آلودگی هوا؛ بحران خاموش سلامت و اقتصاد ایران

آلودگی هوا همچنان یکی از جدی‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی ایران در سال ۱۴۰۴ است؛ بحرانی که نه‌تنها سلامت عمومی را تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای به همراه دارد. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، در سال گذشته بیش از ۳۰ هزار مرگ زودرس در ۵۷ شهر کشور به آلودگی هوا نسبت داده شده است. این رقم معادل ۱۲ تا ۲۳ میلیارد دلار خسارت اقتصادی برآورد شده که تا ۵ درصد تولید ناخالص داخلی کشور را شامل می‌شود.

بر اساس اعلام وزارت بهداشت، آلودگی هوا به‌طور مستقیم موجب افزایش بیماری‌های قلبی، تنفسی، سکته‌های مغزی و کاهش کیفیت زندگی شهروندان شده است. در کلان‌شهرهایی مانند تهران، اصفهان و اهواز، روزهای ناسالم هوا به یک وضعیت عادی تبدیل شده و گروه‌های حساس مانند کودکان، سالمندان و بیماران مزمن در معرض خطر جدی قرار دارند.

در همین راستا، کارشناسان محیط‌زیست مجموعه‌ای از راهکارهای فوری و بلندمدت را برای کاهش آلودگی هوا پیشنهاد کرده‌اند. این راهکارها شامل موارد زیر است:

- توسعه حمل‌ونقل عمومی پاک مانند اتوبوس‌های برقی و متروهای کم‌مصرف

- حذف خودروهای فرسوده و دیزلی از چرخه تردد شهری

- افزایش فضای سبز شهری و کاشت درختان مقاوم به آلاینده‌ها

- ارتقای استاندارد سوخت و نظارت بر صنایع آلاینده

- آموزش عمومی و فرهنگ‌سازی در زمینه مصرف انرژی و حفاظت از هوا

بر اساس گزارش‌های رسمی، اجرای این راهکارها نه‌تنها موجب کاهش آلودگی هوا خواهد شد، بلکه بهبود بهره‌وری اقتصادی، کاهش هزینه‌های درمانی و ارتقای کیفیت زندگی را نیز به دنبال خواهد داشت.

با توجه به ابعاد گسترده این بحران، انتظار می‌رود نهادهای مسئول از جمله شهرداری‌ها، وزارت بهداشت، سازمان محیط‌زیست و مجلس شورای اسلامی با همکاری یکدیگر، برنامه‌ای جامع و عملیاتی برای مقابله با آلودگی هوا تدوین و اجرا کنند.