موتورسیکلت فرسوده را چگونه اسقاط کنیم؟

محمد صادق حاتمی، مدیر ستاد نوسازی ناوگان به تازه‌گی از آغاز مرحله جدید نوسازی و اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده در کشور خبر داده و می‌گوید  بر اساس ضوابط جدید، موتورسیکلت‌های انژکتوری با بیش از شش سال کارکرد و موتورسیکلت‌های برقی با بیش از ۱۵ سال سن فرسوده محسوب می‌شوند.

او با اشاره به وضعیت ناوگان موتورسیکلت در کشور افزود: در حال حاضر نزدیک به ۱۴ میلیون موتورسیکلت در کشور تردد دارند که از این میزان حدود ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه فرسوده یا در آستانه فرسودگی هستند.

پس از حدود ۴۰ سال توقف در فرایند اسقاط و نوسازی موتورسیکلت‌های فرسوده، طرح جایگزینی از ۲۴ آبان در سراسر کشور آغاز شده است، بر اساس اعلام رئیس ستاد نوسازی، راکبان می‌توانند با تحویل موتورسیکلت قدیمی خود از تسهیلات ۱۲۰ میلیونی برای نمونه بنزینی و ۱۵۰ میلیون تومانی برای موتورسیکلت برقی بهره‌مند شوند. علاوه بر این، یارانه اسقاط نیز به آن‌ها تعلق می‌گیرد.

به گفته حاتمی، صاحبان موتورسیکلت‌هایی که عمر وسیله آن‌ها کمتر از شش سال است نیز می‌توانند در طرح شرکت کنند، اما این گروه مشمول دریافت تسهیلات نخواهند شد. مطابق ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو و آیین‌نامه اجرایی سال ۱۴۰۲، فعلاً اولویت با موتورسیکلت‌های دارای بیش از شش سال کارکرد است؛ خصوصاً در کلان‌شهرها که سطح آلودگی هوا بالاتر است.

ارائه وام بدون سود تا ۱۵۰ میلیون تومان

مدیر ستاد نوسازی ناوگان درباره جزئیات تسهیلات این طرح اظهار کرد: برای جایگزینی موتورسیکلت‌های بنزینی، ۱۲۰ میلیون تومان تسهیلات بدون سود با بازپرداخت ۳۶ ماهه اختصاص یافته است.

مالکان همچنین از یارانه اسقاط به ارزش حدود ۸ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان بهره‌مند می‌شوند.

در طرح جایگزینی با موتورسیکلت برقی نیز ۱۵۰ میلیون تومان تسهیلات و ۲۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان یارانه صرفه‌جویی انرژی پرداخت می‌شود.

اجرای طرح به‌صورت "کلید به کلید"

حاتمی درباره روند اجرایی اسقاط نیز توضیح داد: طرح به‌صورت کلید به کلید اجرا می‌شود؛ یعنی راکب پس از تحویل موتورسیکلت فرسوده، بلافاصله موتورسیکلت جدید خود را تحویل می‌گیرد و بدون وسیله نقلیه نمی‌ماند. مراحل پذیرش، صدور گواهی اسقاط و تحویل موتور جدید در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام خواهد شد. 

ثبت‌نام فقط از طریق سامانه رسمی

او با هشدار نسبت به فعالیت سایت‌های جعلی در حوزه ثبت‌نام خودرو و موتورسیکلت‌های فرسوده تأکید کرد: تمام فرآیند ثبت‌نام و جایگزینی کاملاً رایگان است و تنها از طریق سامانه رسمی nnhk.ir انجام می‌شود.

اولویت با کلان‌شهرها

حاتمی در پایان درباره دامنه اجرای طرح گفت: در سال‌های نخست، اولویت با کلان‌شهرها و ناوگان حمل‌ونقل عمومی است؛ اما در ادامه، همه دارندگان موتورسیکلت در سراسر کشور می‌توانند در این طرح مشارکت کنند.

تعریف موتورسیکلت فرسوده

بر اساس دستورالعمل‌های موجود در کشور، موتورسیکلت‌هایی که دارای شرایط زیر باشند فرسوده تلقی می‌شوند:

-عمر بیش از ۸ سال (به‌ویژه موتورهای کاربراتوری)

-ناتوانی در پاس کردن استانداردهای آلایندگی

-مصرف سوخت غیر استاندارد و آلایندگی بالا

-ایرادات ایمنی که امکان تردد را غیرمجاز می‌کند.

مراحل اسقاط موتورسیکلت فرسوده

-ثبت‌نام و ارائه مدارک

مالک باید با مدارک لازم به مرکز اسقاط مراجعه کند:

کارت موتور

سند مالکیت

کارت ملی

برگه عدم خلافی در صورت نیاز

تکمیل فرم درخواست اسقاط

-بررسی اصالت و وضعیت فنی

در این مرحله:

شماره شاسی و شماره موتور کنترل می‌شود

اصالت وسیله در سامانه راهور تأیید می‌گردد

وضعیت فیزیکی و قدمت موتور بررسی می‌شود

- خروج از پلاک و ثبت «عدم امکان تردد»

پلاک موتور از سیستم پلیس راهور خارج می‌شود

موتور در وضعیت اسقاط ثبت می‌گردد

کد اسقاط صادر و در سامانه ثبت می‌شود

-فرآیند فیزیکی امحا

این مرحله شامل:

تخلیه کامل مایعات (بنزین، روغن و …)

باز کردن قطعات قابل بازیافت مثل باتری، لاستیک و فلزات

خرد کردن بدنه و شاسی

انتقال فلزات به کارخانه‌های بازیافت

این فرآیند باید کاملاً مطابق استانداردهای محیط زیست انجام شود.

بررسی‌های کلی نشان می‌دهد در طول حدود ۴۰ سال اخیر  به‌ویژه از سال ۱۳۸۴ تا امروز، فرآیند مشخص و سازمان‌یافته‌ای برای اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده وجود نداشته است؛ در نتیجه جمع تعداد موتورسیکلت‌ها تقریبا ۱۴ میلیون دستگاه برآورد می‌شود که نتیجه تولید، واردات و ورود تدریجی به ناوگان حمل‌ونقل کشور بوده، بدون اینکه هیچگونه خروجی از این این ناوگان صورت بگیرد؛ بنابراین قرار است طرحی با هدف اسقاط و نوسازی موتورسیکلت‌های فرسوده اجرایی شود.

به گفته رئیس ستاد نوسازی ناوگان حمل ‌و نقل، از ابتدای سال ۱۴۰۴، برنامه‌ریزی برای طرح اسقاط موتورسیکلت صورت گرفت و حتی سامانه‌ مرتبط با آن نیز ایجاد شده است. در این سامانه، تمامی راکبان می‌توانند موتورسیکلت‌های فرسوده‌ خود را ثبت‌نام کنند و وارد فرآیند اسقاط شوند و در کنار فرایند اسقاط، طرح جایگزینی نیز برای متقاضیان فعال می‌شود.