سورها و سوگ‌ها، بزرگراه انتقال کرونا

به گزارش ایرنا، رعایت فاصله اجتماعی بعنوان یکی از اصول پیشگیری از انتقال ویروس کرونا همواره مورد تاکید قرار داشته است. اصلی که با بازگشایی های صورت گرفته و در پیش گرفتن سیاست زندگی مسالمت آمیز با کرونا؛ به نظر می رسد کمتر مورد توجه قرار دارد و دیگر آن دقت نظرها و هراس ها در حضور از اجتماعات به نوعی بی تفاوتی تبدیل شده است.

این در حالیست که هنوز نه درمانی امیدوار کننده و نه واکسنی برای درمان ویروس کرونا ارائه نشده است. بازگشاییها اعمال شد و محدودیت ها برداشته شده است، چرا که بنا بر گفته سخنگوی دولت؛ بیشترین میزان ابتلا و مرگ ومیر شهروندان در مراکز تولیدی و اقتصادی رخ نداده بلکه در محل های تجمع عروسی و عزا که سنت‌های ارتباطات جمعی رایج بوده، اتفاق افتاده است.

ضمن اینکه در صنایع بزرگ نیز با آسیب جدی از بازگشایی روبه رو نبوده ایم، در واحدهای تولیدی و خدمات و کارگاه‌های کوچک هم مراقبت ها افزایش یافته و در این بخش ها شیوع بیماری کمتر بوده است.

بنا بر گفته ربیعی، شیوع بیماری بیشتر ناشی از تجمعات بوده است که ما مدارس و دانشگاه‌ها را تعطیل کردیم. اما وقتی افراد در یک شهرستانی جشن برگزار می کنند و در کنار هم قرار می گیرند که تعطیلی هم فایده ندارد. باید جنبش بزرگ فاصله گذاری اجتماعی را تا پایان کرونا دنبال کنیم.

ایرج حریرچی معاون وزارت بهداشت می گوید: هر ۱۳ دقیقه یک نفر بر اثر کرونا در کشور فوت می کند و هر ۳۳ ثانیه یک نفر در ایران به بیماری کووید۱۹ مبتلا می شود. هر فرد ناقل کرونا می‌تواند بدون فاصله گذاری اجتماعی ۴۰۶ نفر را مبتلا کند و رعایت فاصله فیزیکی در حد ۸۵ درصد می تواند میزان انتقال ویروس را کاهش دهد.

اما در لرستان بنا بر گفته استاندار، این استان از نظر شیوع و ابتلا به کرونا همچنان در وضعیت هشدار قرار دارد و عبور از این مرحله نیاز به همکاری جدی مردم دارد. وضعیت استان بر اساس استانداردهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص میزان ابتلا و نوع مرگ و میر، قرمز نیست، اما شرایط مطلوبی هم ندارد. اگر چه وضعیت ابتلا در شهرستان ها متغیر است، اما به طور متوسط بیشترین مبتلایان در ازنا، خرم آباد و بروجرد شناسایی شده اند.

محمود ثمینی معاون استاندار لرستان در خصوص آئین های سوگ و جشن های عروسی و نقش آنها در انتقال ویروس کرونا می گوید: مردم لرستان از فرهنگ غنی و پرعاطفه ای برخوردار هستند؛ این فرهنگ در جای خود قابل تحسین است، ولی اکنون در شرایط خاصی قرار داریم که باید سلامت فرد و خانواده و جامعه در اولویت باشد. بنابراین برگزاری این مراسم ها که همراه با تجمع و ازدحام جمعیت است باید با ممنوعیت ها و محدودیت هایی برگزار شوند.

وی افزود: مراسم شادی و عروسی نیز می تواند کانونی برای ابتلای افراد به کرونا باشد، بنابراین برگزاری اینگونه مراسم ها نیز باید محدود شود که لازمه این اقدامات همکاری مردم و رعایت کردن دستورالعمل ها از سوی مردم است تا بتوان نه بصورت یکباره، بلکه به صورت تدریجی از پیک بیماری عبور کنیم.

معاون استاندار لرستان با تاکید بر اینکه ما دوست نداریم بیماران به علت نبود تخت در کف بیمارستان ها قرار گیرند گفت: بنابراین باید موارد و نکات پیشگیری از سوی مردم رعایت شود تا با مدیریت بیماری به تعادلی در بیماران پذیرش شده و ترخیص شده رسید.

بنا بر گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی لرستان، مراسمات عزا و عروسی عامل اصلی شیوع کرونا در لرستان است. در مراسم عزا نقش صاحبان عزا بسیار مهم است که اعلام کنند به دلیل بیماری کرونا هیچ گونه مراسمی برگزار نمی‌شود، در مورد جشن های عروسی نیز با توجه به اینکه فعالیت تالارهای عروسی ممنوع است، ولی متاسفانه مردم مراسمات عروسی را در منزل و فضاهای کوچکتر برگزار می‌کنند که با توجه به عدم امکان رعایت فاصله در منزل امکان ابتلا به کرونا بیشتر است که در این زمینه همکاری مردم به صورت شرکت نکردن در این آئین ها، ضروری به نظر می رسد.

در شهرستان بروجرد نیز بنا بر گفته مسئولین شبکه بهداشت و درمان این شهرستان، آئین های سوگواری و جشن های عروسی مهمترین عامل در انتقال ویروس کرونا هستند و بسیاری از مبتلایان به کرونا در این شهرستان در خوداظهاری که داشته اند به حضور در مراسم عزا یا عروسی چند روز قبل از ابتلا اشاره داشته اند.

محمد کاکاوند، رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان بروجرد گفت: بروجرد از نظر میزان شیوع کرونا در وضعیت بسیار بدی قرار دارد و برآورد میدانی ما این است که ۲۰ درصد مردم مبتلا شده اند. نرم فوتی ها در کشور ۴.۷، در لرستان ۳.۶ و در شهرستان بروجرد ۲.۸ درصد است. مردم فاصله گذاری اجتماعی را رعایت نمی کنند و بیشتر مبتلایان نیز در مراسم عزا و شادی شرکت داشته اند.

به گفته وی ممنوعیت برگزاری آیین های ختم، عروسی و شادی و جلوگیری از به وجود آمدن تجمع می‌تواند راهکاری مناسب برای جلوگیری از شیوع کرونا در شهرستان باشد. در موج دوم کرونا در بروجرد ، بیشتر پذیرش شوندگان ناشی از کرونا در بیمارستان ها افرادی هستند که طی سه یا چهار روز قبل در مراسم ختم یا عروسی شرکت داشته اند.

رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان بروجرد گفت: در یک مراسم ختم ۲۰ نفر بستری شدند و در یک مراسم عروسی نیز خود داماد کرونای مثبت بوده است و شماری از افراد شرکت کننده در مراسم عروسی مبتلا شده اند.

کاکاوند با اشاره به فرسودگی و خستگی نیروی انسانی بیمارستان ها و مراکز بهداشت و درمان گفت: کادر بهداشت و درمان بصورت شبانه روزی در سخت ترین شرایط کار می کند و بسیاری از افراد بهداشت و درمان نیز مبتلا شده اند.

وی افزود: تا کنون تعداد ۹۰ نفر از پرسنل بهداشت و درمان شهرستان بروجرد به کرونا مبتلا شده اند و در مواردی پیش آمده که خود ناقل بیماری بوده اند و عضوی از خانواده خود را از دست داده اند.

رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان بروجرد با تاکید بر رعایت دستورالعمل ها گفت: معلوم نیست این شرایط تا کی ادامه دارد و اکنون پرسنل بهداشت و درمان با فرسودگی و خستگی ناشی از کار تمام وقت به سر می برند، در حالیکه مردم همچنان می چرخند و این ویروس را انتقال می دهند.

رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان بروجرد گفت: بروجرد در لرستان از موقعیت خاصی برخوردار است به دلیل مسافرپذیری بیشتری که دارد و حضور افرادی از استان خوزستان با وضعیت قرمز در این شهرستان، میزان ابتلا به کرونا را افزایش داده است.

وی افزود: اولین موارد ابتلا به کرونا در لرستان از بروجرد بوده است و با اینکه موج اول بیماری در بروجرد مدیریت شد، ولی اکنون مجدد با موج دوم مواجه هستیم ؛ هم قربانیان و هم مبتلایان به کرونا را همچنان داریم و مهمترین دلیل گسترش بیماری ، رعایت نکردن فاصله اجتماعی و عدم رعایت پروتکل های بهداشتی است.

مراسم ها در یک جامعه سنتی همیشه نقش همبستگی اجتماعی و حفظ هویت قومی و گروهی را به عهده داشته است. هرچه در جامعه ای عصبیت قومی بیشتر باشد تعلق افراد به مراسم و مناسک آن قوم یا گروه افزایش می یابد و تخطی از شرکت در مراسم باعث توبیخ آنان از نظر اجتماعی می شود. به عبارت دیگر هنجارهای حاکم بر گروه به شدت بر اجرای این مراسم و تعلق افراد به این رسوم نظارت دارد و کسانی که خود را مقید به اجرای آن ندانند مطمئنا از جمع و جامعه مطرود می شوند.

مجتبی ترکارانی پژوهشگر اجتماعی در این خصوص می گوید: در جوامعی که همبستگی قومی و هنجارهای آن شدیدا رعایت می شود اصرار بر حفظ شکل خاص محلی و تشریفات گونه این مراسم ها گاهی دردسر ساز می شود. مثل زمان حال حاضر که خطر ابتلا به ویروس کرونا در جمع هایی این چنینی چند برابر است و شرکت در این جمع ها می تواند باعث شیوع این نوع بیماری واگیر دار شود. مثلا تجمع زیاد افراد در سر مزار متوفی در بافت های قبیله ای می تواند به سرعت رشد این ویروس و مبتلا کردن افراد زیادی کمک کند.

رییس انجمن جامعه شناسی لرستان می گوید: در جوامع محلی با بافت سنتی مثل جامعه لرستان، مقاومت بیشتری در برابر حذف آئین ها صورت می گیرد، به این صورت که برخی از هموطنان در مقابل بخشنامه های دولتی و توصیه های اجتماعی مبنی بر عدم تشکیل مراسم جمعی، اما همچنان بر شرکت در آئین ها اصرار دارند.

این جامعه شناس گفت: گرچه اینجا عقلانیت فردی و آیین ها باهم عموما متعارض نیستند، ولی گاه تعارض سختی بین آنها پیش می آید و مردم به ویژه همان ها که تعلق قومیتی زیادی دارند و خود را همیشه به رعایت هنجارهای قومی ملزم می دارند، باید بدانند آنجا که ناچار به انتخاب هستیم حفظ و صیانت از نفس و بقاء ادمی بر حفظ هر نوع مراسمی اهمیت دارد، چرا که اصالت بر حفظ انسان است و این انسان باید سالم بماند تا بتواند از این مناسک استفاده کند.

به هر روی بنظر می رسد در این شرایط؛ راهکار حداقلی این است که به ندای علم و عقلانیت در این زمانه سخت بیشتر از فرهنگ و آداب گوش دهیم و با تعلیق این مناسک ها فعلا خود را سلامت بداریم و بدانیم که انسان هیچگاه بدون مناسک نزیسته است و در هر دوره با توجه به شرایط، مناسک مطلوب خود را آفریده است. پس نباید نگران مناسک زدایی بود و در عوض در حفظ نوع بشر بکوشیم. آنجا که مقاومت می شود با هدف سلامت عمومی می توان ممنوعیت ها و نظارت های بیشتری را اعمال کرد.