بازگشت به مدرسه؛ چالش عدالت در میان کیف و کتاب‌های نو
آیا همهٔ دانش‌آموزان ایرانی فرصت یکسانی برای یادگیری دارند؟
یزد(پانا) - معلم خبرنگار یزدی در یادداشتی به موضوع عدالت آموزشی اشاره کرد و نوشت: با نواخته شدن زنگ مدارس در اولین روز مهر، میلیون‌ها دانش‌آموز پا به کلاس‌های درس می‌گذارند؛ اما این کلاس‌ها برای همه یکسان نیست.
ندا دهقانی زاده، معلم خبرنگار و رابط خبرگزاری پانا استان یزد در یادداشتی آورده است: با نواخته شدن زنگ مدارس در اولین روز مهر، میلیون‌ها دانش‌آموز پا به کلاس‌های درس می‌گذارند؛ اما این کلاس‌ها برای همه یکسان نیست. عدالت آموزشی، این آرمان همیشگی نظام‌های تعلیم و تربیت، در آستانهٔ سال تحصیلی جدید همچنان با چالش‌های عمیق فاصله دارد.
مهرماه، همیشه نماد آغاز و امید است. بوی کتاب‌های نو، هیاهو و اشتیاق دیدار دوستان. اما در پشت این تصویر کلیشه‌ای، واقعیتی متفاوت نهفته است: برای دانش‌آموز روستایی و در منطقه‌ای دورافتاده، مدرسه ممکن است یک کانکس بدون امکانات گرمایشی باشد؛ برای خانواده‌ای در حاشیهٔ کلانشهرها، هزینهٔ لوازم التحریر و کتاب‌های کمک‌آموزشی به مثابه یک بحران مالی است و برای کودکانی با نیازهای ویژه، فقدان مدرسه‌ی مناسب، سدی بزرگ بر سر راه تحصیل است.
شکاف دیجیتال، عمق بخش نابرابری
پس از همه‌گیری کرونا و گسترش آموزش مجازی، «شکاف دیجیتال» به یکی از بارزترین مصادیق ناعدالتی تبدیل شد. در حالی که دانش‌آموزانی در مناطق برخوردار با تبلت و اینترنت پرسرعت به بهترین محتوای آموزشی دسترسی داشتند، بسیاری از همسالان آنان در مناطق محروم، حتی از داشتن یک گوشی هوشمند ساده برای اتصال به کلاس درس محروم بودند.
اکنون که آموزش به شکل ترکیبی (حضوری-مجازی) تداوم دارد، این شکاف نه تنها پر نشده، که می‌تواند عمیق‌تر نیز شود.
نابرابری در توزیع منابع انسانی و مالی
عدالت آموزشی تنها به معنی وجود ساختمان مدرسه نیست؛ بلکه کیفیت آموزش است که تعیین‌کننده است. تمرکز معلمان مجرب و باانگیزه در مدارس خاص و مناطق مرفه شهری، در کنار بودجه‌های نابرابر اختصاص یافته به مدارس، به ایجاد یک سیستم دوگانه دامن زده است: سیستمی برای ثروتمندان و سیستمی برای فقرا. این امر، رؤیای «برابری فرصت» را برای دانش‌آموزان مستعد اما کم‌بضاعت به آرزویی دست‌نیافتنی تبدیل می‌کند.
تحقق عدالت آموزشی نیازمند عزمی ملی و برنامه‌ریزی بلندمدت است. اقداماتی همچون توزیع عادلانه‌تر بودجه، اولویت‌بندی مناطق محروم در بودجه‌ریزی آموزشی، طرح‌های انگیزشی برای معلمان، تقویت مدارس دولتی، سرمایه‌گذاری جدی بر روی کیفیت بخشی به آموزش در مدارس دولتی به عنوان ستون اصلی نظام تعلیم و تربیت.
آغاز سال تحصیلی جدید، فرصتی است برای یادآوری این عهد ملی که هیچ دانش‌آموزی نباید به دلیل محل تولد، وضعیت اقتصادی خانواده یا داشتن نیازهای ویژه، از حق بنیادین آموزش باکیفیت محروم بماند.
به صدا درآوردن زنگ مدرسه برای همه یکسان است، اما پرسش اساسی این است: محتوای این زنگ برای همه یکسان است؟ تحقق عدالت آموزشی، نه یک انتخاب، که یک ضرورت برای ساختن آینده‌ای متوازن و عادلانه برای ایران است.
ارسال دیدگاه