مدرسه، نقطه آغاز تحول اجتماعی؛ آموزش و پرورش به سمت مهارت و عدالت

هفته‌ای که گذشت، آموزش و پرورش صحنه تحرک گسترده، رویکردی تازه و بیان اولویت‌های تحول در نظام تعلیم و تربیت بود. علیرضا کاظمی؛ وزیر آموزش و پرورش، در سلسله‌ای از نشست‌ها، آیین‌ها و برنامه‌های رسمی، مسیر جدید سیاست‌گذاری خود را با سه محور کلیدی ترسیم کرد: آغاز تحول بنیادین از مدرسه، پیوند تربیت با مهارت و گسترش عدالت آموزشی.

آغاز از مدرسه؛ ورزش، هویت و تربیت ملی

هفته با امضای تفاهم‌نامه همکاری میان معاونت تربیت‌بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش و فدراسیون کشتی آغاز شد؛ تفاهمی که کاظمی آن را «نماد آغاز حرکت از ریشه‌ها» دانست و گفت:آینده ورزش ایران از مدارس آغاز می‌شود.

این سخن در ظاهر پیامی ورزشی دارد، اما در عمق خود بیانگر راهبردی تربیتی است: بازگشت به مدرسه به عنوان نقطه آغاز هر تحول اجتماعی.

کاظمی در روزهای بعد نیز همین نگاه را در عرصه‌های فرهنگی و پرورشی تکرار کرد. وی در نشست اعضای شورای معاونان، ضمن گرامی‌داشت هفته بسیج دانش‌آموزی، از ۱۳ آبان به عنوان «فرصتی طلایی برای تربیت ملی» یاد کرد و گفت: حضور میلیونی دانش‌آموزان در مناسبت‌های آبان‌ماه، یک ضرورت تربیتی است، نه صرفاً مراسمی نمادین.

۱۳ آبان؛ صحنه تمرین آگاهی و هویت ملی

روز ۱۳ آبان، دبیرستان حضرت معصومه (س) شهر تهران میزبان آیین نواخته شدن «زنگ استکبارستیزی» بود؛ مراسمی که امسال رنگ و بوی ویژه ای به خود گرفت.

کاظمی در این مراسم، ضمن مرور رخدادهای تاریخی از تبعید حضرت امام خمینی (ره) تا تسخیر لانه جاسوسی، تأکید کرد:

سیزدهم آبان نماد بیداری و استکبارستیزی ملت ایران است و دانش‌آموز ایرانی امروز با بصیرت و آگاهی در برابر جنگ شناختی دشمن ایستاده است.

وی تأکید کرد که نبرد امروز، نبرد روایت‌هاست و دانش‌آموز باید در میدان «آگاهی و بینش» تربیت شود تا در برابر تحریف‌های رسانه‌ای مقاومت کند.

در ادامه همین رویکرد، کاظمی با حضور در جمع معلمان همان مدرسه، گفت:معلمان محور اصلی تحول‌اند؛ آنان صرفاً آموزگار علم نیستند، بلکه پرورش‌دهنده انسان‌های مسئول و ارزش‌مدارند.

به این ترتیب، آبان ماه برای وزارت آموزش و پرورش امسال تنها تقویمی از مناسبت‌ها نبود، بلکه بستری برای بازتعریف تربیت ملی در بستر آگاهی، هویت و بصیرت بود.

هر دانش‌آموز، یک مهارت؛ عبور از آموزش حافظه‌محور به یادگیری عملی

در میانه هفته، کاظمی با طرح رویکردی تازه در سیاست‌های آموزشی از آغاز اجرای طرح ملی «هر دانش‌آموز، یک مهارت» خبر داد. وی هدف این طرح را «توانمندسازی دانش‌آموزان برای زندگی و اشتغال» دانست و گفت:آموزش مهارت باید از دوره ابتدایی آغاز شود و مسیر یادگیری هر دانش‌آموز تا گواهینامه مهارت به‌صورت شفاف و قابل رصد باشد.

این طرح قرار است به‌صورت آزمایشی در چند استان اجرا شود و تمام فرآیندهای آن از طریق سامانه‌ای یکپارچه انجام گیرد. کاظمی تأکید کرد که این برنامه نباید هزینه‌ای اضافی بر خانواده‌ها تحمیل کند و موفقیت آن منوط به آموزش معلمان و تجهیز مدارس است.

در واقع، طرح «هر دانش‌آموز، یک مهارت» را می‌توان نخستین گام عملی در عبور از آموزش حافظه‌محور به یادگیری مهارت‌محور دانست؛ گامی که با تأکید بر توانمندسازی، آینده‌نگری و عدالت آموزشی پیوند خورده است.

از مدرسه تا عدالت؛ اولویت با دانش‌آموزان عشایری

در ادامه هفته، وزیر آموزش و پرورش در سفر به خراسان رضوی در آیین اختتامیه اردوی عشایر کشور  نگاه عدالت‌محور وزارتخانه را تبیین کرد. 

کاظمی گفت: عشایر قهرمان ایران، طلایه‌داران ایستادگی، عدالت‌خواهی و هویت اصیل ایرانی‌اند و دانش‌آموزان عشایری در اولویت نخست آموزش و پرورش قرار دارند.

کاظمی با اشاره به برنامه‌های ویژه برای ارتقای زیرساخت‌های آموزشی عشایر، بر عدالت آموزشی به عنوان یکی از ارکان تحول بنیادین تأکید کرد.

یزد؛ نمایشگاه هم‌افزایی آموزش، ایمان و نیکوکاری

سفر وزیر آموزش و پرورش به یزد را می‌توان نماد هم‌افزایی میان دولت، مجلس شورای اسلامی و مردم دانست. در این سفر، چند پروژه آموزشی از جمله مدرسه ۱۵ کلاسه «بانو سکینه مرتاض» در یزد، مدرسه «دکتر نسرین نصیری طوسی» و آموزشگاه «شهید عباسعلی کارگر شریف» در اردکان و مجتمع آموزشی امام حسین(ع) و جوادالائمه (ع) در میبد افتتاح شد.

کاظمی در آیین‌های مختلف این سفر با تأکید بر نقش خیرین در توسعه زیرساخت‌های آموزشی، گفت:خیرین مدرسه‌ساز، معماران آینده ایران هستند. سرمایه‌گذاری در آموزش و پرورش، سرمایه‌گذاری برای آینده کشور است.

وی  در دیدار با نماینده ولی‌فقیه در استان یزد، محور اصلی برنامه‌های وزارتخانه را «تحول در برنامه درسی دانش‌آموزان» دانست و افزود:باید از دروس حافظه‌محور و معلم‌محور به برنامه‌ای مهارت‌محور، تربیتی و منطبق با نیازهای روز حرکت کنیم.

آغاز رسمی تحول بنیادین؛ برنامه‌ای دوازده‌ساله برای نوسازی نظام تعلیم و تربیت

در پایان سفر، وزیر آموزش و پرورش در نشست شورای آموزش و پرورش استان یزد از آغاز مرحله اجرایی تحول بنیادین خبر داد و گفت:آموزش و پرورش را نمی‌توان متوقف کرد و از نو ساخت؛ باید در حین حرکت، آن را متحول کرد.

کاظمی با تشریح دو مسیر کوتاه‌مدت و بلندمدت در این برنامه، از اختصاص اعتبارات ویژه برای توسعه زیرساخت‌ها، تجهیز مدارس و بهبود وضعیت معلمان خبر داد و اعلام کرد: تحول آموزشی فرایندی ۱۲ ساله است و بازنگری برنامه‌های درسی در قالب یک پروژه هفت‌ساله به‌صورت تدریجی انجام خواهد شد.

وی تأکید کرد که این اصلاحات با هدف ارتقای کیفیت آموزش، توسعه مهارت‌های دانش‌آموزان و استقرار عدالت آموزشی دنبال می‌شود.

کاظمی تأکید کرد: تحول بنیادین در آموزش و پرورش انکارناپذیر است و جبران عقب‌ماندگی‌های گذشته، نیازمند صبر، برنامه‌ریزی و همکاری همه‌جانبه دستگاه‌هاست.

فعالیت های هفته اخیر وزارت آموزش و پرورش را می‌توان نشانه‌ای روشن از آغاز  سیاست‌گذاری آموزشی کشور دانست؛ دورانی که مدرسه در آن محور همه تحولات است، مهارت و تربیت در کنار دانش قرار گرفته‌اند و عدالت آموزشی از شعار به برنامه عملی نزدیک شده است.

در این مسیر، وزیر آموزش و پرورش بر نقش محوری معلمان، خیرین و مشارکت اجتماعی تأکید دارد و می‌کوشد مسیر اجرای سند تحول بنیادین را از سطح شعار به میدان عمل پیوند زند.