توسعه فرهنگی و سینمایی خراسان نیازمند همگرایی ملی است

به گزارش  خبرگزاری پانا به نقل از روابط عمومی استانداری خراسان رضوی، غلامحسین مظفری در نخستین جلسه شورای عالی سینمای استان، با تأکید بر جایگاه ویژه خراسان در حوزه تمدنی و جمعیتی گفت: مشهد به تنهایی جمعیتی بیش از ۲۲ استان کشور دارد و مشهد در کنار سایر شهرستان‌های خراسان، حدود ۸ درصد جمعیت کشور را در خود جای داده است. بنابراین هر اقدام ملی در این استان، ابعاد گسترده‌ای در سطح کشور خواهد داشت.

 وی با اشاره به سابقه فرهنگی و هنری خراسان افزود: در گذشته فیلم‌ها و آثار بسیاری با محوریت شخصیت‌ها و موضوعات خراسان تولید شده است؛ از فردوسی و شاهنامه گرفته تا دیگر چهره‌های شاخص. با این حال، کار جدی و مستمری در این حوزه صورت نگرفته و لازم است تیم‌های حرفه‌ای و خراسانی برای تولید آثار فاخر فرهنگی و سینمایی فعال شوند.

 استاندار خراسان رضوی ادامه داد: در دوره‌های گذشته، ساخت و توسعه فضاهای فرهنگی و سینمایی در تهران و برخی استان‌ها با جدیت دنبال شد و بسیاری از مراکز تجاری و مسکونی ملزم به ایجاد سالن سینما شدند.

 مظفری اظهار داشت: چنین تجربه‌ای می‌تواند در خراسان نیز دنبال شود. هم‌اکنون در برخی برج‌های مسکونی مشهد امکان اختصاص سالن‌های فرهنگی و سینمایی وجود دارد که باید با همکاری شهرداری و دستگاه‌های مسئول عملیاتی شود.

 وی با بیان اینکه همکاری سه‌جانبه میان آموزش و پرورش، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی می‌تواند به شکل‌گیری پروژه‌های ملی در استان منجر شود، گفت: پیشنهادهایی برای ایجاد شهرک سینمایی یا مجتمع‌های چندمنظوره فرهنگی مطرح شده است که با حمایت دولت و مشارکت نهادهای محلی قابلیت اجرا دارند. حتی در حوزه آموزش نیز ظرفیت‌هایی وجود دارد که می‌توان با تبدیل آن‌ها به فضاهای فرهنگی، اقدام‌های مؤثری انجام داد.

 استاندار خراسان رضوی همچنین درباره تأمین منابع مالی پروژه‌ها تصریح کرد: ایجاد صندوق‌های حمایتی ویژه حوزه فرهنگ و هنر می‌تواند یکی از راهکارهای اساسی باشد. هرچند تشکیل نهادهای مالی دشواری‌های خاص خود را دارد، اما می‌توان ذیل صندوق‌های موجود هنرمندان این ظرفیت را فعال کرد.

 مظفری ادامه داد: مهم‌تر از همه، این اقدامات باید توجیه اقتصادی داشته باشند؛ چراکه اگر فعالیت‌های سینمایی و فرهنگی از نظر مالی پایدار نباشند، نمی‌توانند به موفقیت برسند.

 وی با اشاره به نقش دبیرخانه‌ها و نهادهای متولی گفت: کارآمدی این مجموعه‌ها تعیین‌کننده میزان پیشرفت برنامه‌ها خواهد بود. حوزه فرهنگ موضوعات گسترده‌ای دارد و تنها با مدیریت فعال و پیگیری مستمر می‌توان آن‌ها را به نتیجه رساند.

 استاندار خراسان رضوی ضمن قدردانی از فعالان اقتصادی استان افزود: در حالی که خراسان رضوی با همه پیچیدگی‌ها در عرصه کسب و کار رتبه اول کشور را به دست آورده است، بخش خصوصی و فعالان اقتصادی با وجود دشواری‌ها از زندگی و وقت خود برای توسعه استان گذشته‌اند و پای کار ایستاده‌اند. این همگرایی اقتصادی می‌تواند الگویی برای بخش فرهنگ نیز باشد.

مظفری با اشاره به ظرفیت تاریخی و تمدنی خراسان خاطرنشان کرد: در طول قرون دوم تا چهارم هجری، بیش از هزار شخصیت برجسته در این خطه زیسته‌اند و بسیاری از آنان جایگاهی جهانی داشته‌اند. متأسفانه کمتر به معرفی و بازنمایی این ظرفیت‌ها پرداخته‌ایم. خراسان پیوندی عمیق با ایران اسلامی و جهان اسلام دارد و باید این جایگاه از طریق آثار فرهنگی و هنری تقویت شود.

 وی در ادامه عنوان کرد: تولید فیلم و آثار فرهنگی مشترک با کشورهای همسایه فارسی‌زبان همچون افغانستان می‌تواند پیوندهای فرهنگی و تمدنی منطقه را مستحکم‌تر کند. همچنین ایجاد فضاهای مناسب نمایشی و هنری در مشهد و شهرستان‌ها نیز باید با جدیت دنبال شود.

 استاندار خراسان رضوی تأکید کرد: حوزه مسکن نیز یکی از موضوعات مهم استان است که باید با استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی و اجتماعی به آن توجه شود. همگرایی میان نهادهای فرهنگی و اقتصادی می‌تواند علاوه بر توسعه سینما و هنر، به تقویت انسجام اجتماعی و امیدآفرینی در استان کمک کند.

 مظفری در پایان اظهار امیدواری کرد و گفت: خراسان رضوی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های جمعیتی، تاریخی، فرهنگی و اقتصادی می‌تواند به یکی از قطب‌های اصلی سینما و هنر کشور تبدیل شود و این امر مستلزم تلاش مشترک همه دستگاه‌ها و همراهی مردم است.

 رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی کشور نیز در این جلسه، با اشاره به اهمیت نقش سینما در تقویت هویت فرهنگی و ملی گفت: توسعه فعالیت‌های سینمایی در استان خراسان رضوی می‌تواند موجب افزایش اعتماد خانواده‌ها و مسئولان به هنرمندان و فعالان این حوزه شود و در نتیجه زمینه ماندگاری و جلوگیری از مهاجرت آنان را فراهم کند.

 وی با تأکید بر لزوم ایجاد رشته سینما در دانشگاه فردوسی مشهد، افزود: گستردگی و فراگیری هنر سینما در تمام سطوح جامعه سبب شده این هنر علاوه بر وجه هنری و داستانی، به ابزاری تأثیرگذار در حوزه تبلیغات فرهنگی و اجتماعی بدل شود. به همین دلیل، حمایت دانشگاه‌ها و نهادهای علمی در کنار بخش‌های اجرایی، ضرورتی جدی برای تقویت این هنر به شمار می‌رود.

 فریدزاده ضمن قدردانی از تلاش فیلمسازان و هنرمندان خراسانی گفت: بسیاری از مدیران و مسئولان سینمایی کشور اهل مشهد و خراسان هستند، اما گاه به دلیل ملاحظات و پرهیز از شائبه جانبداری، کمتر به ظرفیت‌های بومی این استان توجه شده است. این در حالی است که خراسان رضوی با پشتوانه فرهنگی، مذهبی و ملی خود ظرفیت‌هایی بی‌نظیر در کشور دارد که باید مورد استفاده قرار گیرد.

 رئیس سازمان سینمایی کشور تصریح کرد: شورای عالی سینما در دولت چهاردهم با جدیت پیگیری می‌شود و رئیس‌جمهور، معاون اول و وزیر فرهنگ بر اهمیت نقش سینما در انسجام ملی و ارتقای هویت فرهنگی تأکید دارند. فرمایشات مقام معظم رهبری درباره جایگاه سینما به عنوان «کلید پیشرفت کشور» نیز نشان می‌دهد که باید از این ظرفیت به‌ویژه در استان‌هایی مانند خراسان رضوی حداکثر بهره‌برداری صورت گیرد.

 وی با اشاره به آیین‌نامه سه درصد مسئولیت اجتماعی دولت خاطرنشان کرد: این مصوبه می‌تواند بستری برای هدایت سرمایه‌گذاری‌ها به حوزه سینما باشد. همچنین ایجاد صندوق توسعه سینما با الگوگیری از تجربه استان اصفهان در دست بررسی است. خراسان رضوی نیز ظرفیت شکل‌گیری چنین صندوقی را دارد تا زنجیره تولید، توزیع و پخش آثار سینمایی در استان به‌صورت خودگردان و پایدار تقویت شود.

 فریدزاده ادامه داد: تاکنون چند پروژه ملی در خراسان رضوی با حمایت استاندار آغاز شده و این استان می‌تواند فراتر از سطح ملی عمل کرده و زمینه همکاری‌های بین‌المللی با کشورهای همسایه مانند تاجیکستان و افغانستان را نیز فراهم آورد. تنوع اقلیمی و جغرافیایی استان امکان جذب پروژه‌های خارجی را نیز مهیا می‌کند؛ به‌گونه‌ای که تجربه حضور یک پروژه روسی در مناطق آزاد و سرمایه‌گذاری چند میلیون دلاری نشان داد چنین ظرفیت‌هایی قابل تحقق است.

