کارشناس امور فرهنگی و پژوهشگر هنرهای نمایشی:
مراسم آیینی «چولی‌قزک» برای طلب باران معرفی شد
مشهد(پانا)-کارشناس امور فرهنگی و پژوهشگر هنرهای نمایشی، گفت: مراسم چولی‌قزک آیینی کهن برای طلب باران است که قدمت آن به دوران پیش از اسلام می‌رسد.
احمد برومند، کارشناس امور فرهنگی و نویسنده و کارگردان تئاتر، تلویزیون و پویانمایی، در گفت‌وگو با پانا اظهار کرد: «مراسم چولی‌قزک یک آیین کهن و نیایشی است که قدمت آن به پیش از اسلام می‌رسد. بیشتر نقاط ایران، به‌جز برخی مناطق محدود، با کمبود آب و خشکسالی روبه‌رو هستند و به همین دلیل در روستاها و شهرهای مختلف برای طلب باران، آیین‌هایی برگزار می‌شده است. در خراسان این مراسم را چولی‌قزک می‌نامند اما در مناطقی مانند کردستان با نام‌هایی چون بوکه‌بارانه شناخته می‌شود.»
وی ادامه داد: «این مراسم با ساخت یک عروسک به‌عنوان نماد فرشته باران برگزار می‌شود. این عروسک که گاهی شبیه مترسک و گاهی با لباس سفید یا لباس‌های رنگی تزیین می‌شود، نمادی از الهه آب، آناهیتاست.»
برومند درباره شیوه اجرای این مراسم گفت: «کودکان هنگام خواندن شعرهای مخصوص، عروسک چولی‌قزک را در دست گرفته و به خانه‌های اهالی می‌روند. صاحب‌خانه ظرفی آب بر سر عروسک می‌ریزد که نمادی از امید به بارش باران است و سپس هدیه‌ای به کودکان می‌دهد.»
وی افزود: «در برخی مناطق این هدیه نخود و لوبیا برای پخت آش است و در برخی دیگر آردی است که با آن نان تهیه می‌کنند. درون نان یک دکمه قرار می‌دهند و نانی که دکمه داخل آن باشد، هنگام رفتن به چشمه عروسک را به آب می‌اندازد تا به باور مردم، دل ابرها نرم شود و باران ببارد.»
او خاطرنشان کرد: «آب در فرهنگ ایرانیان همواره عنصری مقدس بوده است؛ به‌گونه‌ای که آب‌های جاری را از هرگونه آلودگی حفظ می‌کردند.»
برومند اضافه کرد: «در مشهد عروسک‌خانه‌ای وجود دارد که عروسک‌های آیینی و سنتی ایران و جهان در آن گردآوری شده است و چولی‌قزک نیز از جمله آن‌هاست. در این مکان، کودکان ضمن آشنایی با این عروسک‌ها، شاهد اجرای آیین‌ها نیز هستند. تاکنون کتاب‌ها، مقالات و فیلم‌های متعددی درباره این مراسم تولید شده و با توجه به کمبود آب در سال‌های اخیر، توجه به این آیین در کشور افزایش یافته است. در گذشته نیز این مراسم در ماه آبان با عنوان آبانگاه برگزار می‌شده است.»
ارسال دیدگاه