شهادت امام رضا(ع)؛ غربتی که به قبله دل‌ها بدل شد

شهادت امام رضا(ع) تنها یک واقعه تاریخی نیست، بلکه زخمی است همیشگی بر دل شیعه و آیینه‌ای روشن از مظلومیت خاندان پیامبر(ص). در میان امامان معصوم، شاید هیچ‌کدام همچون امام هشتم(ع) غربت را با جان و روح خویش نچشیده باشد؛ امامی که از مدینه، زادگاه پیامبر، به اجبار و سیاست، تا خراسان دوردست کشانده شد تا ابزار مشروعیت خلافت مأمون باشد، اما در همان دیار غریبانه به شهادت رسید و آسمانی شد.

تاریخ می‌گوید مأمون عباسی که شیفته ظاهر علم و عقلانیت بود، در حقیقت از نفوذ اجتماعی و معنوی امام بیمناک بود. ولایتعهدی تحمیلی، تلاشی برای منزوی‌کردن امام بود؛ اما امام رضا(ع) همان فرصت را به بستری برای نشر معارف اهل‌بیت تبدیل کرد. مناظرات ایشان با بزرگان ادیان، نه تنها حقیقت اسلام را آشکار ساخت، بلکه نشان داد که علم اهل‌بیت محدود به عصر و زمانه نیست.

اندوه شهادت امام رضا(ع) تنها به خاطر مسموم‌کردن یک انسان بزرگوار نیست؛ غصه اصلی این است که جامعه‌ای که می‌توانست با ولایت او به قله‌های معنویت برسد، اسیر بازی‌های قدرت شد. از همین روست که زیارتنامه حضرت رضا(ع) بر «غریب الغربا» بودنش تأکید می‌کند؛ غربتی که نه فقط جغرافیایی، بلکه تاریخی و عاطفی است.

امروز، مرقد مطهر آن امام همام در مشهد، نه فقط آرامگاه یک شهید، بلکه قبله دل‌های عاشق است؛ حرمش مدرسه معرفت، ملجأ نیازمندان و مأمن دل‌های بی‌قرار است. میلیون‌ها زائر هر ساله از دورترین نقاط جهان به مشهد می‌آیند، تا هم شکوه ایمان و عشق را در کنار ضریح او به نمایش بگذارند، و هم یاد بگیرند که در برابر ظلم باید صبور، در برابر جهل باید معلم، و در برابر غربت باید چراغی روشن بود.

شهادت امام رضا(ع) یادآور این حقیقت است که اهل‌بیت(ع) اگرچه در ظاهر مظلوم شدند، اما در حقیقت پیروز تاریخ‌اند. چرا که امروز مأمون و مأمون‌ها در غبار فراموشی گم شده‌اند، اما نام «علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع)» همچون خورشید در آسمان دل‌ها می‌درخشد.