 وی افزود: بر اساس مصوبه شورای عالی سینما، ایجاد سالن سینما در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در دستور کار قرار دارد. در این زمینه باید با تسهیل تشریفات اداری و مشارکت بخش خصوصی، امکان بهره‌برداری و تجهیز سالن‌ها توسط سینماشهر فراهم شود. همچنین در برنامه هفتم توسعه ظرفیت‌هایی برای معافیت‌های مالیاتی در نظر گرفته شده که می‌تواند انگیزه سرمایه‌گذاران را در حوزه تولیدات ملی و فاخر افزایش دهد.

 رئیس سازمان سینمایی کشور به اهمیت پیوند سینما با میراث فرهنگی و رویدادهای ملی و استانی اشاره کرد و گفت: استان خراسان رضوی در این زمینه ظرفیت‌های گسترده‌ای دارد. از جمله مقرر شده جشنواره بین‌المللی نوجوانان، که پیش‌تر در اصفهان برگزار می‌شد، به شکل گسترده‌تر در مراکز استان‌ها نیز برگزار شود تا دانش‌آموزان با حضور در سالن‌ها و مشارکت در انتخاب فیلم برگزیده، سهم بیشتری در این رویداد داشته باشند.

 فریدزاده در پایان خاطرنشان کرد: شعار «ایران فقط تهران نیست» باید در حوزه سینما محقق شود و خراسان رضوی با پشتوانه تاریخی، فرهنگی و هنری خود می‌تواند پیشگام این رویکرد باشد، تعلق خاطر مسئولان استانی به فرهنگ و هنر، نقش تعیین‌کننده‌ای در ارتقای سینمای این خطه خواهد داشت.

 بهروز شعیبی، بازیگر و کارگردان سینما و رئیس انجمن سینمای جوان کشور، نیز در این جلسه گفت: انجمن سینمای جوان مشهد از فعال‌ترین انجمن‌های کشور است و فیلم‌سازان برجسته و پیشکسوتان بسیاری در آن حضور دارند اما یکی از مهم‌ترین چالش‌های حوزه سینما در استان، مسئله زیرساخت‌هاست؛ به‌ویژه در برخی شهرستان‌ها مانند تربت حیدریه که هنوز سینما ندارند و بسیاری از مردم برای تماشای فیلم به مشهد سفر می‌کنند. 

به گفته وی، لازم است با حمایت مسئولان و بخش خصوصی، سالن‌های سینما در شهرهای فاقد امکانات ایجاد شود.

 شعیبی با اشاره به اهمیت تولید فیلم کوتاه اظهار کرد: امروز با گسترش فضای مجازی، عادت مخاطب به تماشای آثار کوتاه بیشتر شده و این فرصتی است تا کیفیت فیلم کوتاه ارتقا یابد.

 رئیس سینمای جوان کشور همچنین تأکید کرد: در جریان جنگ ۱۲ روزه اخیر، تنها در یک هفته ۲۰۲ فیلم به دبیرخانه رسید که بخش عمده و بهترین آن‌ها از خراسان بود؛ این نشان‌دهنده ظرفیت بالای فیلم‌سازی استان است.

 شعیبی همچنین بر ضرورت توسعه سینماهای سیار تأکید کرد و گفت: این ظرفیت می‌تواند برای نمایش فیلم در شهرهای کوچک و فاقد سینما مورد استفاده قرار گیرد و دستگاه‌های موجود با به‌روزرسانی دوباره فعال شوند. 

 وی خواستار حمایت دستگاه‌های دولتی، معادن، کارخانجات، مدارس و حتی زندان‌ها در استفاده از این ظرفیت شد.

 این کارگردان و بازیگر سینما در ادامه از پروژه‌های نیمه‌تمام در شهرستان‌ها یاد کرد و گفت: در تربت حیدریه و گناباد زمین و ساختمان‌هایی برای فعالیت‌های سینمایی اختصاص یافته اما نیاز به بودجه حداقلی برای تکمیل دارند. 

 وی افزود: این فرصت‌ها نباید از دست برود و حمایت مسئولان می‌تواند آن‌ها را به مراکز مهم آموزشی و فرهنگی تبدیل کند.

شعیبی در پایان خاطرنشان کرد: انجمن سینمای جوان بخشی از بدنه فرهنگی استان است و در کنار مسئولان برای پیشبرد پروژه‌های سینمایی و فرهنگی حضور فعال خواهد داشت.

 حسین مسگرانی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، نیز در این جلسه گفت: در حال حاضر استان خراسان رضوی دارای ۲۱ سینما با ۹۹ سالن و ۱۲۷۸ صندلی در شهرهای مشهد، گناباد، نیشابور، سبزوار، تایباد، کاشمر، تربت‌حیدریه، تربت‌جام و قوچان است. به لحاظ تعداد سالن و میزان فروش بلیت و مخاطب، پس از تهران رتبه دوم کشور را دارا هستیم.

 وی افزود: دو پروژه جدید سینمایی نیز در مشهد در دست ساخت است؛ پروژه «پیروزی» و پروژه‌ای در طرقبه-شاندیز که در صورت بهره‌برداری تا ایام دهه فجر، به ظرفیت‌های سینمایی استان اضافه خواهند شد. همچنین چند مجتمع فرهنگی و هنری در شهرهای سرخس، فریمان، بردسکن، چناران و تربت‌حیدریه قابلیت تبدیل به سالن سینما را دارند. امسال نیز با همکاری مؤسسه سینماشهر توافق شد تا در دو شهر مرزی و محروم استان امکانات لازم برای راه‌اندازی سینما فراهم شود.

 مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با اشاره به روند فیلم‌سازی در استان گفت: در سال گذشته ۴۷ پروانه ساخت صادر شد و با احتساب فیلم‌های کوتاه، حدود ۱۰۰ اثر سینمایی در استان تولید شد. هم‌اکنون ۵۰ مؤسسه سینمایی در شهرهای مشهد، قوچان، گناباد، نیشابور، تربت‌حیدریه و سبزوار فعال هستند. علاوه بر این، ۲۲ آموزشگاه آزاد سینمایی و دو مرکز فنی و پشتیبانی سینما در مشهد فعالیت می‌کنند.

 وی ادامه داد: جشنواره فیلم فجر پس از تهران، مهم‌ترین رویداد سینمایی کشور است که طی ۲۲ دوره به‌طور همزمان در مشهد نیز برگزار شده و با استقبال مخاطبان و حضور هنرمندان برجسته همراه بوده است. هنرمندان استان نیز به طور میانگین سالانه با ۱۵ اثر در جشنواره‌های ملی نظیر جشنواره حقیقت، جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشنواره فیلم فجر حضور دارند.

 مسگرانی با اشاره به تولیدات سینمایی جاری در استان گفت: در حال حاضر دو پروژه سینمایی مهم در خراسان رضوی کلید خورده است. نخستین اثر توسط امیر سهیلی کارگردانی می‌شود و دیگری فیلم سینمایی شهید کاوه است که با تهیه‌کنندگی محمد خزاعی برای کنگره شهید کاوه در دست تولید قرار دارد و لوکیشن‌های آن مورد بازدید قرار گرفته است.

 وی همچنین با اشاره به فعالیت‌های انجمن سینمای جوان اظهار کرد: در کنار دفتر مرکزی مشهد، پنج دفتر دیگر انجمن سینمای جوان در شهرستان‌های گناباد، سبزوار، نیشابور و تربت‌حیدریه فعال هستند.

وی افزود: مدیریت این انجمن در مشهد بر عهده دکتر مداح‌حسینی است که امسال به عنوان یکی از مدیران برگزیده سینمای جوان کشور معرفی شد. آثار تولیدی این مجموعه نیز در جشنواره‌های مختلف، از جمله جشنواره فیلم تهران، موفق به کسب عناوین و افتخارات متعدد شده‌اند.

 مسگرانی در پایان خاطرنشان کرد: فعالیت‌های سینمایی در خراسان رضوی با وجود همه محدودیت‌ها در مسیر توسعه قرار دارد و همگرایی نهادهای فرهنگی و حمایت‌های ملی می‌تواند جایگاه این استان را در عرصه هنر هفتم بیش از پیش تقویت کند.

 سیدجواد موسوی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: سینما در دانشگاه فردوسی باید ایجاد شود، چرا که با توجه به گستردگی و فراگیر بودن هنر سینما در همه سطوح، این هنر یکی از ابزارهای مهم تبلیغات به شمار می‌رود.

 وی افزود: یکی از مهم‌ترین وظایف سینما در شرایط کنونی، تقویت موضوع هویت ملی در حوزه میراث است؛ چه در بخش میراث مادی و چه در بخش میراث معنوی. در این زمینه آمادگی داریم از تولیدات سینمایی چه در بخش داستانی و چه در حوزه‌های دیگر حمایت و کمک کنیم.

 موسوی در پایان یادآور شد: پنجم مهرماه یک رویداد مهم در مشهد برگزار خواهد شد که طی آن، یک‌سوم سینماهای کشور از جمله سینماهای مشهد به صورت رایگان در اختیار عموم مردم قرار می‌گیرند.

 گفتنی است؛ در این جلسه فعالان حوزه سینمای و کارگردانان استان نیز به بیان دغدغه ها و نظرات خود پرداختند.