داوود فتحعلی‌بیگی: جهان، هنر تعزیه را به عنوان تئاتر ملی ایران می‌شناسد
تهران (پانا) - داوود فتحعلی بیگی ، پژوهشگر نمایش‌های آئینی و یکی از مجریان ثبت هنر تعزیه به عنوان میراث معنوی نمایش آئینی ایران در یونسکو با اشاره به آنکه شبیه‌خوانی بی‌نظیرترین هنر آئینی ایرانیان شیعه مذهب است می گوید، در دائرةالمعارف تئاتر دنیا وقتی به نام ایران می‌رسند هنر نمایش تعزیه، معرف ملی‌ترین گونه تئاتر ایرانی برای جهانیان به شمار می‌رود.
آیین افتتاحیه نمایشگاه نسخ تعزیه، اسباب و ادوات تولید و اجرای این هنر نمایش آئینی در قالب برنامه محفل هنرهای آئینی «زخم عتیق» شامگاه چهارشنبه (۱۲ شهریورماه) با حضور حمید نیلی مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس، امیرحسین شفیعی مدیر تماشاخانه سرو، ابراهیم گله‌دارزاده مدیر دفتر نمایش‌های آئینی و تعزیه اداره کل هنرهای نمایشی، دکتر احسان یلوه شهردار ناحیه ۶ پایتخت، دکتر حمیدرضا افتخاری مدیر رادیو نمایش، داوود فتحعلی‌بیگی پیش‌کسوت، پژوهشگر و مدرس تعزیه و هنرمندانی چون حسن معظمی، علی یعقوب‌زاده و ناصر آویژه در تماشاخانه سرو برگزار شد.
مبانی هنر تعزیه بر مقاومت استوار است
داود فتحعلی‌بیگی در آئین افتتاح محفل هنرهای آئینی «زخم عتیق» که به همت انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس در تماشاخانه سرو افتتاح شد گفت: این نمایشگاه از جانب نهادی تشکیل شده‌است که مبنایش بر مقاومت استوار است.
وی ادامه داد تعزیه در طول حیات خود نه‌تنها ماهیتش بر مقاومت، عدالت‌خواهی و ایثار استوار بوده که هنرمندان آن نیز جانانه برای حفظ، احیا و اشاعه این هنر مقاومت کرده‌اند.
نویسنده مجموعه ۱۰ جلدی دفتر تعزیه خاطرنشان کرد: علی‌رغم تمامی سخت‌گیری‌ها، ممانعت‌ها، حبس و شلاق‌های دوران پهلوی برای بانیان و مجریان اجراهای تعزیه، هنرمندان از این هنر دست برنداشتند و امروز نیز وقتی پای صحبت پیش‌کسوتان این عرصه بنشینید هنوز هم خاطرات تلخ آن روزها را به یاد می‌آورند. اما ظهور، تبلور و شور اجرای تعزیه تمامی آن سختی‌ها را برای هنرمندان این عرصه، شیرین و دوست‌داشتنی کرده است.
شبیه‌خوانی، بی‌نظیرترین هنر آئینی ایرانیان شیعه مذهب است
فتحعلی‌بیگی هنر شبیه‌خوانی را بی‌نظیرترین هنر آئینی ایرانیان شیعه مذهب دانست و تصریح کرد: در شکل‌گیری آیین‌های ملی چه در قامت هنرهای نمایشی و چه در دیگر ساحت‌هایی که شاهد رفتار آئینی هستیم، اقوام مختلف کشورمان در شکل‌گیری آن نقش داشته‌اند.
وی خاطرنشان کرد: امروز نیز وقتی در دائرةالمعارف تئاتر دنیا به نام ایران می‌رسند هنر نمایش تعزیه است که به‌عنوان ملی‌ترین گونه تئاتر ایرانی برای جهانیان قابل شناسایی و رصد است.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر آنکه بخش مهمی از اطلاعات مربوط به هنر شبیه‌خوانی در منابع غربی گردآوری شده است با اشاره به آن که این مسئله هم روی مثبت و هم وجهه منفی دارد یادآور شد: تلاش غربیان برای شناخت، آشنایی و معرفی هنر تعزیه ایران به جهانیان قابل‌تقدیر است اما جای تاسف دارد که این هنر میان پژوهشگران هنرهای آئینی و نمایشی کشورمان آن‌گونه که شایسته و بایسته است مورد توجه قرار نگرفته است.
حذف تعزیه از دروس دانشگاه تئاتر جای افسوس دارد
این پژوهشگر هنر تعزیه و یکی از افرادی که در ثبت هنر تعزیه به‌عنوان میراث معنوی نمایشی آئینی ایران در یونسکو نقش مهمی را ایفا کرد در پایان سخنانش ضمن انتقاد از حذف درس ۲ واحدی «آشنایی با مبانی تعزیه» در دوران تحصیل دانشجویان رشته تئاتر در مقطع کارشناسی یادآور شد: وقتی نگاه محیط‌های آکادمیک ما به هنر نمایش آئینی و ملی‌مان این‌گونه است نباید در آینده از جوانان این مرزوبوم انتظار توجه به داشته‌های غنیِ فرهنگی و ملی در عرصه هنر نمایش را داشت.
وی خاطرنشان کرد: افسوس که در معرفی داشته‌های نمایش آئینی و پدیده‌ای به نام تعزیه که بسیاری از هنرمندان و پژوهشگران عرصه تئاتر جهان را شیفته خود کرده است بخشی از بدنه مسئولان و متولیان امر فرهنگ و هنر در کشورمان کوتاهی کرده‌اند. درحالی‌که ایران خاستگاه و محل تولد هنر آئینی تعزیه است. هنری که بیش از سه قرن اخیر با فرهنگ ایرانی عجین شده است.
«زخم عتیق»؛ پیشکشی کوچک به ساحت عظیم اباعبدالله است
در ادامه این مراسم حمید نیلی مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس که مسبب برپایی محفل هنرهای آئینی «زخم عتیق» و نمایشگاه نسخ تعزیه و ادوات و ابزار تولید و اجرای این هنر آئینی است در سخنان کوتاهی گفت: این محفل پیشکش کوچکی به ساحت عظیم‌الشان اباعبدالله الحسین(ع) است. آن‌گونه که همه هنرمندان کشور در هر شاخه ای به قافله‌سالار کربلا عرض ارادتی داشتند ما نیز تلاش کردیم تا گام کوچکی در این مسیر برداریم و امید که این مسئله مقبول حضرتش قرار گیرد.
وی تاکید کرد: برپایی این محفل بازتاب‌دهنده توجه به یکی از اصلی‌ترین عنصرهای هویت‌بخش نمایش ملی ایران یعنی هنر تعزیه است. هنری که طی تاریخ بیش از ۳۰۰ ساله آن با فرهنگ ایراین عجین شده است. البته هنوز این افسوس برای ما باقی است که چرا هنر تعزیه به‌عنوان آئینی‌ترین و کهن‌ترین شیوه نمایش مذهبی کشورمان هنوز از داشتن یک موزه تخصصی محروم است.
در پایان این مراسم حمید نیلی، داود فتحعلی‌بیگی و احسان یلوه با حضور پدر و مادر شهید علی‌اصغر الیاسی از شهدای مدافع حرم و از تعزیه‌خوانان کشورمان نخستین محفل هنرهای آئینی «زخم عتیق» و نمایشگاه و موزه تخصصی نسخ تعزیه و ابزار و ادوات تولید و اجرای این هنر آئینی را افتتاح کردند.
ارسال دیدگاه