در نشست «شاهنامه، از تاریخ تا قانون به روایت امروز» مطرح شد؛
شاهنامه منبعی معجزه‌آسا برای فیلمنامه‌نویسان جهان است
شاهنامه را نباید در حد افسانه دانست/فردوسی نخستین نویسنده آثار علمی‌تخیلی است
تهران (پانا) - نشست علمی «شاهنامه، از تاریخ تا قانون به روایت امروز» با سخنرانی دکتر محمد رسولی، شاهنامه‌پژوه، تاریخ‌دان و حقوقدان، برگزار شد. او در این نشست با تأکید بر ضرورت نگاه عالمانه و غیرکلیشه‌ای به شاهنامه گفت: «فردوسی تنها شاعر نیست، بلکه نخستین نویسنده آثار علمی‌تخیلی در تاریخ بشر است.»
دکتر محمد رسولی در آغاز سخنانش با اشاره به نقش رسانه‌ها در اعتلای دانش و فرهنگ بیان کرد: «بخش اعظم پیشرفت علم در عرصه‌های مختلف مدیون زحمات خبرنگاران و رسانه‌هاست. اهمیت رسانه در معرفی درست مفاهیم فرهنگی، کمتر از نقش پژوهشگران نیست.»
وی با انتقاد از نگاه سطحی و شعارگونه به شاهنامه افزود: «شاهنامه را نباید فقط کتابی ادبی یا مجموعه‌ای از افسانه‌ها دانست. پژوهش در شاهنامه هیچ نفع مادی ندارد، اما کسی که به عمق آن پی می‌برد درمی‌یابد چه دنیای شگفت‌انگیزی در آن نهفته است. جامعه هنوز آمادگی پذیرش بسیاری از مفاهیم مطرح در شاهنامه را ندارد و حتی گاه در جمع‌های علمی هم واکنش منفی به طرح آن‌ها دیده می‌شود.»
این شاهنامه‌پژوه با اشاره به ابهامات تاریخی تمدن‌های کهن اظهار کرد: «پرسش‌های بی‌پاسخ زیادی درباره شکل‌گیری تمدن‌های باستان وجود دارد؛ از ساخت اهرام مصر تا معماری تخت‌جمشید. برخی نظریه‌ها حضور موجودات فرازمینی را مطرح می‌کنند، اما در شاهنامه با روایتی مواجهیم که باید آن را فراتر از قصه و افسانه دید.»
رسولی ادامه داد: «بزرگ‌ترین خطا در برخورد با شاهنامه، بررسی سطحی و شتاب‌زده آن است. وقتی پژوهشگری می‌گوید در شش ماه صد صفحه از شاهنامه را خوانده، مطمئنم اشتباه کرده؛ چون ما پس از سال‌ها مطالعه هنوز در بررسی سی تا چهل صفحه نخست آن هستیم.»
وی فردوسی را «نماد خرد، صداقت و درستکاری ایرانی» دانست و گفت: «فردوسی نه‌تنها شاعر، بلکه متفکری است که در اثر خود به فناوری، پزشکی، اخترشناسی و فلسفه پرداخته است. او در واقع نخستین کسی است که اثری با مؤلفه‌های علمی‌تخیلی خلق کرده؛ اثری که از نگاه ما واقعیت‌های تاریخی و علمی در آن نهفته است.»
در بخش پایانی نشست، در پاسخ به خبرنگار پانا در رابطه با اینکه «با توجه به پیشینه فیلمنامه‌نویسی شما، شاهنامه از نظر ساختار دراماتیک و سینمایی چه ظرفیت‌هایی دارد؟»، رسولی گفت: «اگر فردوسی ده منشی صحنه داشت، فیلمنامه‌ای بهتر از شاهنامه نمی‌نوشت! تمام عناصر دراماتیک لازم برای ساخت فیلم، سریال یا نمایش در شاهنامه وجود دارد. هر داستان آن ظرفیت تبدیل‌شدن به اثری مستقل را دارد؛ از فیلم کوتاه و بلند گرفته تا مجموعه‌های چندفصلی. ایمان دارم اگر برترین فیلمنامه‌نویسان جهان به شاهنامه مراجعه کنند، درمی‌یابند با فیلمنامه‌ای معجزه‌آسا روبه‌رو هستند که می‌تواند منبع صدها اثر سینمایی باشد. شاهنامه سرچشمه‌ای بی‌پایان برای سینما، تئاتر و تلویزیون است.»
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه