هزینه تولید فیلم در ایران با بازار فروش تناسبی ندارد

«مهرداد فرید»، تهیه‌کننده سینما با اشاره به عدم تناسب هزینه‌های تولید فیلم و بازار فروش عنوان کرد: «همیشه همین مسئله در سینمای ایران معضل بوده و هیچ‌گاه هزینه‌های تولید تناسبی با اندازه‌ی بازار نداشته است. ما 500 پرده سینما در کشور داشتیم با این حال گاهی می‌دیدیم هزینه تولید به ده میلیارد تومان می‌رسد و در بعضی مواقع به ده ها میلیارد تومان می‌رسید، درحالی که بازار سینمای ایران در اندازه‌ای نبود که این میزان هزینه برای تولید داشته باشیم.»
ورود سرمایه‌های بی‌حساب در سینما اقتصاد سینما را به هم می‌ریزد
این تهیه کننده و کارگردان سینمای ایران همچنین گفت: «دستمزدهای نجومی بازیگران تناسبی با اندازه بازار ندارد و این به این دلیل است که نهادهای نیمه دولتی و غیردولتی و سرمایه‌های بی‌حساب و کتاب به سینما ورود پیدا می‌کنند و سازوکار اقتصادی بازار آزاد در این عرصه را به هم می‌زنند. درواقع چرخه اقتصادی سینما به هم می‌خورد یا اصلاً چرخه‌ای صورت نمی‌گیرد و تولیدکننده‌های خاص که مورد اعتماد بخش‌های مختلف حکومتی هستند صرفا در مرحله تولید سود می‌برند. این معضل اکنون به عرصه سریال سازی در شبکه نمایش‌های خانگی هم منتقل‌شده است. درحالی که این مهم اگر به سازوکار بازار آزاد و عرصه عرضه و تقاضا بازگردد، می‌توان مسئله را حل کرد و تا وقتی این موضوع حل نشود این بیماری اقتصادی در فیلم‌سازی ایران وجود خواهد داشت.»
تنظیم بودجه تولید فیلم براساس 150 هزار بلیتی که فروخته می‌شود
تهیه‌کننده فیلم سینمایی «جن زیبا» درباره آینده فروش آنلاین فیلم‌ها و بازگشت سرمایه فیلم‌سازی عنوان کرد: «تولیدکننده فعلی باید به حدود 100 هزار بلیت تا 150 هزار بلیتی که در فروش آنلاین فروخته می‌شود، چشم داشته باشد و هزینه‌های تولیدش بر همین اساس تنظیم کند. مگر اینکه استفاده کنندگان از سامانه‌های VOD چند برابر شود.»
«مهرداد فرید»، رییس سابق انجمن تهیه کننده کارگردانان با اشاره به حجم بالای فیلم‌هایی که در نوبت اکران مانده است، عنوان کرد: «نزدیک به حدود 200 فیلم در صف اکران قرارگرفته‌اند و از سوی دیگر سالن‌های سینما هم به دلیل بیماری کرونا کار نمی‌کنند و فعال نیستند و مردم هم به همین دلیل راغب نیستند در سالن‌های سینما فیلم تماشا کنند. تا وقتی‌که مردم این عادت سینما نرفتن را دارند، ساختن فیلم سینمایی چندان توجیه اقتصادی ندارد.»

بعد از کرونا مردم عادی دیگر به سینما نمی‌روند
«مهرداد فرید»، تهیه‌کننده سینمای ایران درباره احتمال حضور مردم در سینماها بعد از شرایط کرونا گفت: «من آینده سالن‌های سینما را متعلق به تعداد خاصی از مردم می‌بینم که نگاه آیینی به سینما رفتن دارند. یک عده مایل‌اند به‌صورت دسته‌جمعی در پرده سینما فیلم را ببینند و این میل در بین مردم عادی نخواهد بود. ضمن اینکه سینمای ایران پیش از کرونا هم تماشاگر خود را تقریباً ازدست‌داده بود و ما پیک تماشاگرمان در سینماها حدود 2 میلیون نفر بود. تازه این عدد برای فیلم‌های پرفروش بود. در حالی که این 2 میلیون نفر در قیاس با 85 میلیون نفر جمعیت ایران، عدد خوبی نیست.»

تهیه‌کنندگان باید بپذیرند از حالا به بعد بازار اولشان نمایش آنلاین است
فرید با اشاره به تغییر روش کاری تهیه‌کنندگان جهت تولید فیلم در این شرایط، افزود: «تولیدکنندگان باید ساخت فیلم و سازوکارشان را به سمتی ببرند که فیلمشان به‌صورت آنلاین به نمایش دربیاید. باید اندازه آن بازار و میزان درآمد احتمالی آن بازار را پیش‌بینی کنند و براساس اندازه آن، تولیداتشان را تنظیم کنند و بپذیرند که نه‌فقط بخاطر کرونا بلکه بخاطر ورود به یک دوره تمدنی جدید، با تغییرات در نحوه نمایش و نحوه ارتباط با مخاطب قرارگرفته‌اند. باید کم‌کم بازار اول خودشان را نمایش آنلاین بدانند و سالن سینما را بازار دوم خود بدانند. بدین ترتیب می‌توانند به سازوکار جدیدتری ازنظر اقتصادی فکر کنند و براساس آن تولیدات خود را سازگار کنند.»
پاشنه آشیل نمایش آنلاین، قاچاق فیلم است
مهرداد فرید اظهار کرد: «سینمای آنلاین می‌تواند درصد بیشتری از مردم را پوشش دهد، حتی کسانی که در شهرستان‌هایی زندگی می‌کنند که سالن سینما ندارند، می‌توانند به‌صورت آنلاین فیلم تماشا کنند. نکته مهم در این موضوع این است که حکومت وظایف حکومتی خود را در قبال صنعت سینما انجام دهد. مبارزه با قاچاق فیلم در شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان و همین‌طور در سایت‌های نمایشی غیر قانونی ازجمله مراقبت‌هایی است که باید حکومت و دولت انجام دهند تا این چرخه اقتصادی به شکل سالم‌تری به فعالیت خودش ادامه دهد.»
تهیه‌کننده باید حواسش به زمان خواب فیلمش باشد تا سرمایه‌اش از دست نرود
کارگردان و تهیه‌کننده فیلم «دعوت‌نامه» درباره این که فیلم‌هایی که باگذشت زمان طولانی اکران می‌شوند تا چه اندازه فرزند زمانه خودشان هستند گفت: «در این موضوع باید تفاوت مدیوم سینما و مدیوم مطبوعات و رسانه‌های دیگر را در نظر گرفت. ممکن است مطلب روزنامه درگذر زمان بیات شود اما سینما این‌گونه نیست زیرا مبنایش اطلاعات روزآمد نیست بلکه مبنایش جذابیت است. اگر از ساخت فیلمی 50 سال گذشته باشد همچنان می‌تواند برای مخاطب جذابیت داشته باشد. آنچه تولیدکننده باید مراقبت کند موضوع حبس سرمایه است یعنی اگر الان فیلمی بسازد و سه سال دیگر اکران شود، سه سال سرمایه خوابیده و همین ضرر اقتصادی است. حالا حتی اگر جذابیت هم داشته باشد بالاخره تهیه‌کننده متضرر شده، زیرا به طور متعارف چرخه اقتصادی در سینما یک سال است و بیش از این سرمایه به خواب رفته و صاحبش را متضرر کرده است. در این صورت سرمایه‌گذار رغبت ندارد و می‌رود بازار دیگری را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کند.»