نمایش‌نامه‌ها بر تربیت کودکان و نوجوانان تأثیری عمیق دارند
تهران (پانا) - داور گروه نمایش‌نامه و فیلم‌نامه هجدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی و تربیتی رشد بر این باور است که نسبت به تأثیرات گسترده و عمیق نمایش بر دانش‌آموزان شناخت کافی وجود ندارد؛ گرچه در سال‌های اخیر در برخی کتاب‌های درسی، به نمایش و نمایش‌نامه پرداخته شده است.
به گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، حسن دولت آبادی با اشاره به اهمیت نمایش‌نامه مناسب و تأثیر آن بر فرایند یادگیری و تربیت کودکان و نوجوانان گفت:«یکی از عوامل مؤثر در تربیت کودکان و نوجوانان الگوها هستند و الگوها را می‌توان در جذاب‌ترین شکل با قهرمانان داستان‌ها تأمین کرد؛ زیرا داستان، مطلوب کودکان و نوجوانان است.همچنین می‌دانیم که کودکان بازی را هم دوست دارند و تئاتراز هر دوی این جاذبه‌ها بهره‌مند است و با تأثیرگذارترین شکل ممکن، شخصیت‌های الگویی خوب و بد را ارائه می‌کند.»
وی با اشاره به نبود کتاب «نمایش‌نامه‌نویسی» در بین کتاب‌های درسی افزود:«علت نبود کتاب درسی خاص برای نمایش‌نامه‌نویسی در مدارس ایران، نبود شناخت کافی نسبت به تأثیرات گسترده وعمیق تئاتر بر فرزندان ماست؛ گرچه در سال‌های اخیر در برخی کتاب‌های درسی، به نمایش‌نامه و نمایش هم پرداخته شده است؛ اما این کافی نیست.»
دولت آبادی در پاسخ به پرسشی در خصوص انبوه بازی‌های کامپیوتری و سرگرمی‌های فضای مجازی و اینکه نمایش در این شرایط چه جایگاهی می‌تواند در تربیت دانش‌آموزان داشته باشد؟ اظهار کرد: «اغلب بازی‌های کامپیوتری از ساختار داستانی برخوردارند و در تولید آن‌ها از نمایشنامهنویسان و فیلم‌نامه‌نویسان بهره می‌برند. از سوی دیگر در شرایطی که از امکانات مجازی از جمله بازی‌های کامپیوتری در گستره‌ای وسیع بهره‌برداری می‌شود، بازی‌های تئاتری همچنان مورد استقبال گسترده و جدی کودکان و نوجوانان قرار دارند. بی‌دلیل نیست که کشوری چون سوئیس در طیفی بسیار گسترده از نمایش‌نامه و تئاتر در آموزش و پرورش بهره می‌برد و اعتبارات مالی و برنامه‌ریزی وسیعی را برای بهره‌گیری از این هنر اختصاص داده است. در دیگر کشورهای دارای برنامه‌های هوشمندانه نیز چنین است؛ آن‌ها که فرزندانشان را به سالن‌های نمایش کودک و نوجوان می‌برند به خوبی شاهد عکس‌العمل‌های برآمده از همزادپنداری آن‌ها با قهرمانان تئاترها هستند.»
وی ادامه داد: «از نظر من این بازی‌های دیجیتال نیستند که به فرزندان ما آسیب می‌زنند؛ بلکه نبود شناخت لازم نسبت به قابلیت‌های نمایش‌نامه و تئاتر و قابل دسترس بودن آن برای تأثیرگذاری بر آموزش، حتی آموزش دروس و نیز تأثیرات بسیار مناسب تربیتی و پرورشی بر کودکان و نوجوانان، مشکل اصلی است.»
