برای دانش‌آموز امروزی محتوای مجازی امروزی تولید کنیم

مرتضی قاجارگراز آرزوی برآورده شده اش به لطف حضور کرونا برای تسریع به روز کردن روش های تدریس مدرسه اش می گوید و مهمترین دغدغه این روزهایش مساله مدرسه محوری است. برای مان تعریف می کند که در بدو حضورش در مدرسه دولتی فردوسی چطور تمامی شعارهای نوشته شده روی دیوارهای مدرسه را پاک کرده است و به جای آن چندین باغچه کوچک سبز در گوشه های مختلف حیاط برای دانش آموزانش مهیا کرده تا محتوای شعار را نه در کلام و نوشته که در عمل درون دانش آموزانش نهادینه کند. مدیر دبیرستان دولتی فردوسی در منطقه ۹ تهران در گفت‌وگو با پانا از آرزوی برآورده شده‌اش به لطف حضور کرونا برای تسریع به روز کردن روش‌های تدریس مدرسه‌اش می‌گوید و مهمترین دغدغه این روزهایش مساله مدرسه محوری است. برای‌مان تعریف می‌کند که در بدو حضورش در مدرسه دولتی فردوسی چطور تمامی شعارهای نوشته شده روی دیوارهای مدرسه را پاک کرده است و به جای آن چندین باغچه کوچک سبز در گوشه‌های مختلف حیاط برای دانش‌آموزانش مهیا کرده تا محتوای شعار را نه در کلام و نوشته که در عمل درون دانش آموزانش نهادینه کند.

قاجارگر می گوید:‌ از سال 96 در همین مدرسه دولتی اتاقی طراحی کردیم و پنل هایی را خریداری کردیم و طرح نمایندگان فناوری را در مدرسه راه اندازی کردیم. در این طرح از هر کلاس دو دانش آموز انتخاب شد و نحوه کار با پنل ها را بطور کامل به آنها آموزش دادیم تا خودشان مدیریت تولید محتوای کلاس شان را برعهده داشته باشند. در واقع ما سعی کردیم تجهیزات را فرآهم کنیم و فرصت تعامل و همکاری به دانش‌آموزان و معلم‌ها بدهیم تا خودشان برای نحوه یادگیری و آموزش‌شان برنامه‌ریزی کنند و من فقط حکم ناظر را داشته باشم.

برای دانش‌آموز امروزی باید محتوای امروزی تولید کنیم

قاجارگر می افزاید: من در بخش آموزش از راه دور وزارتخانه مشغول به خدمت بودم. دقیقا از همان اوایل که آموزش از راه دور به روش های آموزش اضافه شده بود. دوره های مدیریت یادگیری مجازی را در شرکت ترکیه ای یاد گرفتم و از سال 96 با خرید تجهیزات و طراحی اتاق یادگیری، بخشی از آموزش ها را به سمت یادگیری مجازی بردیم. در واقع در یک مدرسه دولتی در منطقه محروم تهرانسر نوآوری آموزشی و تنوع بخشی و جذابیت بخشی به آموزش را دنبال می کردیم. این از هدف های مهم ما بود تا بخشی از آموزش و تربیت را به سمت به روز شدن ببریم ولی حرکت ما کند بود و کرونا فرصتی طلایی شد تا فعالیتهای مان را با قدرت و سرعت بیشتری پیگیری کنیم.
وی می گوید: وقتی کرونا شیوع پیدا کرد بلافاصله تصمیم گرفتیم در بدو امر از ویدئوهای آموزشی موجود استفاده کنیم، اما هر کدام از ویدئوهای آموزشی که می‌دیدم عمدتا کیفیت نداشت یا بسیار مصنوعی ساخته شده بود و قطعا برای دانش‌آموز امروزی جذابیتی نداشت. من معتقدم برای دانش‌آموز امروزی باید محتوای امروزی تولید کرد. این شد که سعی کردم فیلم های با کیفیت و با جلوه های بصری مناسب برای دانش آموزانم تهیه کنم. البته امکانات صدا و سیما را نداریم، اما دغدغه های خانواده ها را درک می کنیم و بر همین اساس سعی می کنیم ویدئوی با کیفیت تهیه شود و در دوره جدید تنوع ایجاد کردیم. دکور اتاق تولید محتوای مان را تغییر دادیم و سعی کردیم کیفیت آموزش را بالا ببریم، چه در روش های فنی تولید محتوا و چه در بخش محتوایی که به دانش آ‌موزمان ارائه می کنیم.
مدیر دبیرستان فردوسی از حال و هوای آموزش در مدرسه اش در بدو شیوع کرونا سخن می گوید.

