین این رویکرد جهانی را روشن می سازد. در واقع پایه های مهم رشد و رونق در سطح ملی به عنوان هدف کلیه کشورها به ویژه کشورهای خودباور مطرح است و تصمیم سازان و تصمیم گیران بخش مهمی از توان خود را صرف ساماندهی این نیروی عظیم انسانی و بهره برداری از آن می کنند.

در جهان امروز با توجه به افزایش هزینه ها و توسعه مشکلات شهری، نیاز به برخورداری از همکاری های داوطلبانه افراد و موسسات به شدت احساس می شود و سازمان های دولتی و خصوصی به شدت تمایل به برخورداری از همکاری های داوطلبانه فردی و گروهی دارند و سازمان دادن نیروهای داوطلب به یکی از مهمترین شاخه های فعالیت کشورها تبدیل شده است.

برآوردهای جهانی نشان می دهند که معادل حدود یکصد و ده میلیون نفر نیروی کار تمام وقت در این بخش فعالیت دارند که تنها سی درصد از آن به طور رسمی از طریق سازمان ها ، انجمن ها و موسسات ذی ربط سازمان یافته است. لازم به توضیح است که حدود شصت درصد از فعالیت های حوزه داوطلبی توسط زنان بوده است که بنظر می رسد در کشور ما حضور زنان در این بخش بیش از میانگین جهانی باشد.

گروه های داوطلب اولین گروه هایی هستند که به هنگارم بحران خود را به صحنه می رسانند و معمولا از انعطاف و کارآمدی بالایی برخوردارند. آموزش و سازماندهی این گروهها گامی حیاتی برای کلان شهر تهران است که به لحاظ مختلف ممکن است درگیر بحران های متنوع است و هر لحظه امکان دارد وارد شرایط بحرانی جدید مانند زلزله و آتش سوزی گسترده شود.

افزایش مشارکت داوطلبانه در اجرای پروژه های کوچک و بزرگ شهری، علاوه بر کاهش هزینه ها، بر شادابی جامعه و روحیه خودباوری و و امید به آینده می افزاید و در واقع مسیر رسیدن به اهداف، خود نیز هدفی مستقل و ارزشمند است.

سطوح فعالیت های داوطلبانه به سه سطح محلی، ملی و بین الملی تقسیم شده است:

سازمان های بین المللی و در راس آنها سازمان ملل مشوق همکاری های بین المللی در این زمینه هستند .

همچنین در ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی نهادهای پیشین و تازه تاسیس داوطلبانه چون هلال احمر و بسیج و جهاد سازندگی و کمیته امداد امام خمینی و آتش نشان های داوطلب و گروه دوام در بحران و گروههای محیط زیستی حوزه پسماند و امثال آنها مورد حمایت جدی قرار گرفتند تا از انرژی عظیم و متنوع انسانی علاقمند و متعهد در اجرای پروژه ها استفاده گردد. بعلاوه دولت ها نیز عهده دار سازماندهی های این حوزه هستند که در کشور ما نیز با تصویب دولت مبنی بر شکل گیری یک شبکه ملی برای کلیه سمن هاو موسسات خیریه کشور، این مساله پیگیری شده و نهایتا با تاسیس شبکه ملی سمن ها و موسسات خیریه فاز عملیاتی آن در سطح ملی گام بلندی برداشته است .

- در سطح محلی و شهری نیز تشکیلات شهرداری های کلان شهر ها به مساله داوطلبان توجه خاص داشته اند. ستاد سمن ها و موسسات خیریه در شهرداری تهران توانسته در مسیر فوق گام های بلندی بردارد و امیدوار است با حمایت همه جانبه اعضای شورای محترم شهر فعالیت های خود را توسعه دهد.

حمایت شورای شهر تهران از فعالیت های حوزه داوطلبی و با تقویت و سازماندهی تشکل های واسط در این حوزه تا کنون بخش مهمی از هزینه های نامشهود زندگی شهری را کاهش داده است و از التهابات و دشواری های زندگی ساکنین شهر کاسته است و لذا تقویت این بخش از فعالیت ها کاملا در راستای اهداف کلی نظام سیاسی کشور و نیاز روزمره مردم است و دستاوردهای عظیم اقتصادی و اجتماعی در بر دارد.

رونق خیر عمومی به کمک شهرداری تهران و با همت شورای شهر میسر است.

حمایت سازمان شهرداری از فعالیت های داوطلبانه می تواند با حضور داوطلبانه خانواده ی کارکنان و پیمانکاران شهرداری به صورت حرکتی مکمل عمل کند که در نهایت ضمن تقویت همبستگی سازمانی در شهرداری تهران به اهداف اقتصادی و اجتماعی حوزه داوطلبی نیز کمک خواهد کرد. همچنین قراردادن فرصت های شهرداری مانند فضاها و در اختیار قراردادن ظرفیت های موجود دیگر راه کار مناسبی است که پیش تر نیز تا حدی مورد استفاده بوده است و میتواند گسترش یابد. البته زیرساخت ها نیز باید به گونه ای طراحی شود که معلولان عزیز بتوانند به راحتی در این مجموعه ها تردد داشته باشند و از توانایی های آنها که بخش مهمی از نیروی داوطلب محسوب میشوند استفاده گردد.

در خاتمه لازم به تاکید است که ظرفیت سازی های سال های اخیر شهرداری نیازمند بازنگری و ساماندهی و برنامه ریزی مجدد طبق مصوبه ستاد کار داوطلبانه و جهادی می باشد. شهرداری با توجه به این حجم از زیرساخت ها و کالبدهای شهری مانند سرای محلات، فرهنگسراها، مراکز تفریحی و آموزشی و رفاهی و خدماتی، به دنبال تقویت روحیه داوطلبی و افزایش سرمایه و اعتماد اجتماعی است و امید است ان شاء الله تمام اهتمام از حضور داوطلبین شهر برای افزایش سرمایه و اعتماد اجتماعی و کاهش هزینه های زندگی شهری و افزایش بهره وری و کارآمدی نظام شهری استفاده نماییم.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

15 آذر 1401 هجری شمسی

* رئیس کمیته مشارکت های مردمی شورای اسلامی شهر