وی پیرامون چرایی فقر آثار شاخص در حوزه نمایش‌نامه‌نویسی کودک و نوجوان گفت: «این موضوع چندوجهی است. اول آنکه نوشتن نمایش‌نامه آسان نیست و هر کس که نوشت، نویسنده آگاه نیست. ایران حدود دو قرن است که تئاتر دارد و طی این سال‌ها بسیاری کسان نمایش‌نامه نوشته‌‌اند اما در مقایسه با خیل عظیم و گسترده‌ی بازیگر، کارگردان و عوامل فنی، تعداد نمایشنامهنویسان و فیلم‌نامه‌نویسان مطرح کشور بسیار اندک است. علت دیگر هم این است که به اندازه کافی به تولیدکنندگان این قابلیت بنیادین توجه نمی‌شود. نکته خاص دیگر این است که در کشور ما هر آنچه که به کودک و نوجوان مربوط می‌شود از مرتبت نخست برخوردار نیست و فرعی به حساب می‌آید.»
این نویسنده و کارگردان افزود: «نگاه تحقیرآمیز نسبت به آنچه که به کودکان مربوط است، موجب شده که بسیاری از تولیدکنندگان تئاترهای کودک و نوجوان هم بدون پیش آگاهی از روان‌شناسی کودک و نوجوان، تئاترها و حتی فیلم‌های سینمایی‌ای تولید کنند که یا موجب ترس کودک می‌شود، یا بدآموز هستند یا به امور سطحی می‌پردازند.»
دولت آبادی با بیان اینکه اقدام جشنواره کتاب رشد برای شناسایی نمایش‌نامه‌ها و فیلم‌نامه‌های انتشار یافته برای کودکان و نوجوانان و معرفی آن‌ها به جامعه را می‌توان گامی مهم در شکل‌گیری شخصیت متعادل و متعالی نسل آینده کشور محسوب کرد، گفت: «آموزش و پرورش از سرمایه عظیم دانش‌آموز، معلم، مربی و مدیران کارآمد برخوردار است و می‌تواند تحولات بنیادین را موجب شود. جشنواره کتاب رشد نیز از جمله برنامه‌های هوشمندانه آموزش و پرورش است. برای کاربردی کردن تلاش جشنواره کتاب رشد، کافی است با طراحی و برنامه‌ریزی خاص، بین تلاش این جشنواره و جشنواره فیلم رشد و نیز تئاتر دانش‌آموزی پیوند ایجاد کرد. علاوه بر این با سایر نهادهای تولیدکننده نمایش‌نامه و نمایش و فیلم‌نامه و فیلم کودک و نوجوان ارتباط برقرار کرد و به شناسایی کتاب‌های برتر این جشنواره اکتفا نکرد.»
وی در خصوص کتاب‌های رسیده به این دوره از جشنواره گفت: «نوشتن نمایش‌نامه پیرو قواعد و اصولی شناخته شده است که خود دو بخش شکل و محتوا را شامل می‌شود. نخستین مبنای سنجش، رعایت همین مبانی است. سپس کاربرد این آثار برای کودکان و نوجوانان ایرانی و مقدورات و امکانات و ضوابط مدارس ایران است. ضمن رعایت این موارد، در نهایت آثار ارائه شده به این جشنواره خاص با یکدیگر مقایسه شدند. در این حوزه، اثر ترجمه شده‌ای نبود.»
دولت آبادی تاکید کرد: «با توجه به تعداد کم آثار بخش نمایش‌نامه و فیلم‌نامه و ناشرین شرکت‌کننده در جشنواره امسال، پیشنهاد می‌کنم فراخوان جشنواره در گستره‌ای وسیع‌تر منعکس و از همه ناشرینی که پذیرفته‌اند کتاب‌های تئاتری و سینمایی خاص کودک و نوجوان منتشر کنند، برای ارسال کتاب دعوت شود.»
به گفته وی، برای حمایت‌ها از این کتاب‌ها و راه‌یابی آن‌ها به مدارس می‌توان کتب برگزیده را خرید و آن‌ها را به ادارات آموزش و پرورش و مدارس ارسال کرد. برگزاری جشنواره‌ی تئاتری بر اساس نمایش‌نامه‌های برتر جشنواره کتاب رشد هم پیشنهادی دیگر است.
ارسال دیدگاه