اجرای سند تحول بنیادین، کلید دستیابی به مدرسه تراز است

علیرضا کمرئی، مشاور وزیر در ارتقای کیفیت آموزش مدارس دولتی، در سخنرانی خود در سی‌و‌هشتمین اجلاس روسای آموزش و پرورش کشور، که با حضور جمعی از مدیران ارشد و نمایندگان استانی از جمله قطب‌های چهارگانه خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، یزد و کرمان برگزار شد، به تبیین و تشریح ابعاد مختلف سند تحول بنیادین و مفهوم «مدرسه تراز» پرداخت. وی در ابتدای سخنانش از تمامی همکاران حاضر در جلسه و دیگر دوستانی که در پیشبرد اهداف آموزشی تلاش می‌کنند، تقدیر و تشکر کرد و حضور آنها را در این اجلاس بسیار حائز اهمیت دانست.

وی، درباره موضوع «مدرسه تراز» گفت: به جهت عدم یکنواختی در مجموعه، در خصوص استقرار مدرسه تراز و توضیحاتی که به همکاران داده شده، جلسات متعددی برگزار شده است. برخی از این جلسات حتی دو روز به طول انجامیده و مباحثی نظیر استقرار شایستگی‌ها، مضامین اصلی تراز و تبیین تحول در مسیر مدرسه تراز در آنها مورد بررسی قرار گرفته است.

کمرئی با تأکید بر عبارات کلیدی چون «مدرسه ساده»، «دانش‌آموز فعال» و «تحول در مدیریت و فرهنگ مدرسه»، نقش تعامل با ذی‌نفعان را در تحقق نتایج عملکردی مطلوب بسیار حیاتی خواند.

وی از همکاران حاضر در جلسه و همچنین از مسئولان استان‌ها و مناطق آموزشی خواست تا بر این موضوعات تمرکز بیشتری داشته باشند و تحول را بر اساس الگوی «مدرسه تراز» حاکم کنند. وی خطاب به حاضران گفت: تراز را یک برنامه در کنار سایر برنامه‌های خود تلقی نکنید، بلکه آن را جزء لاینفک و مبنای کار خود قرار دهید

وی دلالت‌های «مدرسه تراز» را برای تمامی کارشناسان استانی روشن دانست و یادآوری کرد که از مقام معظم رهبری تا سطوح مختلف سازمانی، همگی بر ضرورت اجرای سند تحول در کف مدرسه تأکید دارند.

کمرئی با نقد وضعیت موجود گفت: واقعیت این است که در سال‌های گذشته، باید افق چشم‌انداز مدرسه را تحلیل می‌کردیم و مبتنی بر شاخص‌ها بررسی می‌کردیم که چقدر به سند تحول نزدیک شده‌ایم. اما اکنون ما در مرحله استقرار و عملیاتی‌سازی هستیم و همین موضوع برای اهمیت این بحث کافی است.

مشاور وزیر آموزش و پرورش تأکید کرد که وزارت آموزش و پرورش اهتمام ویژه‌ای به اجرای «مدرسه تراز» دارد و این فرصت باید محترم شمرده شود.

وی «مدرسه تراز» را برشی از سند تحول بنیادین دانست که در چارچوب مدرسه قابل اجراست. در ادامه، وی به مفهوم «نقشه راه تحول» اشاره کرد و گفت که این نقشه، نحوه انجام کار را معین کرده و در قالب الگوهای نظام‌مند ارائه شده است. وی اشاره کرد که ممکن است این الگوها دارای کمبودهایی باشند که در مراحل بعد به آنها پرداخته خواهد شد.

کمرئی با اشاره به تولد چارچوب کلی تحول، به آموزش راهبران تحول اشاره کرد که حدود ۱۴ هزار و ۴۸۵ نفر از مدیران به صورت غیرمستقیم از طریق این راهبران در معرض آموزش قرار گرفته‌اند.

وی در این زمینه توضیح داد: امروز با این مفهوم آشنایی نسبی دارند. به این دلیل می‌گویم نسبی که چارچوب تراز و سند را می‌شناسند، اما رسیدن به یک نظام راهبردی به جهت دشواری، نیازمند تحلیل بیشتر است. کمرئی ابراز امیدواری کرد که این مفاهیم تبدیل به گفتمان رایج در مدارس و میان مدیران شود و نظام ذهنی سازمان را تحلیل کند تا نیازها و مسائل کلیدی سازمان بیرون کشیده شوند و ساختار متعادل پیش برود.

علیرضا کمرئی با اشاره به مولفه‌هایی که ذیل هر کدام از بخش‌های این الگوی مفهومی شکل گرفته‌اند، به دوستان حاضر در استان‌ها هشدار داد که اگر از هر کدام از این مولفه‌ها غفلت شود، نتایج مورد انتظار حاصل نخواهد شد.

وی با طرح این سوال که معلمان دنبال چه هستند؟، گفت: طبیعی است که ما تک‌بعدی به مدرسه تراز نگاه کرده‌ایم. پس مدرسه تراز یعنی نگاه کردن متوازن به همه ابعاد و شاخصه‌هایی که ذیل این مدرسه اندازه‌گیری خواهد شد.

کمرئی در بخش دیگری از سخنان خود، اولین پروژه عملیاتی‌سازی نقشه راه تحول در مدرسه تراز را بسیار جدی دانست.

وی به مراجع سیاست‌گذاری و برنامه هفتم اشاره کرد و به ماده ۹۱ قانون برنامه هفتم استناد جست و گفت: اینها دلالت‌های قانونی و سیاستی ما هستند که نشان می‌دهند ضرورت ابزار مدرسه یکی از مدل‌های رایج در نظام‌های آموزش است.

وی از روسای آموزش و پرورش خواست تا تحلیل رویکردهای تحولی خود را بر روی میز مدرسه بگذارند و از بی‌اندازه مشکلات موجود، چهار تا پنج مسئله کلیدی را شناسایی کنند تا چرخش تحولی در مدرسه اتفاق بیفتد. وی گفت: معنایش این نیست که نسبت به شاخص‌های دیگر بی‌تعهد باشید، بلکه نسبت به آنچه که مسیر مدرسه شما را در جهت تحول شکل می‌دهد، حساسیت داشته باشید.

علیرضا کمرئی در ادامه افزود: مدرسه تراز از یکسان‌سازی صحبت نمی‌کند، بلکه به تفاوت‌ها و تنوعات مدارس از نظر جغرافیایی، فرهنگی، امکانات و نیروی انسانی توجه دارد.

وی گفت: مدارس باید چشم‌انداز داشته باشند، یک ماموریت داشته باشند و به هر حال ظرفیت‌های خاص خود را بشناسند.

علیرضا کمرئی در پایان سخنان خود هشدار داد که کاستن از تراز، یعنی قربانی کردن در اجرای آن است و از استان‌ها خواست تا توجه کنند که مناطق آموزشی صرفاً به توانمندسازی مدیران یا بهبود در بعضی از مقوله‌های آموزش اکتفا نکنند.

کمرئی ابراز امیدواری کرد که با درک دقیق رسالت مدرسه تراز، این کار هوشمندانه، خردمندانه و با اعتقاد تمام در جهت توفیقات متناسب پیش برود.