در گفتوگو با پانا:
محمدحسین علمدار: هوش مصنوعی می‌تواند سد انحصار را در انیمیشن بشکند
تهران (پانا) - کارگردان و طراح انیمیشن، با اشاره به نقش ابزارهای هوش مصنوعی در روند تولید آثار هنری، تأکید می‌کند این فناوری همان‌قدر که می‌تواند به دموکراتیزه شدن تولیدات کمک کند، ممکن است به حذف خلاقیت و پیچیده‌تر شدن فرایندهای تولید نیز بینجامد. او در گفتوگو با پانا از تجربه‌ها، دغدغه‌ها و امیدهایش درباره ورود AI به دنیای انیمیشن می‌گوید.
هوش مصنوعی در سال‌های اخیر به یکی از داغ‌ترین موضوعات صنعت رسانه و هنرهای تصویری تبدیل شده است. در حوزه انیمیشن، این ابزار قدرتمند توانسته فرآیندهای پیچیده را ساده‌تر کند و در عین حال بحث‌های زیادی درباره اصالت، اخلاق و نقش نیروی انسانی به وجود آورد. محمدحسین علمدار، کارگردان و طراح انیمیشن، در این گفتوگو نگاهی عمیق و واقع‌بینانه به فرصت‌ها و تهدیدهای این فناوری نوظهور دارد که می‌توانید در مطلب ذیل بخوانید.
در نگاه شما، هوش مصنوعی تهدید است یا فرصت برای صنعت انیمیشن؟
در برهه فعلی، هوش مصنوعی را می‌توان صرفاً یک ابزار دانست؛ چیزی شبیه به ورود کامپیوترها در اواخر قرن گذشته به فرایند تولید انیمیشن. آن زمان، کامپیوترها روندی را متحول کردند که پیش‌تر کاملاً دستی بود. حالا هم AI می‌تواند نقش‌آفرینی کند، اما بسته به زاویه دید، پیامدهای متفاوتی دارد. نگاه بدبینانه می‌گوید این فناوری می‌تواند به بیکاری گسترده هنرمندان منجر شود و قدرت را به دست استودیوها و پخش‌کنندگان بزرگ بسپارد. اما نگاه خوش‌بینانه‌ای هم وجود دارد که معتقد است این فناوری می‌تواند انحصار را بشکند و امکان خلق آثار را برای همه فراهم آورد؛ به‌گونه‌ای که هر کسی بسته به خلاقیت خود، بتواند اثرش را عرضه کند.
اولین تجربه‌تان از استفاده از ابزارهای AI در انیمیشن چگونه بود؟
اولین بار از AI برای استخراج رفرنس‌ها و طراحی کانسپت‌های دوبعدی استفاده کردیم. هیجان‌زده و شگفت‌زده شدم، چون گمان می‌کردیم با ابزاری بدون محدودیت طرف هستیم که هر رؤیایی را به تصویر می‌کشد. اما خیلی زود با محدودیت‌هایش مواجه شدم و نوعی سرخوردگی به سراغم آمد.
در کدام بخش‌های تولید انیمیشن بیشترین استفاده را از AI دارید؟
در مجموعه ما، هوش مصنوعی بیشتر در مرحله پیش‌تولید و به عنوان دستیار خلاقانه مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ نه جایگزین انسان. در تولید و پس‌تولید هم در حال حاضر در مرحله تحقیق و توسعه هستیم. باید تأکید کنم که تجربه هر استودیو ممکن است متفاوت باشد.
استفاده از هوش مصنوعی در تیم شما تغییراتی ایجاد کرده؟
در حال حاضر نه تنها کاهش نیرو نداشته‌ایم، بلکه برای طراحی پایپ‌لاین‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، نیروهای جدیدی جذب کرده‌ایم. سیاست ما این است که با کمک AI، حجم و کیفیت تولید را بالا ببریم، نه اینکه نیروی انسانی را حذف کنیم. البته نباید فراموش کرد که AI هم خودش به نیروی متخصص نیاز دارد.
تا چه حد حاضرید خلاقیت را به الگوریتم‌ها بسپارید؟
ترجیح ما این است که AI، سلیقه و نیازهای ما را به عنوان خالق اثر درک کند. برای رسیدن به این هدف، باید دستورهای ورودی پیچیده‌تر شوند و قدرت پردازش بالاتری در اختیار داشته باشیم.
نظر شما درباره نگرانی‌ها نسبت به از بین رفتن اصالت هنری با ورود AI چیست؟
در محصولات کمی و تبلیغاتی شاید اصالت هنری چندان موضوعیتی نداشته باشد، اما در آثار هنری جدی مثل فیلم و سریال، قطعاً باید پشتوانه هنری حفظ شود. تفاوتی هست میان یک کلیپ اینستاگرامی و یک فیلم کوتاه تجربی، حتی اگر هر دو با گوشی تولید شده باشند.
آیا ناآشنایی با ابزارهای AI می‌تواند در آینده باعث عقب‌ماندگی هنرمندان شود؟
قطعاً. یکی از لازمه‌های تمدن امروزی، تخریب خلاقانه است. کسی که هنوز بخواهد با نگاتیو فیلم بسازد و با میز موویلا تدوین کند، کارش در این عصر چندان عقلانی نیست. اما باید تأکید کنم که AI جای تفکر انسانی را نمی‌گیرد؛ حداقل در آینده نزدیک.
آیا انیمیشن‌هایی که کاملاً با هوش مصنوعی ساخته می‌شوند، ارزش هنری دارند؟
بله، به شرطی که خلاقیت و تفکر انسانی پشت استفاده از آن باشد. منظورم استفاده از پلتفرم‌های پریست‌محور مانند Sora یا Runway نیست، بلکه AIهای محلی و سفارشی‌سازی‌شده است که در بسترهایی مثل ComfyUI قابل برنامه‌ریزی و خلاقانه‌تر هستند.
چقدر استفاده از AI در فضای انیمیشن ایران رایج شده؟
ایرانی‌ها ذاتاً از فناوری‌های نو استقبال می‌کنند. اما محدودیت‌هایی چون هزینه بالای تجهیزات، مخصوصاً در بخش‌های گرافیکی و پردازش‌های سنگین، استفاده گسترده را دشوار کرده است.
توصیه‌تان به نسل جوان انیماتورها چیست؟
یادگیری هنر و خلاقیت از هر ابزاری مهم‌تر است. روزی تصور نمی‌کردیم گوشی‌ها بتوانند تمام مراحل تولید فیلم را انجام دهند، اما امروز ابزارها دم‌دستی شده‌اند و هنوز افراد خلاق، معدودند. AI هم به‌همین صورت است. ابزارها همه‌گیر می‌شوند، اما هنرمند واقعی کسی است که با خلاقیتش ماندگار شود.
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه