در گفت‌وگو با پانا:
کودکان امروز کتاب را نمی‌شناسند چون کتاب‌ها معرفی نمی‌شوند
مهم‌ترین چالش نویسندگان کودک، دیده نشدن و هزینه‌های سنگین انتشار است/فقط نام‌گذاری «هفته کتاب» کافی نیست؛ معرفی کتاب در کشور صفر است
تهران (پانا) _ حسن احمدی، نویسنده حوزه کودک و نوجوان، با انتقاد از نبود برنامه‌های رسانه‌ای برای معرفی کتاب، معتقد است که «هفته کتاب» زمانی اثرگذار خواهد بود که نویسندگان دیده شوند و کتاب‌ها در دسترس کودکان قرار گیرد. او از دغدغه‌های نویسندگان، چالش‌های انتشار کتاب و نقش خانواده و مدارس در ترویج مطالعه سخن گفت.
حسن احمدی نویسنده کودک و نوجوان در گفت‌وگو با پانا با تأکید بر اینکه نقش نویسندگان در ترویج فرهنگ مطالعه زمانی دیده می‌شود که آثارشان معرفی و در دسترس قرار گیرد، گفت: «اسم هفته کتاب و کتابخوانی زیباست، اما ترویج واقعی زمانی رخ می‌دهد که مردم و کودکان نویسندگان را بشناسند. واقعیت این است که بسیاری از بچه‌ها حتی یک نویسنده و کتاب او را نمی‌شناسند و مقصر هم نیستند؛ چون هرگز این آثار را ندیده‌اند و رسانه‌ها آنها را معرفی نکرده‌اند.»
وی با انتقاد از کم‌توجهی صداوسیما و رسانه‌های رسمی به حوزه ادبیات کودک افزود: «وقتی هیچ برنامه‌ای برای نقد و معرفی کتاب وجود ندارد، کودکان و نوجوانان از کجا بدانند چه کتابی منتشر شده است؟ تنها نام‌گذاری یک هفته کافی نیست. بسیاری از نویسندگان هم از این هفته بی‌خبرند و تنها برخی افراد خوش‌شانس دعوت می‌شوند؛ آن‌هم تأثیری ندارد.»
این نویسنده مهم‌ترین اقدام در هفته کتاب را حضور نویسندگان در مدارس، کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی دانست و تأکید کرد: «بهترین کار این است که در میان بچه‌ها باشیم. معرفی کتاب باید به کمک رسانه‌ها، مدارس و کتابخانه‌ها اتفاق بیفتد.»
ایده‌پردازی و شکل‌گیری آثار
احمدی درباره منبع الهام آثارش توضیح داد: «ایده‌ها از تربیت دوران کودکی، تجربه‌های شخصی، شنیده‌ها، اتفاق‌های اطراف یا حتی یک گفت‌وگوی کوتاه در اتوبوس شکل می‌گیرد. بخشی از آثار من درباره دفاع مقدس است که براساس واقعیت و با تخیل گسترش یافته‌اند. مهم کیفیت پرداخت، زاویه دید، شخصیت‌پردازی و کشش روایت است.»
نوشتن برای کودکانِ دنیای دیجیتال
این نویسنده با اشاره به تغییر زیست دیجیتالی کودکان گفت: «کودکان امروز عجوبه‌اند. اگر نویسنده آنها را نشناسد، میان این نسل و ادبیات فاصله ایجاد می‌شود. بسیاری از نویسندگان از تکنولوژی جا می‌مانند و حتی با ابزارهای ساده دیجیتال مشکل دارند. طبیعی است که کودکان امروز جلوتر باشند. اما حتی با وجود هوش مصنوعی، نویسندگان خلاق عقب نمی‌مانند؛ چون تخیل و حس انسانی جایگزین ندارد.»
چالش‌های اصلی نویسندگان کودک و نوجوان
احمدی درباره چالش‌های امروز نویسندگان اظهار کرد: «مهم‌ترین مشکل، چاپ نشدن آثار است. گرانی کاغذ، هزینه‌های بالای انتشار، تیراژهای پایین، ناتوانی خانواده‌ها در خرید کتاب و برخوردهای سلیقه‌ای برخی کارشناسان ناشران، از اصلی‌ترین مشکلات هستند. بررسی یک اثر گاهی بیش از یک سال طول می‌کشد. در این شرایط بسیاری از آثار جدید در خانه می‌مانند و منتشر نمی‌شوند.»
وی همچنین از ممیزی‌های سلیقه‌ای، رابطه‌بازی و حذف نویسندگان مستقل به‌عنوان مشکلات جدی یاد کرد.
انتخاب موضوع مناسب برای کودک
این نویسنده درباره اولویت‌های موضوعی گفت: «موضوع باید دغدغه کودک باشد. سادگی نثر، انتخاب زاویه دید درست، جملات کوتاه و شخصیت‌پردازی مناسب اهمیت دارد. کودکان دنبال هیجان‌های بزرگ نیستند؛ چیزهای کوچک آنها را شاد یا غمگین می‌کند. مهم‌ترین هدف من خنداندن و خوشحال کردن کودکان است.»
تأثیر بازخورد کودکان
احمدی دریافت بازخورد مخاطبان را برای ادامه مسیر نویسندگی بسیار مهم دانست و بیان کرد: «وقتی می‌شنوم کودکی یک داستانم را چندین بار خوانده، یا در جمعی از آثارم صحبت می‌شود، انگیزه می‌گیرم. نظر بچه‌ها درباره کتاب‌های "کاغذهای خط‌خطی" یا "بازی ادامه دارد" باعث شد به ادامه این آثار فکر کنم.»
نقش خانواده و مدرسه در ترویج مطالعه
وی با تأکید بر اینکه جامعه بدون مطالعه عقب می‌ماند، افزود: «خانواده‌ها باید بچه‌ها را به خواندن تشویق کنند و برایشان کتاب فراهم کنند. مدارس هم باید از سال‌های ابتدایی فرهنگ کتابخوانی را ترویج کنند. می‌توان جلسات نقد کتاب در مدارس برگزار کرد و حتی جشنواره‌های سالانه کتاب برگزار شود تا استعدادها کشف شوند.»
آثاری که با کودکان امروز بیشتر ارتباط گرفته‌اند
احمدی گفت: «کتاب‌هایی مثل عروسی آقا و خانم لاک‌پشت برای کودکان جذاب بوده و نوجوانان نیز از بازی ادامه دارد و کاغذهای خط‌خطی استقبال زیادی داشته‌اند. رمان یک سفر رویایی هم از آثار پرخواننده من بوده است.»
پیشنهاد برای علاقه‌مند کردن بچه‌ها به کتاب
وی توصیه کرد: «بچه‌ها باید جستجوگر باشند، کتاب‌های خوب را به دوستانشان معرفی کنند و در کنار درس، هفته‌ای حداقل ۲۰۰ صفحه داستان یا رمان بخوانند. فاصله گرفتن از موبایل و شبکه‌های مجازی به سلامت روحی و جسمی آنها کمک می‌کند.»
این نویسنده در پایان گفت‌وگو با تأکید بر اهمیت مطالعه خاطرنشان کرد: «کتاب بهترین دوست انسان است. فقط با برگزاری هفته کتاب کسی کتابخوان نمی‌شود. باید کتاب‌های خوب را به یکدیگر معرفی کنیم و نظراتمان درباره آثار را به نویسندگان برسانیم. حمایت از نویسندگان و معرفی آثارشان، بزرگ‌ترین کمک به فرهنگ کتابخوانی است.»
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه