در نشست مدیرعامل موزه سینما با اندیشمندان و تحلیلگران کشورهای عربی مطرح شد:
اهمیت پرداختن به مسئله فلسطین در سینمای ایران
تهران (پانا) - به مناسبت سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) نشستی با محور اهمیت سینمای ایران در منطقه و جهان پس از انقلاب اسلامی و توجه سینمای ایران به موضوع فلسطین در موزه سینما برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی موزه سینمای ایران، به مناسبت سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) نشستی با حضور مهمانانی از کشورهای بحرین، کویت، عراق و لبنان در موزه سینما برگزار شد.
در ابتدای این مراسم دکتر فاطمه محمدی، مدیرعامل موزه سینما توضیحاتی درباره ساختار کلی موزه، اهداف شکل‌گیری آن و جایگاه آن در معماری فرهنگی ایران ارائه کرد و با اشاره به اینکه موزه سینما به نوعی محل آرشیو اسناد تاریخ سینمای ایران به شمار می‌آید گفت: «موزه سینمای ایران، نه صرفاً یک فضای نمایشگاهی، بلکه نهادی فرهنگی با رویکردی پژوهش‌محور، تاریخی و هنری است که بازتاب‌دهنده فراز و فرودهای سینمای ملی در بستر اجتماعی، سیاسی و هنری ایران معاصر به شمار می‌رود.»
او درباره ساختار این بنا گفت: «این موزه در دل یکی از بناهای تاریخی تهران جای گرفته و مجموعه‌ای گسترده و متنوع از آثار، اسناد، تجهیزات، تصاویر و اشیای مرتبط با تاریخ سینمای ایران را از نخستین گام‌های فیلم‌سازی در ایران تا دستاوردهای جهانی معاصر در خود جای داده است. این مجموعه پیوسته در تلاش بوده تاحافظه تصویری و هویت فرهنگی سینمای ایران باشد.»
محمدی با اشاره به ارزشمندی اسناد موجود در موزه سینما توضیح داد: «موزه از نظر حجم و تنوع اسناد نگهداری‌شده، از بزرگ‌ترین مجموعه های سینمایی جهان به‌شمار می‌رود. فیلم‌نامه‌ها، نسخه‌های اولیه آثار، قراردادهای فیلم‌سازی، مکاتبات حرفه‌ای و یادداشت‌های شخصی سینماگران بخشی از این گنجینه‌اند. همچنین در این مجموعه از دوربین‌های قدیمی و دستگاه‌های تدوین تا تجهیزات صدا و نورپردازی، تمامی ابزارهای فنی مرتبط با تاریخ تولید فیلم در ایران به‌صورت طبقه‌بندی‌شده در این مجموعه نگهداری می‌شود.»
او با اشاره به نگهداری از جوایز و افتخارات در این مجموعه افزود: «جوایز کسب‌شده توسط بزرگان سینمای ایران در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی، به‌صورت اختصاصی در ویترین‌هایی نگهداری می‌شوند که هر یک، روایت‌گر بخشی از موفقیت‌های سینمای ایران در سطح جهانی است. البته پوسترهای اصلی از نخستین فیلم‌های سینمای ایران تا آثار روز، گرافیک تبلیغاتی، بروشورها، دعوت‌نامه‌ها و یادداشت‌های حاشیه‌ای از جمله بخش‌های کمتر دیده‌شده، اما بسیار ارزشمند هم در این موزه نگهداری می‌شود.»
محمدی با اشاره به چهره‌ها و پایه‌گذاران موزه سینما تصریح کرد: «نقش پیش‌کسوتان در شکل‌گیری این نهاد فرهنگی غیرقابل‌انکار است. در رأس آن‌ها، زنده‌یاد عزت‌الله انتظامی قرار دارد که نه‌تنها از بنیان‌گذاران این موزه بود، بلکه بخش مهمی از آثار، جوایز و اسناد شخصی‌اش را به این مجموعه اهدا کرد.»
او ادامه داد: «موزه سینمای ایران، صرفاً مکانی برای نمایش نیست، بلکه نهادی زنده و متفکر است که در بطن خود، روایت‌های تاریخی، هنری و فرهنگی یک ملت را نگهداری می‌کند. این مجموعه، در تعامل با مخاطب، پژوهشگران، هنرمندان و علاقه‌مندان به سینما، بستری برای گفت‌وگوی میان گذشته و حال فراهم کرده است.»
تاثیر انقلاب در تولیدات صنعت سینما
مدیر عامل موزه سینما در پاسخ به این پرسش که سینمای ایران پس از انقلاب تا چه اندازه تغییر کرده و توسعه یافته است، گفت: «برخلاف تصور برخی که فکر می‌کردند انقلاب اسلامی ایران موجب رکود سینما خواهد شد، باید بگویم که ما شاهد رشد و انطباق قابل‌توجهی در بین کارگردانان، تهیه‌کنندگان و بازیگران بودیم. این گروه‌ها تلاش کردند خود را با شرایط جدید وفق دهند و نه تنها از توقف جلوگیری کردند، بلکه سینمای ایران را از سطح تولید پراکنده به مرحله شکل‌گیری یک «صنعت سینمایی» رساندند.»
او ادامه داد: «امروز ما می‌توانیم آثارمان را به صورت جهانی اکران کنیم و در جشنواره‌های بین‌المللی حضوری فعال داشته باشیم. این امر نه فقط نشانگر ارتقای فنی و محتوایی آثار، بلکه نشانه‌ای از ظهور تکنولوژی‌های نوین و زبان‌های روایت متفاوت در سینمای ایران است.»
او درباره نقش نهادهای انقلابی و فرهنگی در توسعه سینما توضیح داد : «همان‌طور که اشاره شد، حضرت امام خمینی (ره) نقشی بنیادین در بازتعریف نسبت دین، فرهنگ و سینما ایفا کرد. پس از آن، مراکز فرهنگی انقلابی با هدف ارتقای هنر متعهد شکل گرفتند و همین امر موجب رشد کیفی سینما در ابعاد گوناگون شد. برخلاف هالیوود که در بسیاری از آثار خود در ورطه سقوط اخلاقی افتاده، سینمای ایران تلاش کرده از این مسیر فاصله بگیرد و رویکردی اخلاق‌مدار، فرهنگی و تاریخی در پیش گیرد.»
مدیر عامل موزه سینما با اشاره به پیشرفت فنی و پروژه‌های عظیم سینمایی توضیح داد: «در حوزه فنی، سینمای ایران امروز از آخرین فناوری‌های سینمایی بهره‌مند است. برای مثال، پروژه عظیم «موسی کلیم‌الله (ع)» که اخیراً کلید خورده، نمونه‌ای از این پیشرفت است. در این پروژه که نزدیک به ۸۰ درصد آن در استودیوهای کوچک اما پیشرفته ضبط شده، از فناوری‌های پیچیده تصویربرداری و جلوه‌های ویژه استفاده شده است.»
او با اشاره به رشد تکنولوژی در سینما امروز افزود: «به‌طور کلی، تکنولوژی در سینمای ایران امروزه شامل تجهیزات مدرن فیلم‌برداری، طراحی و اجرای دکورهای سینمایی با مقیاس بالا، سناریونویسی ساختارمند و به روز و استفاده از افکت‌های بصری و صوتی حرفه‌ای می‌شود. که همه این موارد موجب شده ایران نه تنها تولیدکننده فیلم، بلکه صاحب یک ساختار سینمایی منسجم و قابل رقابت باشد.»
اهمیت سینمای ایران به مسائل مذهبی و تربیتی
محمدی در پاسخ به این پرسش که چرا اغلب فیلم‌های ایرانی نگاهی اجتماعی وجود دارد ومضامین تربیتی کمرنگ دیده می‌شود گفت: « ما همواره تلاش کردیم برای همه محورها ارزش‌گذاری انجام دهیم. از پروژه‌های تاریخی و دینی همچون سریال «موسی کلیم‌الله (ع)» گرفته تا فیلم‌های اقتباسی از زندگی اصحاب پیامبر، مانند پروژه عظیم سلمان فارسی که بیش از یک دهه در حال ساخت است، همگی گواهی بر تداوم مسیر سینمای ایران در ارتقای سطح کیفی تولید و تعهد به محتوای فرهنگی به شمار می‌آیند.»
اهمیت افزایش روایت درام در سینمای ایران درباره مسئله فلسطین
یکی از حاضران در نشست درباره ضرورت پرداختن به مسئله فلسطین گفت: «اهمیت موضوع فلسطین نه‌تنها به لحاظ سیاسی، بلکه از منظر اجتماعی، فرهنگی و انسانی نیز حائز توجه است. آن هم در حالی که میزان ظلم و ویرانی، واقعیت‌های پس از جنگ، و وضعیت سیاسی و اجتماعی ناشی از آن، حجم عظیمی از روایت‌های ناگفته را شکل داده‌اند، اما متأسفانه هنوز در سینمای ایران با کمبود قابل‌توجهی در حوزه درام روایی پیرامون مسئله فلسطین مواجه هستیم. اگرچه برخی از فیلم‌سازان ایرانی در تلاش برای پرداختن به این موضوع هستند، اما به دلیل ناآشنایی با بستر فرهنگی عربی و بافت جغرافیایی-اجتماعی منطقه مقاومت، آثار تولیدی از عمق و اصالت لازم برخوردار نیستند و در رقابت با تولیدات کشورهای عربی، چندان موفق عمل نمی‌کنند.»
مدیر عامل موزه سینما نیز با اشاره به اولویت راهبردی جدید گفت: «در دوره کنونی، با تأکید دکتر رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی و پروژه‌هایی در دستور کار قرار گرفته که هدف آن‌ها تولید فیلم‌هایی با تأثیرگذاری بلندمدت، روایت جذاب ، مشابه اثر به‌یادماندنی «بازمانده» (المتبقی) است. این فیلم‌ها قرار است با مشارکت کارگردانان فلسطینی یا لبنانی و بازیگران عرب در کشورهای همجوار چون اردن، لبنان یا مناطق شمال عراق و با لوکیشن‌های واقع‌گرایانه ساخته شوند تا بتوانند اعتبار، اصالت و باورپذیری بیشتری در ذهن مخاطبان منطقه‌ای و جهانی ایجاد کنند.»
موضوع فلسطین یک محور اصلی برای ماست
یکی دیگر از حاضران بیان کرد: «ما نیاز داریم که داستان فلسطین، مقاومت و انسان‌بودگی آن، از طریق سینما وارد خانه‌های ایرانی و فلسطینی شود. روایت، تنها راه ماندگاری این مسئله در ذهن و وجدان عمومی است. امروز، باید درک مشترکی میان سینماگران، نویسندگان، تهیه‌کنندگان و سیاست‌گذاران فرهنگی ایجاد شود تا فلسطین نه فقط یک موضوع سیاسی، بلکه یک موضوع روایی با قالب هنری دراماتیک باشد. برای این منظور، پیشنهاد می‌شود که ارتباط مؤثر و نظام‌مند با نهادهای فرهنگی فلسطینی در داخل و خارج از فلسطین شکل گیرد. پروژه‌های مشترک میان تهیه‌کنندگان ایرانی و عربی برای تولید آثار بلند و سریال‌های باکیفیت تعریف شوند.فرصت‌های معرفی استعدادهای فلسطینی در فیلمنامه‌نویسی و کارگردانی در جشنواره‌های ایرانی گسترش یابد.»
محمدی در پاسخ به این مسئله اظهار کرد: «جمهوری اسلامی ایران، از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، قضیه فلسطین را به‌عنوان یک مسئله محوری و مرکزی در سیاست خارجی و فرهنگ عمومی خود تعریف کرده است. این نگاه در سطوح مختلف از جمله سیاست، امنیت، فرهنگ و هنر، بازتاب یافته است. در این چارچوب، به‌نظر می‌رسد زمان آن فرا رسیده که راهبرد فرهنگی-هنری مستقلی برای مسئله فلسطین طراحی و اجرا شود؛ راهبردی که نه صرفاً به‌صورت واکنشی یا پروژه‌ای، بلکه در قالبی بلندمدت، ساختاریافته و استراتژیک تنظیم شده باشد.»
ضرورت شناخت عمیق از بستر فرهنگی
در ادامه یکی از حاضران با پرداختن به مسئله فلسطین تصریح کرد: «هرچند همکاری با کارگردانان فلسطینی گام نخست مناسبی است، اما این کافی نیست. آنچه نیاز داریم، درک عمیق از میراث فرهنگی، ادبی و تاریخی فلسطین است.
این درک باید شامل شناخت موضوعات مربوط به مقاومت، روایت‌های اجتماعی، وضعیت پناه‌جویان، شرایط زندانیان فلسطینی، تاریخچه اردوگاه‌ها، و زندگی روزمره تحت اشغال باشد.»
محمدی نیز در پاسخ با اشاره به ضرورت طراحی یک طرح جامع فرهنگی و هنری برای مسئله فلسطین گفت: «ادبیات مقاومت فلسطینی امروز بسیار غنی است؛ از آثار نویسندگانی چون «علی الشیخ» گرفته تا مجموعه خاطرات، رمان‌ها، مقالات پژوهشی، مستندها، تصاویر آرشیوی و منابع مکتوبی که توسط مؤسسات فلسطینی گردآوری شده‌اند.»
او درباره ادبیات فلسطین توضیح داد: «برای بهره‌برداری بهینه از این میراث، نیاز به یک راهبرد چندمرحله‌ای داریم: در مرحله نخست مستندسازی، گردآوری و تحلیل منابع موجود (ادبیات، تصاویر، روایت‌ها، فیلم‌های مستند و خاطرات)، در مرحله دوم نیز طراحی نظری چارچوب روایت فلسطینی با تمرکز بر ابعاد فرهنگی، اجتماعی و تاریخی آن، درمرحله سوم برنامه‌ریزی برای تولیدات نمایشی و سینمایی، با استفاده از تیم‌های تخصصی در فیلمنامه‌نویسی، کارگردانی و تولید و در مرحله چهارم نیز توزیع و ترویج این آثار در قالب دیپلماسی فرهنگی و رسانه‌ای، هم در سطح ملی و هم بین‌المللی وجود دارد.»
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه