پانا بررسی می‌کند؛
دیپلماسی هوشمندانه؛ سفر پزشکیان به پاکستان فصل جدیدی در روابط تهران-اسلام‌آباد
تهران(پانا) - سفر مسعود پزشکیان به پاکستان در شرایطی انجام می‌شود که جهان اسلام پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی، بیش از هر زمان دیگری نیاز به وحدت دارد. این سفر که با استقبال رسمی و شلیک ۲۱ گلوله توپ آغاز شد، از نگاه رسانه‌ها نماد همبستگی اسلامی است.
سفر رسمی مسعود پزشکیان به پاکستان در شرایطی انجام می‌شود که منطقه شاهد تحولات ژئوپلیتیک عمیقی پس از جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران بوده است. این سفر که با استقبال رسمی نخست‌وزیر پاکستان همراه شد و حتی با شلیک ۲۱ گلوله توپ به افتخار هیات ایرانی آغاز گردید ، می‌تواند نقطه عطفی در روابط دوجانبه و معادلات منطقه‌ای محسوب شود. در این گزارش به بررسی دستاوردهای احتمالی این سفر در سه حوزه نظامی-امنیتی، اقتصادی و دیپلماتیک می‌پردازیم.
تقویت همکاری‌های دفاعی
دیدار وزرای دفاع ایران و پاکستان در حاشیه این سفر، نشان‌دهنده توجه ویژه دو کشور به مسائل امنیتی است. اگرچه تحلیلگران معتقدند پاکستان به‌دلیل وابستگی به فناوری‌های چینی، توانایی کمی برای انتقال فناوری نظامی به ایران دارد ، اما این دیدار می‌تواند بر موارد زیر متمرکز باشد:
همکاری در مقابله با تروریسم: دو کشور با تهدیدات مشترکی چون فعالیت گروه‌های تجزیه‌طلب (مانند جیش‌العدل)، تحریک طالبان پاکستان و داعش شاخه خراسان مواجه هستند .
امنیت مرزی: مرز ۹۰۰ کیلومتری ایران و پاکستان همواره محل مناقشات امنیتی بوده است. توافق بر سر مکانیسم‌های نظارتی مشترک و ایجاد پست‌های هماهنگی می‌تواند از قاچاق مواد مخدر و حملات گروه‌های مسلح بکاهد .
تبادل اطلاعات: پاکستان با سابقه طولانی در مبارزه با تروریسم، می‌تواند در شناسایی شبکه‌های فرامرزی با ایران همکاری کند .
در مجموع می‌توان گفت با توجه به تهدیدات مشترک دو کشور از جمله حضور گروه‌های افراطی در مناطق مرزی، همکاری‌های امنیتی از محورهای مهم این سفر بود. پزشکیان تأکید کرد که "رژیم صهیونیستی و ایالات متحده به‌دنبال ناامنسازی منطقه هستند، اما جمهوری اسلامی ایران و پاکستان می‌توانند با گفت‌وگو و همکاری نقشی سازنده در ثبات منطقه ایفا کنند" . دو کشور در سال‌های اخیر با چالش‌های امنیتی مشترکی در مرزهای خود مواجه بوده‌اند و این سفر فرصتی برای هماهنگی بیشتر در این زمینه بود.
حمایت پاکستان از ایران پس از جنگ ۱۲ روزه
یکی از بارزترین ابعاد این سفر، قدردانی ایران از موضع گیری پاکستان در محکومیت تجاوز اسرائیل به ایران بود. پزشکیان در بدو ورود به پاکستان اعلام کرد: «پاکستان در جریان جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل، به شدت این تجاوز را محکوم و اعلام کرد که هرگونه حمایت لازم از تمامیت ارضی ایران را انجام خواهد داد که این امر قابل قدردانی است» . این موضع گیری پاکستان که به صراحت از اسرائیل انتقاد کرده بود، نشان دهنده همگرایی دو کشور در مقابل تهدیدات مشترک است.
پزشکیان در دیدار با مقامات پاکستانی بر لزوم ایجاد "اتحاد اسلامی" تأکید کرد و گفت: "اگر مسلمانان جهان متحد باشند، رژیم صهیونیستی دیگر قادر نخواهد بود ملت‌های مستقل را به طور جداگانه هدف قرار دهد" . این سخنان نشان می‌دهد که ایران به دنبال تبدیل پاکستان به متحد استراتژیک خود در منطقه در مقابل تهدیدات اسرائیل و آمریکا است.
همکاری‌های اقتصادی
رئیس جمهور کشورمان پیش از سفر تأکید کرد که هدف این سفر افزایش حجم مبادلات تجاری از سطح فعلی ۲-۳ میلیارد دلار به ۱۰ میلیارد دلار است . محورهای کلیدی این همکاری شامل:
کریدورهای ترانزیتی: ایران می‌تواند از طریق پاکستان به جاده ابریشم چین متصل شود و مسیری جدید برای تجارت با اروپا ایجاد کند .
خط لوله گاز ایران-پاکستان: خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان همچنان در وضعیت بلاتکلیف قرار دارد.
بازارچه‌های مرزی: توسعه زیرساخت‌های مرزی مانند بازارچه‌های "کوهک" می‌تواند رونق اقتصادی به مناطق محروم سیستان و بلوچستان بیاورد .
دستاوردهای دیپلماتیک: بازتعریف نقش ایران در منطقه پس از جنگ
پزشکیان در دیدار با مقامات پاکستانی بر وحدت جهان اسلام در برابر رژیم صهیونیستی تأکید کرد: اگر مسلمانان متحد باشند، اسرائیل نمی‌تواند ملت‌ها را جداگانه هدف قرار دهد . این پیام در چارچوب تلاش ایران برای تبدیل پاکستان به متحدی در گفتمان مقاومت پس از جنگ ۱۲ روزه قابل تحلیل است. انتخاب لاهور (زادگاه اقبال لاهوری، شاعر وحدت اسلامی) به عنوان نخستین مقصد سفر نیز نمادین بود .
میانجی‌گری ایران در تنش هند و پاکستان
پس از تشدید مناقشه کشمیر در می ۲۰۲۴، ایران توانست با ایفای نقش میانجی، اعتماد هر دو طرف را جلب کند . این سفر می‌تواند موقعیت ایران به عنوان بازیگری صلح‌ساز در جنوب آسیا را تقویت نماید.
سفر پزشکیان؛ آزمونی برای سیاست منطقه‌ای دولت جدید
این سفر در شرایطی انجام می‌شود که ایران به دنبال تحکیم روابط با همسایگان پس از جنگ ۱۲ روزه است و پاکستان نیز تحت فشار اقتصادی و امنیتی (به‌ویژه از سوی هند) نیازمند همکاری با ایران است.
فرانک آرامی
ارسال دیدگاه