قهرمان «دسته دختران» کیست؟

به گزارش روابط عمومی برنامه، قسمت پنجم از سری برنامه‌های سینما ملت به معرفی، نقد و بررسی فیلم سینمایی «دسته دختران» به کارگردانی منیر قیدی تنها کارگردان چهلمین جشنواره فیلم فجر اختصاص داده شده بود. گفتنی است داستان فیلم دسته دختران با الهام از داستان کتاب‌هایی چون ساجی، صبا و چراغ‌های روشن شهر شکل گرفته است. صباح وطن خواه و زهره فرهادی راویان کتابهای صباح و چراغ های روشن شهر که شامل خاطرات ایشان و همرزمانشان در دفاع از خرمشهر در مقابل اشغال ارتش بعثی است نیز به این برنامه آمده بودند.
در بخش اول پنجمین قسمت برنامه سینماملت، «اتفاق ادبیات پایداری» شکل گرفت. در این بخش صباح وطن‌خواه گفت: من فیلم دسته دختران را پسندیدم. داستان این فیلم با داستان کتاب من تطبیق داشت اما شخصیت‌هایش اینگونه نبودند.
زهره فرهادی گفت: منشی خانم قیدی در اردیبهشت سال 13 99با من تماس گرفتند و اجازه خواستند که بتوانند برای ساخت فیلمشان از داستان کتاب چراغ‌های روشن شهر الهام بگیرند.تا جایی که من دیدم فقط یک دیالوگ از کتاب من در فیلم دسته دختران آمده است.
وطن‌خواه بیان کرد: چند بخش از فیلم دسته دختران برگرفته از داستان کتاب صباح بود. در واقع کاراکتری که خانم فرشته حسینی آن را ایفا کرد، به شخصیت من نزدیک است.

تذکر راویان دفاع مقدس به فیلمسازان
زهره فرهادی گفت: من احساس می‌کنم اگر قرار است اثری با هدف روایت واقعیت‌های برهه زمانی دفاع مقدس ساخته شود، بهتر است که عوامل تولید آن اثر، کارشان را با تحقیق بیشتری انجام دهند تا بتوانند واقعیت را به درستی به نسل‌های بعد منتقل کنند. فیلمسازان می‌توانند در مسیر تولید آثاری با مضمون دفاع مقدس، از اشخاصی که این دوره مهم تاریخی را تجربه کرده‌اند و هنوز در قید حیاتند، کمک بگیرند.
او بیان کرد: جوانان ما باهوش هستند و تفاوت واقعیت و داستان‌های غیر واقعی را به خوبی متوجه می‌شوند.

ایده فیلم دسته دختران از کجا آمد؟
منیر قیدی کارگردان، میلاد اکبرنژاد نویسنده و ابراهیم امینی نویسنده به نمایندگی از عوامل تولید فیلم دسته دختران مهمان «اتفاق کارگردانی» یا بخش دوم پنجمین قسمت از سری برنامه‌های سینما ملت بودند.
منیر قیدی کارگردان فیلم دسته دختران گفت: ساخت فیلم دسته دختران کار سختی بود در واقع پیش از اینکه ایده آن شکل بگیرد، من و ابراهیم امینی روی یک فیلمنامه با همدیگر همکاری می‌کردیم و در جریان نوشتن آن مطالعاتی داشتیم. امینی در جریان مطالعاتمان متوجه وجود کاراکترهای زن مؤثر در داستان برخی از کتاب‌ها شد و پیشنهاد کرد که فیلمنامه‌ای براساس داستان این شخصیت‌ها بنویسیم در نتیجه ما با ایده دسته دختران مواجه شدیم و به کلی فیلمنامه‌ پیشین را رها کردیم.
ابراهیم امینی نویسنده گفت: ما پس از مواجهه با ایده دسته دختران متوجه شدیم که این ایده برای خودمان جالب است و احتمالا برای مخاطبان سینما نیز جذابیت خواهد داشت.
میلاد اکبرنژاد نویسنده گفت: من پس از اینکه منیر قیدی و ابراهیم امینی به ایده دسته دختران رسیدند، به آنها پیوستم. براساس نظر تاریخی ما مردان همواره جنگنده و زنان همواره معشوق هستند. گروه دسته دختران این نظر تاریخی را تغییر داده‌اند. آنها تلاش می‌کنند در راستای دفاع از کشورشان شانه به شانه مردان حرکت کنند و نقشی جدید و تأثیرگذار را برای خودشان تعریف کنند.
ابراهیم امینی بیان کرد: ما در جریان نوشتن فیلمنامه فیلم دسته دختران با مطالعه کتاب‌ها به خاطراتی می‌رسیدیم که در چند کتاب و از زوایای دید مختلف روایت شده‌اند. گاهی نیز خاطرات روایت شده یکدیگر را نقض می‌کردند. ما در چنین شرایطی تلاش می‌کردیم خاطرات متواترتر را در فیلمنامه لحاظ کنیم.
او گفت: در واقع بخشی از فیلمنامه فیلم دسته دختران خیالی مبتنی بر واقعیت است.

بازیگران دسته دختران چگونه انتخاب شدند
منیر قیدی در بخش دیگری از صحبت‌هایش نحوه انتخاب بازیگر برای فیلم دسته دختران را تشریح کرد و گفت: پیش از این خبرگزاری‌ها خبری مبنی بر بازی لیلا حاتمی در فیلم دسته دختران را منتشر کرده بودند البته این خبر درست بود یعنی قرار بود که لیلا حاتمی در فیلم من بازی کند اما اثر مذکور زمانی هم‌زمان با اوج گرفتن همه‌گیری کرونا در شهرهای جنوبی کشورمان فیلمبرداری می‌شد در نتیجه حاتمی که دو فرزند کوچک دارد و باید آنها را همراه خود بر سر صحنه‌های فیلمبرداری می‌آورد به دلایل کرونایی از همکاری با ما انصراف داد.

قهرمان دسته دختران کیست؟
میلاد اکبرنژاد سختی‌های نوشتن فیلمنامه دسته دختران را چنین تشریح کرد: این فیلمنامه تلاش برای دفاع از خرمشهر را روایت می‌کند. همه می‌دانند که نویسندگان برای خلق شخصیت‌های داستانشان به خلوت‌هایی نیاز دارند اما در فضای حاکم بر داستان فیلم دسته دختران جایی برای ایستادن نبود.
ابراهیم امینی در پاسخ به این سؤال که چه کسی قهرمان داستان دسته دختران است، گفت: ما از ابتدای راه نوشتن فیلمنامه دسته دختران می‌دانستیم با درامی سر و کار داریم که قهرمانان آن یک گروه هستند.
منیر قیدی در پاسخ به این سؤال که سخت‌ترین سکانس فیلم دسته دختران برای او کدام سکانس بوده است؟، گفت: همه سکانس‌های این فیلم برای من سخت بودند. در اینجا باید بگویم نه تنها من بلکه همه عوامل فیلم دسته دختران از صحنه قبرستان می‌ترسیدند.
ابراهیم امینی گفت: فیلم دسته دختران فقط فیلمی تاریخی و جنگی نیست. این فیلم درباره امروز است.
می‌توانیم بخشی از بودجه دفاعی کشورمان را به تولید فیلم‌هایی چون دسته دختران اختصاص دهیم
سعید قطبی‌زاده و نعمت‌الله سعیدی در «اتفاق نقد» پنجمین قسمت از سری برنامه‌های سینما ملت فیلم دسته دختران را نقد کردند.
نعمت‌الله سعیدی گفت: من فیلم دسته دختران را دوست دارم. سینمای بحران، سینمای مرسومی است و اینکه ملتی یاد بگیرد چگونه با بحران مواجه شود یک جور آموزش عمومی می‌خواهد.
او افزود: پروژه‌های سنگینی چون فیلم دسته دختران عوامل پروژه را با بحران مواجه می‌کنند و آنها به نوعی در حین کارشان مواجهه با بحران را تجربه می‌کنند.
این منتقد سینما بیان کرد: سینمای جنگ در سطح جهان سینمای فتح و پیروزی است اما این ژانر سینمایی در کشور ما دفاع را منعکس می‌کند.
سعیدی ادامه داد: من خواندم و شنیدم که برخی به میزان سرمایه‌گذاری برای فیلم دسته دختران انتقاد می‌کنند اما به نظرم ما می‌توانیم بخشی از بودجه دفاعی کشورمان را به تولید فیلم‌هایی چون دسته دختران اختصاص دهیم.