او می افزاید: اوایل بهمن با پیش‌بینی که از شیوع کرونا داشتیم و حدس می زدیم همه چیز تعطیل شود، سریع استفاده از شبکه های اجتماعی را آغاز کردیم و از اوایل اسفندماه محتواهای مان را از طریق آپارات به دانش آموزان مان ارائه می کردیم. استودیویی آماده کردیم با عنوان «کرونا کلاس» و در آن برنامه های آموزشی مان را ضبط کرده و بچه ها هم همزمان لایو می دیدند. در استودیوی مان حدود ۸۰ فیلم بسیار با کیفیت آماده کردیم که جزو بهترین فیلم های آموزشی ساخته شده است و در مدت زمان ۲۵ شبانه روز محتواها تدوین شد و تقدیم دانش آموزان و مردم ایران شد. هرکدام از فیلم های مان در آپارات حدود ۱۸۰ هزار بازدید کننده داشت. بخشی از استفاده کننده های فیلم ها، دانش‌آموزان خود ما بودند اما عمدتا از سایر نقاط کشور نیز از همین فیلم ها استفاده کردند. برای من و همکارانم یک صدقه جاریه بود که تقدیم دانش‌آموزان کشور شد و برایم بسیار ارزشمند است.

مدرسه ما از آموزش جا نماند

قاجارگر می گوید:‌ در منطقه تهرانسر بسیاری از مدارس از لینک آپارات ما در کنار لینک های صدا و سیما استفاده کرده اند و آموزش انجام شد. بنابراین تلاش کردیم غافلگیر نشویم. تا اواخر اسفندماه که ارائه درسنامه ها و جزوه ها را در شبکه اجتماعی داشتیم و در نهایت نیمه فروردین امتحان مان آغاز شد و بنابراین ادعا می کنم ما از آموزش جا نماندیم.
وی می افزاید: بازرسان از شهر تهران آمدند و از مدرسه ما بازدید کردند و استودیوی ما را که دیدند برای شان جالب بود یک مدرسه دولتی به این سرعت توانسته خود را جمع و جور کند و در مسیر آموزش دچار وقفه نشود. برایشان گفتم که ما غرور را کنار گذاشتیم و از دیگر معلم های خارج از مدرسه مان نیز کمک گرفتیم تا کارهای شایسته ای تولید شد. در واقع کار اشتراکی بود.
مدیر مدرسه فردوسی درباره نحوه اطمینان بخشی به خانواده ها برای حضور دانش آموزان شان در مدرسه عنوان می‌کند: عمده ترین نگرانی والدین که قابل درک است همان اطلاع نداشتن از برنامه های مدرسه است و من قبل از بازگشایی پیام ویدیویی برای اولیا و دانش آموزان مدرسه ارسال کردم. سناریوهای مختلف را در رابطه با بازگشایی مدارس توضیح دادم و بومی سازی برخی از شرایط را برای دبیرستان فردوسی تشریح کردم. آموزش ها در چهار مرحله برای والدین اطلاع رسانی شد و والدین می دانند در گام اول ما قرار است چه کنیم. در واقع ما می‌دانستیم در مرحله اول که دو هفته اول است چه قدم هایی باید بر می‌داشتیم و بعد در گام های بعدی و قدم به قدم برای والدین آگاه سازی کردیم. این آگاه سازی باعث می شود والدین با ما همراه باشند و با ما مشارکت کنند. همچنین برای رفع دغدغه هایشان از وسایل ضدعفونی کننده مختلف و امکاناتی فراتر از یک مدرسه دولتی فراهم کردیم تا از نگرانی های شان کم کنیم.

