افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی محقق شد؛ کمبود پزشک جبران می‌شود؟

بیش از 50 سال است که کنکور سراسری در نظام آموزش عالی کشور برگزار می‌شود و هر ساله تعداد زیادی از داوطلبان در انتظار ورود به رشته پزشکی و زیرمجموعه‌های آن هستند و می‌توان گفت بیش از 50 درصد متقاضیان کنکور داوطلبان رشته‌های پزشکی هستند اما از آنجا که همواره رقابت در رشته‌های پزشکی بسیار زیاد بوده است، پذیرش نیز فرایندی بسیار سخت بوده و بسیاری از مشتاقان رشته‌های پزشکی موفق به تحصیل در این رشته‌ها نمی‌شدند.

کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ با رقابت یک میلیون و ۱۱۱ هزار و ۸۱۸ نفر داوطلب برگزار شد. سال ۱۴۰۰ نیز رکورد داوطلبان رشته‌های پزشکی با تعداد ۵۵۴ هزار و ۸۶۰ داوطلب از آن این گروه آزمایشی شد. همچنین دختران بیشتر از پسران برای شرکت در این آزمون ثبت نام کردند که تعداد آنها به ۳۵۷ هزار و ۹۷۵ نفر رسید، آمار پسران نیز ۱۹۶ هزار و ۸۸۵ نفر بود.

آمارها نشان می‌دهد که ایران کمبود پزشک دارد و اگر این موضوع پذیرش دانشجویان در رشته‌های پزشکی حتی پنج سال ادامه پیدا کند چون بر اساس برآوردهای انجام شده کشور ایران نیازمند ۲۲۵ هزار پزشک است، تقریبا ۱۵ سال متوالی باید با ظرفیت بالا، دانشجوی پزشکی جذب شود تا بتوان این ظرفیت را پر کرد.

رقابت برای رشته‌های پزشکی نشان داده که ظرفیت پذیرش در این رشته‌ها باید افزایش یابد اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که ایران بیش از ظرفیت، دانشجوی پزشکی تربیت کرده است و مشکل کشور در توزیع پزشک در مناطق مختلف کشور است اما در عین حال بسیاری از کارشناسان نیز می‌گویند نسبت وجود پزشک به ازای هر فرد وضعیت مطلوبی ندارد و باید ظرفیت پذیرش افزایش یابد. با توجه به حساسیت موضوع افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و در نهایت با چکش‌کاری‌هایی که صورت گرفت، مصوبه افزایش ظرفیت پذیرش رشته‌های پزشکی به تصویب رسید.

به همین منظور شورای عالی انقلاب فرهنگی روز ۱۸ آبان ماه در یکصد و پنجاه و پنجمین جلسه شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور با افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی در مدت پنج سال موافقت کرد تا شاید بخشی از مشکلات داوطلبان رشته‌های پزشکی حل شود و مشکل کمبود پزشک هم به عنوان موضوعی لاینحل باقی نماند. منصور کبکانیان، قائم مقام ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب در حاشیه این جلسه با بیان اینکه با پذیرش ۳۰۰۰ دانشجوی پزشکی در سال، در زمینه پذیرش دانشجو ۱۸ سال با استانداردهای جهانی فاصله وجود دارد، از تصویب افزایش حداقلی پذیرش ۳۰۰۰ دانشجوی پزشکی تا ۵ سال آینده خبر داد.

بر این اساس ماده واحده افزایش ظرفیت پزشکی در مقطع عمومی از سوی آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 22 دی ماه برای اجرا ابلاغ شد. بر اساس این مصوبه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالیِ تحت نظارت آن وزارت برای رشته‌ پزشکی در مقطع عمومی، از سال ۱۴۰۱ به مدت حداقل چهار سال، در هر سال ۲۰ درصد نسبت به سال قبل به شرح جدول ذیل افزایش یابد. در ضمن پس از چهار سال، درباره ثابت ماندن یا افزایش ظرفیت با پیشنهاد ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصمیم‌گیری خواهد شد. این افزایش ظرفیت مخصوص داوطلبان آزاد شهرستان‌ها و مناطق محروم و کم برخوردار است.

بر این اساس سازمان سنجش آموزش کشور موظف است هر ساله قبل از انتشار دفترچه کنکور سراسری، گزارشی از این افزایش ظرفیت در رشته‌های مزبور را به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور اعلام کند. ستاد موظف است گزارش سالانه اجرای این مصوبه را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کند.

قرار است افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی از کنکور سراسری سال 1401 که ثبت‌نام از امروز شروع می‌شود اعمال شود. عبدالرسول پورعباس، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور به پانا گفت: «در سال 1401 میزان 20 درصد به ظرفیت رشته پزشکی اضافه می‌شود و حدود هزار و 600 نفر به 8 هزار نفر اضافه خواهد شد و در مجموع 9 هزار و 600 نفر ظرفیت پذیرش خواهد بود.»

وی گفت: «آیین‌نامه اجرایی این ماده واحده از جمله میزان و نحوه تعهدات پذیرفته شدگان توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حداکثر طی یک ماه تدوین و پس از تصویب در شورای سنجش و پذیرش دانشجو، برای اجرا ابلاغ می‌شود. آیین‌نامه اجرایی آن توسط وزارت بهداشت و درمان در حال تدوین است و قرار است نحوه توزیع ظرفیت پذیرش پزشکی در آیین‌نامه وزارت بهداشت اعلام شود.»

حال باید منتظر ماند و دید که افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی چقدر می‌تواند در چشم‌انداز در نظر گرفته شده، کمبود پزشک را جبران کند و آیا حضور پزشکان در مناطق محروم عادلانه خواهد شد؟