عباس کیارستمی؛ شاعری که با نگاهی کودکانه، جهان را از نو تصویر کرد

عباس کیارستمی متولد ۱۳۱۹ در تهران بود؛ فیلم‌ساز، عکاس، شاعر و معلمی که سینمای ایران را به زبانی جهانی رساند، بی‌آن‌که از سادگی و صداقت فاصله بگیرد.

او از دهه‌ی پنجاه در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فعالیتش را آغاز کرد؛ جایی که نگاه هنری‌اش در تماس مستقیم با دنیای کودک شکل گرفت.

در کانون، فیلم‌هایی چون «نان و کوچه» (۱۳۵۰) و «مسافر» (۱۳۵۳) را ساخت؛ آثاری کوتاه و صادقانه درباره‌ی پسرانی کوچک که در دل دنیایی بزرگ، با شجاعت، اشتباه و خیال مواجه می‌شوند.

اما نقطه‌ عطف کارنامه‌اش، فیلم «خانه‌ی دوست کجاست؟» (۱۳۶۵) بود؛ روایتی شاعرانه از پسربچه‌ای که دفتر مشق دوستش را گم کرده و برای بازگرداندن آن، سفری ساده اما پرمعنا را آغاز می‌کند.

این فیلم، نه‌تنها از شاهکارهای سینمای کودک، بلکه از مهم‌ترین آثار تاریخ سینمای ایران و جهان به شمار می‌رود.

کیارستمی در گفت‌وگوهایش بارها از اهمیت نگاه کودکانه سخن گفته بود؛ نگاهی که از پیچیدگی جهان نمی‌ترسد و در سادگی، معنا می‌جوید.

او می‌گفت:   «کودکان به ما یاد می‌دهند چطور زندگی کنیم؛ فقط کافی است کمی آرام‌تر نگاهشان کنیم.»

در آثارش، دوربین همیشه در سطح نگاه کودک قرار دارد. او جهان را از زاویه‌ی پایین، از چشمان کنجکاو و صادق می‌دید و همین، راز ماندگاری فیلم‌هایش شد.

کیارستمی در ادامه با آثاری چون «کلوزآپ»، «زندگی و دیگر هیچ» و «زیر درختان زیتون» مفهوم واقعیت و خیال را بازتعریف کرد. اما ریشه‌ی تمام این تجربه‌ها در همان سال‌های کار در کانون و مواجهه‌اش با دنیای بی‌پیرایه‌ی کودکان بود.

او اگرچه در ۱۳۹۵ از میان ما رفت، اما میراثش در سینمای کودک و نوجوان همچنان زنده است؛ میراث نگاهی که باور داشت در سادگی، حقیقت پنهان است و در چشمان کودک، جهان بی‌نقاب‌تر از همیشه دیده می‌شود.

هر روزِ جشنواره، فرصتی است برای مرور ردپای کسانی که با قصه‌ها و تصویرها، به کودکیِ ما جان دادند.