مثلث زیبندگی؛ سه‌گانه‌ای برای مردان و زنان ایرانی

متن این یادداشت به شرح زیر است:

نخست باید تصریح کرد که حجاب نه یک مؤلفه تک‌ضلعی بلکه خود یکی از اضلاع مهم مثلثی است که دو ضلع دیگر آن را حیا و عفاف تشکیل می‌دهد. اضلاع این مثلث که می‌توان آن را «سه‌گانه زیبندگی» نام نهاد، ارتباط وثیق و ناگسستنی با یکدیگر دارند و هر سه مقوله مقوم یکدیگرند و البته محدود کردن آن‌ها به زنان نیز یک اشتباه فاحش است. یک جامعه معیار اسلامی متشکل از زنان و مردان با حیا و عفیف است.

دوم آن‌که گرچه آموزش و پرورش به عنوان متولی امر فرهنگ و آموزش، نقش کلیدی و اساسی در نهادینه کردن فرهنگ حجاب و عفاف دارد، اما این امر به معنای سلب مسئولیت از سایر دستگاه‌ها و نهادها نیست و اساساً ضرورت دارد تمامی دستگاه‌ها، ارگان‌ها و نهادها با مشارکت فعال جامعه مدنی و همچنین خانواده‌ها، در این زمینه فعالیت نموده و آموزش و پرورش را به معنای واقعی کلمه و به گونه‌ای هم‌راستا یاری دهند. همچنین غفلت از نقش فعال مادران، زنان و دختران در راستای ترویج و نهادینه‌سازی فرهنگ حجاب خطایی بزرگ است؛ زنان فهیم ایرانی به ویژه فرهنگیان و دختران دانش‌آموز به عنوان نیروی محرکه این مهم به‌شمار می‌روند.

از جمله مهمترین اقدامات دستگاه در راستای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف می‌توان به این موارد اشاره نمود: انجام پژوهش‌های آسیب‌شناسانه توسط متخصصان موضوعی و کاربست نتایج آن؛ مشارکت کارشناسان خبره و مجرب در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های مرتبط با حجاب و پرهیز از اظهارنظرهای غیرکارشناسی و نابخردانه؛ انجام نیازسنجی‌های معتبر ویژه گروه‌های هدف؛ لزوم هماهنگی، هم راستایی و همکاری دستگاه‌های مختلف؛ توجه به نقش مؤثر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی و بهره‌برداری مؤثر از آن‌ها؛ استفاده مؤثر و هوشمندانه از ابزارهای جدید رسانه‌ای و تولید محتوا؛  تولید محتواهای غنی، فاخر، روزآمد و جذاب؛ برگزاری اردوهای فرهنگی و تربیتی؛ شناسایی و معرفی الگوهای برتر؛ برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی جذاب برای گروه‌های هدف؛ برگزاری برنامه‌های گفتگو محور و ایجاد فرصت‌های گفتگو برای دختران دانش‌آموز به منظور طرح نظرات آن‌ها؛ ایجاد فضایی مناسب، احترام آمیز و آرام برای طرح دیدگاه‌های دختران و پاسخگویی به ابهامات آن‌ها؛ تبیین ارزش‌های اسلامی و ایرانی در قالب محتواهای جذاب با استفاده از ابزارهای مناسب و مخاطب پسند؛ رجوع به ارزش‌های غنی اسلامی و ملی و بازتبیین آن‌ها برای افراد جامعه؛ تبیین اثرات مثبت حجاب در جامعه و برای فرد؛ بهره‌برداری از ظرفیت مهم و مؤثر زنان فرهنگی و برگزاری دوره‌های توان‌افزایی برای مدیران، مشاوران، معلمان و دبیران در خصوص نحوه نهادینه‌سازی فرهنگ حجاب و عفاف؛ افزایش سهم مشارکت و دخیل کردن خانواده‌ها در برنامه‌ریزی‌ها (اعم از پدران، مادران، پسران و دختران) انجام اقدامات معطوف به آن و برگزاری دوره‌های آموزشی و توجیهی برای والدین از جمله اقداماتی است که باید در دستور کار قرار گیرد.

آن‌چه که مهم است ما باید بر‌اساس برنامه‌های جامع و هدفمند اقدامات خود را انجام دهید و از اجرای فعالیت‌های مقطعی بدون پشتوانه برنامه‌ای و همچنین اقدامات سطحی، صوری، جزیره‌ای، غیرکارشناسی و غیر موثر خودداری کنیم و شاخص ما برای اجرای هر فعالیت میزان تأثیر آن در تقویت باور، انگیزه، نگرش و تغییر مثبت رفتار دانش‌آموزان و افزایش سهم مشارکت آن‌ها در اجرای برنامه‌ها باشد.‌ اگر افراد جامعه ایران اسلامی به‌ویژه زنان و دختران به این باور برسند که حجاب یک انتخاب آگاهانه و نشانه‌ای از کرامت، عزت نفس و احترام به خود و دیگران است آن‌گاه می‌توانیم انتظار تحولات مثبتی را داشته و در این زمینه به خودمان کارنامه قبولی بدهیم.

 امید که با همت و تلاش جمعی، فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه به نحو مطلوبی نهادینه شود و دختران عزیز ایران اسلامی الگوهای موفق، سرآمد و باورمندی باشند که با تلاش و کوشش خود برای آبادانی کشور خود، تحسین جهانیان را بر می‌انگیزند.

*مشاور وزیر آموزش و پرورش در امور زنان