کتاب باعث می‌شود انسان‌ مسئله‌ها را دقیق‌تر ببیند و بهتر تصمیم بگیرد

کیانوش گلزار راغب در گفت‌وگو با  پانا  با اشاره به نقش عمیق کتاب در رشد فرهنگی جامعه، گفت: «اگر مردم یک جامعه اهل خواندن باشند، نگاهشان به زندگی هم تغییر می‌کند. کتاب باعث می‌شود انسان‌ها مسئله‌ها را دقیق‌تر ببینند و بهتر تصمیم بگیرند. توسعه فرهنگی بدون کتاب تقریباً ناممکن است.»

وی با توضیحی درباره ریشه‌های تاریخی مطالعه در ایران، افزود: «ما در طول تاریخ بیشتر از طریق روایت و نقل شفاهی یاد گرفته‌ایم. قصه‌گویان، منبری‌ها، نقال‌ها… همین سنت باعث شده ارتباط ما با متن  مکتوب دیرتر و آرام‌تر شکل بگیرد. برخلاف کشورهای غربی که از سده‌ها قبل با نوشتن و مستندسازی سروکار داشته‌اند. برای همین، عادت کتابخوانی در ایران به زمان، آموزش و برنامه‌ریزی بیشتری نیاز دارد.»

گلزار راغب با ذکر مثالی از تجربه شخصی خود، تصریح کرد: «بارها دیده‌ام که یک کتاب ساده چگونه نگاه یک نوجوان یا حتی یک بزرگسال را عوض کرده. کتاب مثل یک گفت‌وگوی طولانی و بی‌صداست که می‌تواند مسیر ذهن آدم را عوض کند. اگر ما بتوانیم این تجربه را عمومی کنیم، جامعه‌مان پویاتر می‌شود.»

این نویسنده با اشاره به نقش مدارس در ایجاد عادت مطالعه، گفت: «کتابخوانی از نوجوانی شروع می‌شود. دانش‌آموز اگر در مدرسه با کتاب مواجه نشود، پیدا کردن این علاقه در بزرگسالی سخت‌تر خواهد بود. پیشنهاد من همیشه این بوده که درس یا واحدی با عنوان "کتابخوانی عمومی" در مدارس و دانشگاه‌ها ایجاد شود.»

وی در ادامه، به لزوم عملی بودن برنامه‌ها اشاره کرد و افزود: «دانش‌آموز وقتی می‌بیند کتاب خواندن امتیاز دارد، یا بخشی از برنامه رسمی مدرسه است، آن را جدی می‌گیرد. حتی می‌توان مسابقه‌های کتابخوانی کوچک و کلاس‌های معرفی کتاب برگزار کرد؛ کارهای ساده‌ای که هزینه زیادی هم ندارد، اما اثرش زیاد است.»

وی با اشاره به تجربه مدارس موفق، تصریح کرد: «در برخی مدارس دیده‌ام که هر هفته یک دانش‌آموز کتابی را معرفی می‌کند یا راهروها با پوسترهای خلاصه کتاب تزئین شده. همین کارهای کوچک بچه‌ها را کنجکاو می‌کند. کتاب باید در مدرسه دیده شود تا در ذهن بچه‌ها جا بگیرد.»

 گلزار راغب درباره کتاب خود توضیح داد و گفت: «یکی از آثاری که نوشته‌ام درباره آموزگارانی است که اوایل انقلاب برای سوادآموزی و خدمت به مردم به مناطق غرب کشور رفتند. آن‌ها بدون هیچ توقعی، فقط برای آموزش و کمک قدم برداشتند. روایت زندگی این معلمان برای من مهم بود؛ چون نشان می‌دهد آموزش چقدر می‌تواند اثرگذار باشد.»

وی با اشاره به اینکه این کتاب را به معلمان تقدیم کرده، افزود: «این اثر یادآور فداکاری‌های معلمان کشور است. دانش‌آموز وقتی این داستان‌ها را بخواند، نگاهش به مفهوم "معلم" تغییر می‌کند. همین شناخت باعث می‌شود ارزش آموزش را بهتر بفهمد.»

در بخش پایانی گفت‌وگو، گلزار راغب  درباره ارتباط میان نویسندگان و نهادهای آموزشی تصریح کرد: «اگر آثار فرهنگی و ادبی بتوانند بیشتر وارد فضای مدرسه شوند، تأثیرشان عمیق‌تر خواهد بود. همکاری میان نویسندگان و نظام آموزشی می‌تواند باعث شود دانش‌آموزان با بخشی از تاریخ، فرهنگ و تجربه‌های واقعی کشورشان آشنا شوند. امیدوارم این روند در آینده پررنگ‌تر شود.»