در گفت‌وگو با پانا:
دنیای بچه‌ها فقط دیجیتال نیست؛ هنوز خوانندگان جدی شعر و داستان داریم
سلیقه ادبی نوجوان امروز تغییر کرده است
تهران (پانا) _ حسین تولایی، نویسنده و شاعر کودک و نوجوان معتقد است ادبیات کودک باید هم به تجربه‌های زیسته نسل امروز تکیه کند و هم به نیازهای واقعی آنها پاسخ دهد. او معتقد است برخلاف تصور رایج، دنیای کودکان تنها در فضای دیجیتال خلاصه نمی‌شود و کتاب همچنان جایگاه مهمی در زندگی بسیاری از آنها دارد.
حسین تولایی، نویسنده و شاعر کودک و نوجوان، در گفت‌وگو با خبرنگار پانا با تاکید بر اهمیت کار نویسندگان برای نسل آینده گفت: «نویسندگان راویان جهان‌های تازه و شگفت برای کودکان و نوجوانان هستند؛ جهان‌هایی فراتر از زندگی روزمره که مخاطب را به تماشا و تجربه‌های متفاوت دعوت می‌کند.»
وی درباره منشأ ایده‌ها و شیوه نوشتن خود توضیح داد: «معمولاً براساس ترکیبی از تجربه‌های زیسته و نیازهای نسل جدید می‌نویسم.»
نیاز نسل جدید و رابطه آن با دنیای دیجیتال
تولایی در ادامه با رد تصور عمومی درباره اینکه فضای دیجیتال تمام دنیای بچه‌ها را فراگرفته است، افزود: «دنیای دیجیتال فقط یکی از دنیاهایی است که بچه‌ها در آن زندگی می‌کنند. همه دنیای بچه‌ها دیجیتال نیست و نمی‌تواند باشد؛ چون درباره انسان حرف می‌زنیم و انسان موجودی چندوجهی است. این تصور که دنیای دیجیتال ذهن بچه‌ها را کاملاً تسخیر کرده، بیشتر برداشت ما بزرگ‌ترهاست.»
این نویسنده ادامه داد: «خوشبختانه هنوز بچه‌هایی داریم که خوانندگان حرفه‌ای رمان و داستان بلند هستند و عواطف‌شان را در آینه شعرهای مناسب خود جست‌وجو می‌کنند. مهم این است که اثر ادبی ضمن تعهد به ادبیات ناب، به دنیای مخاطب نیز توجه داشته باشد.»
چالش‌های کتاب کودک و نوجوان
تولایی درباره یکی از مشکلات جدی حوزه نشر کودک گفت: «شمارگان بسیار پایین کتاب و توزیع نامناسب آن، یکی از چالش‌های اصلی است.»
وی همچنین با تأکید بر مرز میان ادبیات و کتاب‌های آموزشی اظهار داشت: «آثاری را که با عنوان آموزشی منتشر می‌شوند، در دسته ادبیات قرار نمی‌دهم و در این زمینه نمی‌نویسم.»
اهمیت بازخورد کودکان
وی درباره نقش بازخورد مخاطبان گفت: «بازخورد کودکان و نوجوانان یکی از مهم‌ترین بازخوردهایی است که می‌تواند برای یک نویسنده یا شاعر راهنما باشد. اگر اثر ادبی بتواند تجربه لذت ادبی را به مخاطب بچشاند، موفق است.»
تولایی با اشاره به تجربه کاری خود افزود: «سال‌هاست در کانون پرورش فکری و نشریات کودک و نوجوان فعالیت می‌کنم و از نزدیک تماشاگر و جستجوگر دنیای بچه‌ها هستم. گاهی فرصت دریافت بازخورد مستقیم از آنها فراهم می‌شود و بدون شک این بازخوردها در فرآیند نوشتنم تأثیر دارد.»
کنکور؛ مانع مهم کتابخوانی
این نویسنده درباره تأثیر فضای آموزشی بر کتابخوانی توضیح داد: «اگر پدیده تنش‌زای کنکور نباشد، هم خانواده‌ها و هم مدارس و هم خود بچه‌ها می‌توانند کتاب‌های غیردرسی را بهتر انتخاب کنند. اما فعلاً این فضا فراهم نیست.»
سلیقه ادبی نوجوان امروز
تولایی درباره ذائقه نوجوان‌ها گفت: «پاسخ قطعی را باید از مخاطبان گرفت؛ اما فکر می‌کنم نوجوانان از شعرهایی که عواطف، اندیشه و خیال‌های خودشان را بازتاب دهد، استقبال می‌کنند.»
توصیه به خانواده‌ها و اهمیت هفته کتاب
وی با اشاره به نقش خانواده‌ها در آشتی کودکان با ادبیات اظهار کرد: «به خانواده‌ها می‌گویم اگر بچه‌ها شعر و داستان بخوانند، در درس‌خواندن نیز موفق‌تر خواهند بود.»
تولایی در پایان با اشاره به هفته کتاب و کتابخوانی تصریح کرد: «همه هفته‌ها می‌تواند هفته کتاب باشد، اگر کتاب و کتابخوانی در جامعه به عنوان یک ارزش اجتماعی پذیرفته و حمایت شود؛ نه فقط به‌عنوان یک شعار رسانه‌ای و تزیینی.»
عکس: محمدعلی یزدان‌شناس
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه