لایحه جامع راهبردی بین ایران و روسیه در مجلس تصویب شد

در جلسه امروز چهارشنبه(۳۱ اردیبهشت ماه) مجلس شورای اسلامی، بررسی کلیات رسیدگی به گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مورد لایحه معاهده مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه انجام شد و این لایحه پس از طرح دیدگاه های موافق و مخالف، نماینده دولت و کمیسیون با (۱۹۱) رای موافق، (۸) رای مخالف و (۳) رای ممتنع از (۲۱۲ ) نماینده حاضر در مجلس به تصویب نمایندگان رسید.

در ماده واحده این لایحه آمده است: معاهده مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه مشتمل بر یک مقدمه و ۴۷ ماده است که اجازه تسلیم اسناد آن داده می‌شود.

تبصره: رعایت اصول ۷۷، ۱۲۵ و ۱۳۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و لایحه قانونی فسخ فصول پنجم و ششم عهدنامه مودت مابین ایران و روسیه مصوب ۱۹ آبان ماه ۱۳۵۸ شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران در اجرای این معاهده الزامی است.

پیش از رای گیری درمورد کلیات لایحه، موافقان و مخالفان دیدگاه‌های خود را درباره لایحه معاهده مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه بیان کردند.

روسیه از دوستان دوران سخت ایران است

وحید جلال زاده  معاون وزیر امور خارجه به عنوان نماینده دولت در موافقت با این لایحه گفت: سیاست همسایگی دولت شهید رئیسی در دولت فعلی نیز با قدرت دنبال می‌شود و به تعبیر رهبر انقلاب ما دوستان روزهای سخت خود را فراموش نمی‌کنیم و روسیه از دوستان دوران سخت ما است که در بسیاری از پیمان‌های منطقه‌ای و جهانی همراه جمهوری اسلامی ایران است.

معاون کنسولی و امور مجلس وزیر امور خارجه افزود: این توافق جزو راهبردهای دشمن شکن در حوزه سیاست خارجی است و رأی قاطع مجلس پاسخی به همه دوستان و دشمنان ما خواهد بود.

ابراهیم عزیزی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده کمیسیون در موافقت با این لایحه عنوان کرد: روسیه یک همسایه راهبردی برای جمهوری اسلامی است و این توافق یک توافق ظرفیت‌ساز در حوزه موازنه قدرت برای جمهوری اسلامی است.

فرهاد بشیری نماینده مردم پاکدشت در مجلس شورای اسلامی در موافقت با این لایحه گفت: ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که لازمه آن ارتباط با دیگر کشورها است و باید جهت تامین منافع ملی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و در همه ابعاد با تمام دنیا ارتباط داشته باشیم. اگر بخواهیم خود را به داخل کشور و احیانا چند کشور حاشیه ای محدود کنیم قطعا متضرر خواهیم شد.

معاهده ایران و روسیه سبب انتفاع کشور در برابر تحریم‌ها می‌شود

همچنین حمید رسایی نیز در موافقت با کلیات این لایحه گفت: این معاهده راهبردی از جهات مختلف حیاتی و مهم است که می‌توانیم با استفاده از آن در برابر تحریم‌ها بهترین منفعت را برای کشور به دست بیاوریم. چرا که ایران و روسیه هر دو تحت شدیدترین تحریم‌های غرب قرار دارند که این مشارکت می‌تواند علاوه بر کاهش وابستگی به دلار، تقویت امنیت ملی و نظامی را ایجاد کند.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس افزود: ایران و روسیه هر دو تهدیدات خارجی مشترکی دارند که این موجب تقویت امنیت ملی و نظامی می‌شود چرا که روسیه تسلیحات پیشرفته‌ای را در حوزه دفاع هوایی، جنگنده‌ها و فناوری دریایی در اختیار داشته و به ایران می‌فروشد. همچنین این امکان وجود دارد که بتوانیم تمرینات مشترک نظامی با یکدیگر داشته باشیم.

