رویای هوای پاک در کلانشهرهای ایران

کلانشهرهای ایران، زمستان امسال را همچون زمستان‌های گذشته با آلودگی هوا آغاز کردند و امسال بیش از 90 درصد روزهای اولین ماه زمستان را با آلودگی شدید سپری کردند. وارونگی دما، مازوت سوزی نیروگاه‌ها و خودروی فرسوده نشان دهنده اجرا نشدن قانون هوای پاک است که بیش از سه سال است در پیچ و خم اجرا باقی مانده است و بی‌توجهی دستگاه‌های اجرایی نسبت به اجرای این قانون، مسیر داشتن هوای پاک را همچنان غیرقابل دسترس کرده است.

قانون هوای پاک در سال ۱۳۹۶ به تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان رسید و قرار شد اجرای آن مرهمی بر کیفیت هوای شهرهای مختلف کشور از جمله کلانشهر تهران باشد اما حالا پس از گذشت چند سال از تصویب این قانون هوای شهرهای مختلف کشور به‌شدت آلوده است. این قانون دارای 34 ماده است که در آن دستگاه‌های مختلف اجرایی در کشور ازجمله وزارت کشور، وزارت نفت، وزارت نیرو، نیروی انتظامی، شهرداری و صدا و سیما را مکلف کرده است که هر یک به‌ تناسب وظایف خود، اقداماتی را برای کنترل آلودگی هوا در کشور انجام دهند.

مسعود تجریشی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست همزمان با هفته هوای پاک با انتقاد از بی‌توجهی دستگاه‌ها نسبت به اجرای قانون هوای پاک به پانا گفت: «میزان آلودگی هوای این روزها در کلانشهرهای کشور نشان می‌دهد که دستگاه‌های اجرایی مربوطه که اسامی آنها در قانون هوای پاک آمده است، به خوبی به وظایف خود عمل نکرده‌اند در حالی که همه بندهای قانون هوای پاک به دستگاه‌های متولی ابلاغ شده است و این دستگاه‌ها موظف هستند که به تعهدات خود در قبال قانون متعهد و پایبند باشند اما در صورت اجرا نشدن این قانون، هوای پاک در نیمه دوم سال به رویا تبدیل می‌شود.»

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: «برخی دستگاه‌ها از جمله وزارت نفت، نیرو، کشور و راه و شهرسازی تا حدودی به وظایف خود در قبال اجرای قانون پایبند بوده‌اند اما کافی نیست و اجرای ناقص قانون موجب می‌شود ما همچنان شاهد آلودگی هوا باشیم. به طور نمونه وزارت نفت در تهیه سوخت استاندارد که امسال بین ۸۰ درصد استاندارد است اقدام کرده است اما نتوانسته در اجرای طرح کهاب موفق باشد.»

تجریشی با بیان اینکه وظایف دستگاه‌های اجرایی مربوط با قانون هوای پاک مشخص و به آنها ابلاغ شده است، گفت: «از دستگاه‌‌ها گزارش عملکرد درخواست می‌شود و سامانه‌ای طراحی شد که برای دستگاه‌ها ارسال شده است تا گزارش عملکرد خود را درباره اجرای قانون هوای برای محیط زیست ارسال کنند. همچنین و در نظر داریم تا پایان سال جاری به سمت عملیات ارزیابی استانی قانون هوای پاک برویم.»

وی با بیان اینکه عملکرد برخی دستگاه‌ها از جمله وزارت کشور و صمت کلیدی است، گفت: «پیش از این عملکرد وزارت نفت کلیدی بود چون سوخت را تأمین می‌کرد و اکنون سوخت مشکلی ندارد و باید بندهای دیگر قانون اجرا شود. وزارت صمت وظایفی همچون استاندارد یورو ۶، نصب فیلتر دوده و اعمال حداقل حدود آلایندگی خودروهای غیر دیزلی وارداتی دارد اما گزارشی در این زمینه ارائه نکرده است.»