بحران نیروی انسانی در آموزش و پرورش جدی است

وی در خصوص اینکه حضور در مدرسه اش برای هیچ دانش‌آموزی اجباری نیست، می گوید: اگر دانش‌آموز به مدرسه نیاید مساله ای نیست و این امر اختیاری است، ولی نمی توان اثرگذاری آموزش حضوری را نادیده بگیریم. اینکه قبل از بحران از ترس خود را در منزل حبس کنیم و خودکشی تدریجی داشته باشیم، منطقی نیست. البته ما از همان روز اول دانش‌آموز را توجیه کردیم.
وی می گوید: بحران کرونا فرصتی مهم بود و مدیران ارشد را مجبور کرد که بخشی از تصمیم گیری ها را به مدارس واگذار کنند و امیدوارم این مهم تداوم پیدا کند. اینکه برای مدرسه ای کوچکترین تصمیمات از بالا گرفته شود آسیب است و نباید کوتاه مدت تصمیم بگیریم و این مهم بر بحران می افزاید.
قاجارگر درباره مهمترین بحران پیش روی آموزش و پرورش می گوید: من کتابی در سال ۱۳۸۰ نوشتم با نام «مقدمه ای بر خصوصی سازی آموزش و پرورش ایران» و در بخش پیشگفتار اشاره به بحران مدیریت نیروی انسانی در آموزش و پرورش داشتم و اکنون ما نمود این بحران را می بینیم. در داستان حضرت یوسف براساس خواب آن بزرگوار برنامه ریزی می شود اما ما با آمار و ارقام هم پدیده ها را می بینیم و باز هم خودمان را به خواب می‌زنیم. وقتی پیش‌بینی وجود دارد، برای جلوگیری از بحران باید اقدام کنیم. اولویت اول آموزش و پرورش مسائل مالی نیست و ما در آموزش و پرورش بحران نیروی انسانی و بحران مدیریت داریم تا منابع عظیمی که برای نظام آموزشی تخصیص پیدا می کند، مدیریت شود. نقشه راه های زیادی داریم از جمله مدرسه محوری و چشم انداز سند تحول بنیادین که چنانچه همه اینها عملیاتی شود، بسیاری از مسائل ما قابل هضم و قابل حل می شود.

جای پزشکان در مدارس خالی است

قاجارگر درباره توجه جدی وزارت بهداشت به موضوع آموزش و پرورش می گوید: در شرایط فعلی جای خالی پزشکان در مدارس به‌خوبی احساس می شود. در این شرایط پشت تلفن نباید غربالگری شود و باید پزشک به مدارس بیاورند. مدارس و دغدغه اولیا باید توسط مراکز بهداشتی جدی گرفته شود. متولیان نظام پزشکی اعلام نگرانی می‌کنند، اما مدارس را در نمی یابند. این ها اکنون باید در میدان مدرسه حضور داشته باشند و همراه آموزش و پرورش به تحصیل بهتر دانش آموزان کمک کنند.
وی می افزاید: ما متخصصین خاصی نداریم. بهترین ابزارها و وسایل را داریم، ولی اینکه در اجرا و نحوه استفاده صحیح به ما آموزش دهند و نظارت بر اجرای صحیح این پروتکل ها داشته باشند از سوی وزارت بهداشت انجام نمی شود. این مستلزم همکاری نهاد آموزش و پرورش و وزارت بهداشت است. همین پزشکانی که برای اطلاع رسانی ویدئو منتشر می کنند می‌توانند به مدرسه بیایند و به دانش‌آموز ما کمک کنند.
قاجارگر در انتها می گوید: ای کاش در کنار دغدغه های پزشکی و سلامت جسم به سلامت روح نیز توجه شود و این موضوع در جامعه پزشکی نادیده گرفته شده است. جامعه پزشکی مردم را به‌لحاظ هشیاری نسبت به سلامت جسم شان آگاه می کند، اما در زمینه بهداشت روان وزارت بهداشت چه می کند؟ در مورد اختلالات اضطرابی و افسردگی های ناشی از شیوع کرونا چه می کند و چه قدمی برداشته است؟ به سلامت روان مدارس چه توجهی کرده اند؟