رسایی بیان کرد: در مسایل اقتصادی و تجاری نیز ارتباط دو کشور دارای اهمیت است چرا که می‌تواند مسیر مطمئن تجاری ایجاد کند که بسیار کم هزینه‌تر و سریع‌تر برای کشورمان باشد، همچنین در بحث انتقال کالا از هند و ایران به روسیه و اروپا، کشورمان می‌تواند تبدیل به یک هاب ترانزیتی بین آسیا و اروپا در مسایل انرژی شود.

این نماینده مجلس اضافه کرد: ایران، روسیه و چین باید یک قطب جدیدی در برابر نفوذ ایران در شرق ایجاد کنند، بنابراین ایران به این اتحاد نیاز دارد تا در سازمان‌های همکاری شانگهای و دیگر نهادهای بین‌المللی نقش پررنگ تری داشته باشد.

رسایی اظهار کرد: این معاهده و همکاری بین ایران رو روسیه از انزوای کامل ایران جلوگیری کرده و در دستیابی ما به پیشرفت و فناوری‌های پیشرفته کمک می‌کند، بدین ترتیب این یک فرصت استراتژیک در شرایط سخت تحریمی است که می‌تواند امنیت اقتصاد و نفوذ منطقه‌ای ایران را تقویت کند.

شفافیت مالی سرمایه‌گذاران در لایحه معاهده ایران و روسیه مشخص نیست

منصور علیمردانی در مخالفت با کلیات لایحه گفت: اصل همکاری راهبردی می‌تواند برای کشور منافع داشته باشد، اما مفاد این معاهده دارای اشکالات اساسی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

نماینده مردم ابهر در مجلس یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف این لایحه را وجود ابهام در مفاهیم کلیدی و سازوکارهای اجرایی دانست و افزود: در ماده ۱۱ معاهده، به ایجاد نظامی الزام‌آور تحت لوای سازمان ملل برای حفاظت از امنیت اطلاعات بین‌المللی اشاره شده است؛ در حالی که ما در بسیاری از موارد تحت تحریم این سازمان هستیم و مشخص نیست چگونه می‌توان چنین ساختاری را در جهت منافع ملی کشور اجرایی کرد.

علیمردانی با اشاره به ماده ۲ لایحه که به پرداخت دوجانبه با روبل و ریال اختصاص دارد، گفت: در این ماده بدون اشاره به زیرساخت جایگزین برای سوئیفت یا دیگر سامانه‌های مالی، صرفاً به سرمایه‌گذاری مشترک و توسعه زیرساخت اشاره شده، در حالی که شفافیت مالی سرمایه‌گذاران نیز مشخص نشده است.

نماینده مردم ابهر، خرمدره و سلطانیه در مجلس افزود: ماده ۴ معاهده اقدامات سرمایه‌گذاری مشترک را بدون تعاریف حقوقی لازم مطرح کرده که این موضوع می‌تواند زمینه تفسیر شخصی و اختلاف برداشت را فراهم کند.

همچنین در بخش حمل و نقل و توسعه کریدور شمال-جنوب، بدون هماهنگی با کشورهای ذینفعی مانند هند و ارمنستان اقداماتی پیش‌بینی شده که ممکن است منجر به تعارض منافع و ایجاد محدودیت برای کشور شود.

علیمردانی در ادامه به بندهای مربوط به همکاری‌های زیست‌محیطی اشاره کرد و گفت: در این بندها نقش سایر کشورهای حاشیه دریای خزر نادیده گرفته شده است. از سوی دیگر، در بخشی از متن معاهده آمده است که باید از حضور مداخله‌گرایانه سایر کشورها جلوگیری شود که چنین عبارتی در منطقه حساسی مانند خاورمیانه، ممکن است به‌عنوان مداخله در امور داخلی دیگر کشورها تلقی شود.

وی  خاطرنشان کرد: این لایحه علاوه بر ایرادات محتوایی، از نظر شکلی نیز دارای ایراد است که باید پیش از تصویب نهایی مورد بازنگری جدی قرار گیرد.

پس از تصویب کلیات لایحه، بررسی جزئیات لایحه در دستور کار قرار گرفت و پیشنهاد نمایندگان برای الحاق به لایحه مطرح شد که به تصویب نرسید تا در نهایت جزئیات لایحه با ۱۹۵ رای موافق به تصویب نمایندگان برسد.