سینمای ایران به تدریج از حالت مردسالاری خارج می‌شود
سعید قطبی‌زاده گفت: من فیلم دسته دختران را دوست ندارم اما خیلی دوست داشتم این فیلم به گونه‌ای ساخته شود که آن را دوست بدارم. به نظرم بهتر بود عوامل فیلم دسته دختران زمان بیشتری را به پیش تولید این فیلم اختصاص می‌دادند. فیلم مذکور داستان و قصه‌ای ندارد.
او افزود: موقعیت‌های موجود در فیلم دسته دختران نخ تسبیح و ارتباطی با یکدیگر ندارند.
این منتقد سینما بیان کرد: فیلم دسته دختران سکانس‌های خوب، کم ندارد و نکته قابل توجهش این است که توسط یک کارگردان خانم ساخته شده است. این نکته نویدبخش آن است که سینمای کشور ما به تدریج از حالت مردسالاری خارج می‌شود.
نعمت‌الله سعیدی گفت: من نبود داستان برای فیلم دسته دختران را قبول دارم اما به نظرم غلیظ کردن قصه،اصل دفاع مقدس را به حاشیه می‌برد.
سعید قطبی‌زاده گفت: سال‌های قبل فکر می‌کردیم ما در ساخت فیلم‌های جنگی از نظر فنی ضعف داریم بنابراین فیلمهایمان با استانداردهای فیلم‌های جنگی سینمای جهان مطابقت ندارند؛ اما امروز متوجه شده‌ایم که با وجود شهرک‌های سینمایی ویژه تولید فیلم‌های جنگی از نظر فنی مشکلی نداریم. در واقع گوهر گم شده سینمای جنگی ما، داستان است.

بومی کردن مسائل ملی اهمیتی ندارد
او پس از دیدن بخش نقد رنگی برنامه سینما ملت برای فیلم دسته دختران و شنیدن نظرات مخاطبان این فیلم، بیان کرد: مسئله لهجه در فیلم‌های ایرانی یک معضل است. این معضل در سینمای کشورهای دیگر چندان پر رنگ نیست.
این منتقد سینما ادامه داد: به راستی وقتی یک مسئله، مسئله‌ای ملی است، بومی کردن آن چه ضرورتی دارد؟ اگر هم استفاده از لهجه‌ها در تولید فیلم‌ها مهم است، چرا از نابازیگران بومی در کارهایی چون فیلم دسته دختران بهره نمی‌بریم.

تفاوت قهرمان های فیلم های ایرانی و هالیوودی
نعمت‌الله سعیدی گفت: من نوعی عمدتا از جشنواره راضی نیستم و به نظرم مشکل را باید در ادبیات انتقادی جست. سینمای جنگی ما با استانداردهای سینمای هالیوود مطابقت ندارد و نمی‌تواند با آنها مطابقت داشته باشد.
او افزود: قهرمانان فیلم‌های جنگی که در سینمای هالیوود ساخته می‌شوند نمی‌توانند در پایان فیلم بمیرند اما قهرمان سینمای دفاع مقدس ما تا شهید نشود، قهرمان حساب نمی‌شود. در واقع انسان شیعه ایرانی در وهله اول انتظار دارد که شهدایش در فیلم‌های جنگی به تصویر کشیده شوند.
سعید قطبی‌زاده گذشته‌گرایی در بخشی از بخش‌های فیلم دسته دختران را نکته‌ای مثبت دانست و گفت: همه ما وارث گذشته‌مان هستیم و نمی‌توانیم بدون در نظر گرفتن گذشته‌مان تعریف شویم.
او بیان کرد: انسان جایزالخطا است و زمانی که ما قهرمان فیلممان را عاری از خطا می‌دانیم او را به یک ابر قهرمان تبدیل می‌کنیم.
نعمت‌الله سعیدی پاسخ داد: ما در دفاع مقدسمان قهرمانانی را داریم که یک رمان‌نویس دهه 50نمی‌تواند میزان تحول شخصیتی او را تصور کند.
او گفت: گاهی بد تعریف کردن تاریخ بهتر از سکوت کردن است. فیلم دسته دختران خیلی سالم به مبحث زن و جهاد می‌پردازد.
برنامه سینمایی «سینماملت» به سردبیری سجاد مهرگان و تهیه‌کنندگی سید احسان حسینی و با اجرای وحید رونقی همزمان با چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، هر شب از ساعت ۲۳ تا ۱ بامداد از شبکه چهار پخش خواهد شد. بازپخش این برنامه ساعت ۱۵ تا ۱۷ روز بعد از شبکه چهار روی آنتن می‌رود.