خوردن مواد غذایی یك روز بعد از انقضا خطرناكه؟!

به گزارش پانا،‌ ماستی كه ترشیده نانی كه كپك زده، آبمیوه ای كه طعم فلز می دهد و خوراكی هایی كه عطر، طعم، مزه و ظاهری نامناسب دارند اما هنوز تاریخ انقضایشان نگذشته است. آیا تاریخ انقضا همیشه قابل اعتماد است؟

چقدر می توان به تاریخ تولید و انقضای مواد غذایی اطمینان كرد؟ سوال یك خطی و ساده ای به نظر می رسد اما جواب آن در بیشتر اوقات ساده نیست. می خواهیم این سوال ساده را درباره یكی از موارد مهم در صنعت غذا از خودمان بپرسیم و با هم به دنبال جواب آن بگردیم. این تاریخ بیانگر چه نكته هایی است؟ چقدر این عدد واقعی است؟ چه بلایی بر سر مواد غذایی كه تاریخ انقضای آن گذشته است می آید و اصلاً می شود خوراكی ها را بعد از پایان تاریخ مصرف شان استفاده كرد؟

تاریخ انقضا چه می گوید؟

تاریخ انقضای ثبت شده روی هر ماده غذایی نشان دهنده آخرین روز مصرف آن است. اصلاً چرا روی یك ماده غذایی چنین زمانی درج می شود؟

مدت زمان فروش:

پیش از مصرف كننده، خریدار اول مواد غذایی، یعنی صاحبان سوپرماركت ها باید حواس شان به تاریخ انقضای ماده غذایی باشد. به این دلیل كه پس از رسیدن به این زمان، باید ماده غذایی را از قفسه یا یخچال شان بردارند و به عنوان یك ماده دور ریز از گردونه فروش خارج كنند. در واقع این زمان به آنها می گوید كه برای مثال این خوراكی را می توان تا سه روز، سه ماه یا سه سال دیدگر در مغازه عرضه كرد.

تعیین كننده كیفیت:

از لحظه تولید ماده غذایی تا زمان بسته بندی، زمانی در كارخانه صرف می شود. پس از آن فاصله زمانی از انتقال آن تا مراكز فروش می گذرد؛ بنابراین حداقل ۲۴ ساعت طول می كشد تا خوراكی تولید شده وارد مغازه شود. به این ترتیب وقتی روی ماده غذایی ای تاریخ تولید درج می شود، یعنی اینكه این ماده غذایی در بهترین شرایط حداقل ۲۴ ساعت قبل بسته بندی شده است. بنابراین روند تغییر كیفیت آن كمی قبل از اینكه وارد مغازه شود، آغاز شده است و به تدریج تا رسیدن به تاریخ انقضاء این كیفیت كم و كمتر می شود. به این ترتیب كه ماده غذایی از نظر تازگی، عطر و طعم و كیفیت ظاهری دچار تغییر می شود. پس خوراكی ای را انتخاب كنید كه تاریخ همین امروز روی آن ثبت شده است.

در ظاهر سالم است:

گاهی خوراكی خریداری شده از نظر ظاهری كیفیت مناسبی دارد اما این به معنی سالم بودن آن نیست. درباره بعضی خوراكی ها باید به این نكته كاملاً دقت كرد؛ برای مثال درباره لبنیات. به این مثال دقت كنید؛ یك بطری شیر را در زمان مناسب آن یعنی پیش از تاریخ انقضای آن می خرید اما آیا شیر كاملاً سالم است؟ جواب می تواند منفی باشد. چرا؟ شیر از جمله مواد غذایی است كه به سرعت با تغییر شرایط نگهداری، كیفیت اش را از دست می دهد. این نكته به ویژه در تابستان كه هوا گرم است مهمتر است. حال چه باید كرد؟ هر بار پیش از مصرف كمی از آن را بجوشانید؛ حتی اگر تاریخ تولید آن همان روز باشد.

ممكن است تازه نباشد:

به تاریخ انقضاء، تا حدی اطمینان كنید اما به آنچه كه باید اطمینان صددرصد داشت، حس های پنج گانه خودتان است. البته نباید جان تان را به خطر بیندازید؛ اما وقتی یك خوراكی را به خانه می آورید و در آن را برای مصرف باز می كنید، حتماً بررسی اش كنید. خوراكی هایی كه عطر، طعم، مزه و ظاهری نامناسب دارند، با قوه چشایی و بینایی قابل شناسایی هستند. پس فقط به تاریخ انقضاء اطمینان نكنید.

پیش از رسیدن به نصف زمان:

باید زمان انتقال ماده غذایی تا سوپرماركت را به مدت زمان تولید تا مصرف ماده غذایی اضافه كنیم (این زمان حداقل ۲۴ ساعت است)؛ بنابراین بهترین زمان مصرف هر ماده غذایی تا پیش از رسیدن به نصف زمان تاریخ انقضای آن است. یعنی چه؟ اگر روی یك بطری شیر تاریخ تولید ۱/۳/۹۲ و تاریخ انقضای آن ۴/۳/۹۲ درج شده است؛ بهترین زمان مصرف آن تا پایان روز ۲/۳/۹۲ است. البته این به آن معنا نیست كه بعد از آن نمی توان ماده غذایی را مصرف كرد، بلكه به این معنی است كه بعد از این تاریخ شاهد افت چشمگیر كیفیت محصول غذایی خواهیم بود.

رنگ رخساره خبر می دهد از سر درون؟

همیشه از روی ظاهر بسته، قوطی و بطری مواد غذایی نمی توان به كیفیت آن پی برد زیرا وقتی قوطی كنسروی باد كرده باشد، دیگر كاملاً مشخص است كه خراب شده ما اگر آلودگی ایجاد شده در ماده غذایی زیاد نباشد، شكل ظاهر آن چیزی را نشان نمی دهد. پس ضمن اینكه به این نكته ها درباره بسته بندی مواد غذایی توجه می كنید، این نكته هم یادتان باشد كه همیشه از روی بسته بندی نمی توان به كیفیت ماده غذایی پی برد.

نشتی:

چرب شدن، نوچ یا خیس شدن و كثیف شدن بسته بندی ماد غذایی نشان می دهد یك جای كار می لنگد؛ برای مثال اگر جعبه بیسكویتی كه برداشته اید دست تان را چرب كرد به كیفیت بیسكویت شك كنید.

تورم یا فرورفتگی:

این مسئله بیشتر درباره قوطی های كنسرو و یا بطری ها و پاكت های لبنیات و خانواده آن مطرح است. اگر با چنین وضعیتی مواجه شدید، حتی اگر تاریخ تولید ماده غذایی همین امروز هم بود و یا تاریخ انقضای آن یك سال بعد، قوطی را زمین بگذارید.

بسته بندی نامناسب:

اگر در بطری شل باشد، سلفون روی بسته بیسكویت مشكلی داشته و یا هر اتفاق نامناسب دیگری برای بسته بندی ماده غذایی افتاده باشد، آن را كنار بگذارید. این آسیب ها نقطه ای برای نفوذ هوا و دیگر عوامل آلاینده به داخل بسته ماده غذایی است.

تاریخ انقضا را بی خیال شوید اگر...

اگر بخواهیم به قول اصحاب صنعت غذا خیلی گلخانه ای و شیك درباره خوراكی ها و شیوه نگهداری آنها فكر كنیم، تاریخ تولید و انقضا معنا پیدا می كند! ممكن است بگویید این حرف یعنی چی؟ چرا نگران مان می كنید؟ منظور از تفكر گلخانه ای دباره نگهداری غذاها چیست؟ یعنی اینكه بنا را بر این می گذاریم كه كیفیت ماده اولیه، شیوه تولید، بسته بندی، نگهداری آن در كارخانه، اصول صحیح انتقال مواد غذایی به مراكز فروش و اصول نگهداری مواد غذایی در مراكز فروش همگی رعایت شده و ماده غذایی در شرایط عالی تولید شده است اما اگر هر یك از موارد دچار اشكال شود، از مدت ماندگاری محصول كم می كند. پس به وضعیت نگهداری محصول غذایی در سوپرماركت، جدا از تاریخ انقضای آن توجه كنید.

گاهی هم مقصر خودمان هستیم

همه تقصیرها را گردن تولیدكننده و عرضه كننده محصولات غذایی نیندازیم. اگر همه شرایط برای تولید محصول رعایت شود و در سوپرماركت نیز محصول به خوبی نگهداری و عرضه شود، گاهی این ما هستیم كه با بی توجهی به شیوه نگهداری مواد غذایی در منزل كار را خراب می كنیم. بنابراین پس از خرید محصولات غذایی، حتماً حواس مان باشد كه آنها را باید براساس دستور درج شده روی بسته ماده غذایی نگهداری كنیم.

خوردن مواد غذایی یك روز بعد از اتمام خطرناك است؟

همه این داستان ها را تعریف كردیم تا به اینجا برسیم كه اگر یك روز از تاریخ مصرف ماده غذایی گذشته باشد و یا اینكه درست در روز انقضای مصرف ماده غذایی باشیم باید چه كار كنیم؟ جواب سوال اول این است كه باید خوراكی را دور بریزید. شك نكنید كه در طی این مدت به اندازه كافی تغییرات اساسی روی ماده غذایی صورت گرفته است. جواب سوال دوم این است كه بهتر بود تا قبل از رسیدن به این روز، ماده غذایی را نوش جان می كردید اما الان می توانید با روش هایی كه گفتیم، كیفیت ماده غذایی را كنترل كنید؛ اگر خراب نشده بود آن را مصرف كنید اما بهتر است كودكان، افراد سالخورده و آنهایی كه دستگاه گوارش ضعیفی دارند، از این خوراكی مصرف نكنند.

این داستان را جدی بگیریم؟

چقدر این سوال ذهن تان را مشغول كرده كه محصولاتی كه تاریخ مصرف شان سر می رسد، دوباره با ترفندهایی وارد گردونه تولید محصولات غذایی قرار می گیرند؟ ماجرایی كه تعریف می كنم مربوط به كشور ما نیست، مربوط به امریكا است اما به هر حال باید خواند و عبرت گرفت. بررسی های انجام شده طی سال ۲۰۱۲ میلادی در بعضی از ایالت های بزرگ این كشور نشان داد خوراكی هایی كه تاریخ انقضایشان گذشته است، بسته به مدت زمانی كه از زمان مصرف آنها گذشته، ۲۵ تا ۵۰ درصد ارزان تر از قیمت اصلی به فروش می رسند. بنابراین شیوه بازگشت خوراكی هایی كه تاریخ شان گذشته گاهی به این شكل است! بنابراین نسبت به خوراكی هایی كه به طور غیر عادی ارزان تر به فروش می رسند، حساس بوده و آنها را نخرید.

حساس ترین خوراكی ها كدامند؟

در بین مواد غذایی، حساس ترین خوراكی ها مواد لبنی و ملحقات آن است. این مواد به راحتی آلوده می شوند. پس از آن نیز بعضی دیگر از خوراكی ها قرار دارند. عمر سلامت بعضی از این خوراكی های حساس به این شرح است:

شیر:

حداكثر تا یك هفته از زمان تاریخ تولید؛ البته به شرطی كه كیفیت ماده اولیه، وضعیت بسته بندی، وضعیت نگهداری در سوپرماركت و منزل مناسب باشد. بنابراین بهتر است به جای یك هفته، روی سه روز حساب كنید.

تخم مرغ:

سه تا پنج هفته؛ البته اگر درست در روز تولید خریداری شده و در منزل نیز در شرایط مناسب نگهداری شود. شما روی همان سه هفته تمركز كنید!

گوشت مرغ و ماهی:

اگر آنها را فریز نكرده و یا همان روز مصرف نكنید، حداكثر تا دو روز قابل نگهداری در یخچال هستند. بعد از آن باید با ظرف زباله دیدار داشته باشند.

دیگر خوراكی ها:

به تاریخ انقضاء توجه داشته باشید اما باز هم تاكید می شود تا قبل از رسیدن به نیمه عمر تاریخ انقضاء، آنها را مصرف كنید.

كنسروی ها:

انواعی كه اسیدیته بالایی دارند، مانند رب گوجه فرنگی، سس كچاپ، حداكثر تا ۱۸ ماه اما شما روی ۱۶ ماه حساب كنید. مواد غذایی با اسیدیته پایین مانند كنسرو نخودفرنگی، حداكثر تا پنج سال. البته این شوخی بزرگی است؛ بهتر است تا قبل از یك سال مصرف شود. كنسروها را دور از نور و در دمای مناسب كه روی آن درج شده است، نگهداری كرد.

خارجی ها بهتر هستند؟

مواد اولیه تولید بعضی از محصولات غذایی خارجی است اما همه خوراكی هایی كه از خارج وارد می شوند، كیفیت شان بهتر از محصولات داخلی نیست. چرا؟ جواب در مدت زمان انتقال و شیوه نگهداری آنها است. این محصولات در چه فاصله زمانی ای به ما رسیده و چند ماه در گمرك مانده اند؟ پس تاریخ تولید و انقضای آنها بیانگر كیفیت محصول مورد نظر نیست.

منبع:افکارنیوز