نویسنده و کارگردان نمایش «کتاب جنگل»:
تئاتر، ابزار مؤثری است که در تنگنای زیرساختها نفس میکشد
همدان (پانا) - نویسنده و کارگردان نمایش «کتاب جنگل» که به عنوان مهمان در جشنواره کودک همدان حضور داشت، از رویکرد روانشناختی و پنج مرحلهای اثر خود برای توانمندسازی کودکان در مواجهه با ضعفها و ترسها پرده برداشت و گفت: تئاتر، ابزار مؤثری است که در تنگنای زیرساختها نفس میکشد.
حسین روزخوش، نویسنده و کارگردان نمایش «کتاب جنگل» در گفتوگو با پانا درباره روند تولید این اثر اظهار کرد: «کار از اسفند سال گذشته آغاز شده و یک پروسه طولانی و دقیق را پشت سر گذاشته است. نکته محوری و بنیادین در ساختار و محتوای این نمایش، طراحی آن بر اساس آموزههای دقیق روانشناسی کودک و نوجوان است.»
روزخوش با تأکید بر این رویکرد تخصصی، بیان کرد: ««هدف ما این بود که با استفاده از یک بستر ماجراجویانه و جذاب برای مخاطب کودک به آنها کمک کنیم تا به صورت غیرمستقیم بر ترسهای درونیشان غلبه کنند و ضعفهایی که ممکن است در زندگی روزمره با آنها دست و پنجه نرم میکنند، ترمیم شود.»
وی خاطرنشان کرد: «برای رسیدن به این هدف روانشناختی و اطمینان از حداکثر کارایی متن در جذب مخاطب خردسال، متن نمایش، پنج مرحله بازنویسی دقیق و کارشناسیشده را پشت سر گذاشت. این بازنویسیها نه تنها بر ساختار روایی متمرکز بودند، بلکه عمق روانشناختی دیالوگها و موقعیتهای نمایشی را تقویت میکردند.»
به گفته کارگردان نمایش کتاب جنگل، تمرینات جدی و فشرده گروه هنری به طور رسمی از اردیبهشت ماه امسال آغاز شد و تا زمان اجرا در جشنواره همدان ادامه یافت.
روزخوش، یکی از مهمترین دغدغهها را کمبود شدید و مزمن فضای تمرین و اجرای مناسب و استاندارد در شهر همدان بیان کرد و گفت: «این وضعیت، فعالیت حرفهای گروههای تئاتر را با موانع جدی روبهرو ساخته است.
وی در تحلیلی از وضعیت موجود سالنها اظهار کرد: «سالنهای استاندارد مانند سالن بزرگ ابنسینا با ظرفیت تقریبی ۵۵۰ نفر و همچنین سالن آوینی، متأسفانه بیشتر در اختیار بخش خصوصی هستند و بخش خصوصی نیز علاقه چندانی به حمایت یا تخصیص مستمر فضا به تئاتر حرفهای ندارد. این عدم دسترسی دولتی و انحصاری شدن فضاها توسط بخش خصوصی منجر به وضعیتی شده که کرایه و اجاره این سالنها به شکل نجومی و غیرقابل توجیهی بالا رفته است.»
روزخوش ادامه داد: «این مسئله عملاً امکان استفاده مستمر، منظم و حرفهای از این فضاها را از گروههای تئاتری همدان سلب کرده است. کار ما با سختیهای فراوان، تمرینات پراکنده در مکانهای گوناگون و اغلب غیرحرفهای و نامناسب برای شکلگیری یک اثر نمایشی بزرگ، سرانجام به صحنه رسید و اجرا شد.»
وی گفت: «این وضعیت نشاندهنده آن است که هنرمندان تئاتر همدان مجبور هستند برای اجرای ایدههای بزرگ خود با یک چالش اقتصادی و لجستیکی سخت، دست و پنجه نرم کنند؛ چالشی که رابطه مستقیمی با میزان حمایت زیرساختی شهری دارد.»
این کارگردان خاطرنشان کرد: «علیرغم تمام مشکلات زیرساختی و فشارهای مالی، تیم اجرایی نمایش «کتاب جنگل» با تلاشی مضاعف توانست اجرای با کیفیتی را به صحنه آورد. در این میان، دو عنصر کلیدی در ارتقای کیفیت اثر، نقش بهسزایی داشتند که عنصر اول، بازیگردانی تخصصی است.»
وی افزود: «بازیگردانی این کار بر عهده سیدامیرحسین فاطمی نوین، یکی از کارگردانان و بازیگران حرفهای و شناختهشده تئاتر همدان، بود. او زمان و انرژی قابل توجهی را صرف هدایت بازیگران بهویژه بازیگران نقشهای اصلی و کودک کرد تا اجرای آنان از لحاظ انتقال احساس و تکنیک در بالاترین سطح باشد. این همکاری فنی نشاندهنده اهمیت تیمسازی تخصصی در مواجهه با محدودیتهای محیطی است.»
روزخوش، عنصر بعدی را موسیقی متن تأثیرگذار دانست و اظهار کرد: «موسیقی متن این اثر توسط یکی دیگر از جوانان هنرمند و مستعد همدانی، سبحان ترابی، ساخته شده است. موسیقی متن طراحی شده بسیار فراتر از یک عنصر تزئینی عمل کرده و دارای تأثیر روحی و روانی عمیقی بر روحیه کودک و نوجوان مخاطب است. این موسیقی به تقویت بعد روانشناختی نمایش کمک شایانی کرده است.»
وی در پایان گفتوگو، بار دیگر بر جایگاه منحصربهفرد تئاتر در میان اَشکال هنری تأکید ویژه داشت و گفت: «تئاتر، مادر تمام هنرهاست؛ زیرا اساساً موسیقی، طراحی صحنه، طراحی نور، بازیگری، نویسندگی و تمام هنرها در قالب یک اجرای زنده در آن به کار گرفته میشوند و یک واحد یکپارچه را تشکیل میدهند.»
این کارگردان، تئاتر را ابزاری بسیار مؤثرتر از گفتار عادی و مستقیم برای انتقال مفاهیم عمیق به کودکان دانست و خاطرنشان کرد: «دلیل این امر، پذیرش بالاتر کودکان نسبت به فضاهای نمایشی و قصهگویی است. کودکان از طریق مشاهده و تجربه کردن یک روایت، مفاهیم را بهتر درونی میکنند تا شنیدن مستقیم توصیهها.»
روزخوش همچنین بر اصل دغدغهمندی در نویسندگی خود تأکید کرد و این اثر را ادامهدهنده مسیر قبلیاش دانست و افزود: «متن قبلی من درباره بچههای بهزیستی بود و هدف آن کمک به آنها برای انتخاب مسیر درست در جامعه و ادغام موفق بود. این رویکرد دغدغهمحور و کمکرسان به گروههای آسیبپذیر یا دارای چالش در "کتاب جنگل" نیز ادامه دارد.»
در جمعبندی، استقبال کودکان و خانوادههای حاضر از اجرای نمایش «کتاب جنگل» در جشنواره کودک همدان تاکنون بسیار خوب ارزیابی شده است که نشاندهنده موفقیت نسبی رویکرد روانشناختی و هنری تیم در جذب و تأثیرگذاری بر مخاطب هدف است.
ارسال دیدگاه