"نشت نشا" روایتی جسورانه از درد پنهان جامعه امروز ایران است

حبیب لایق، مسئول کتابخانه عمومی شهر بن، در معرفی کتاب "نشت نشا" اثر رضا امیرخانی، این کتاب را اثری صریح و دغدغه‌مند دانست که به مسئله مهاجرت نخبگان و ریشه‌های آن در جامعه ایران می‌پردازد. وی اذعان داشت: «کتاب نشت نشا روایتی از مسئله فرار مغزهاست که رضا امیرخانی با نگاهی نقادانه و ادبی به آن پرداخته است. این اثر مجموعه‌ای از مقالات نویسنده است که بر اساس تجربیات و مطالعات او نوشته شده و دغدغه اصلی آن بررسی پدیده مهاجرت نخبگان، ریشه‌یابی دلایل و تأثیرات آن بر جامعه ایران است.»

حبیب لایق گفت: «عنوان کتاب "نشت نشا" استعاره‌ای است از مفهومی که نشان می‌دهد دلیل اصلی نشت کردن، ایراداتی است که در ظرف وجود دارد. بذرهایی که ریشه‌های سختی دارند، یعنی نخبگان و استعدادهایی که باید در جامعه خود بمانند و به پیشرفت آن کمک کنند، به دلایل مختلف تصمیم به ترک کشور می‌گیرند.»

وی افزود: «امیرخانی با زبانی صمیمی و گاه طنزآمیز، مجموعه‌ای از مشاهدات، مصاحبه‌ها و تحلیل‌ها را کنار هم گذاشته تا نشان دهد چرا جوانان بااستعداد ایران، با وجود علاقه به میهن، به مهاجرت روی می‌آورند. او معتقد است مشکل تنها نبود امکانات اقتصادی یا علمی نیست، بلکه مسائل عمیق‌تری چون سیاست‌گذاری‌های اشتباه، نبود شایسته‌سالاری و مشکلات نظام آموزشی از عوامل اصلی مهاجرت نخبگان به شمار می‌رود.»

مسئول کتابخانه عمومی شهر بن ادامه داد: «نشت نشا فقط درباره رفتن نیست؛ درباره ناتوانی ما در نگه داشتن است. امیرخانی در بخش‌های مختلف کتاب با بررسی اساتید دانشگاه، پزشکان، مهندسان و نخبگان، تصویری واقعی از وضعیت جامعه ارائه می‌دهد و حتی گاه پیشنهادهایی برای بهبود شرایط مطرح می‌کند.»

لایق اظهار داشت: «یکی از ویژگی‌های برجسته این کتاب، نثر خاص رضا امیرخانی است؛ زبانی ادبی، پر از واژه‌سازی‌های خلاقانه و بازی‌های زبانی که ترکیبی از زبان رسمی و محاوره‌ای را به کار می‌گیرد و گاه خواننده را به لبخند و گاه به تفکر وامی‌دارد. همین سبک به کتاب هویتی متفاوت داده است.»

وی خاطرنشان کرد: «امیرخانی در بخشی از کتاب درباره تکریم نخبگان می‌نویسد که در کشورهای مختلف، تصویر دانشمندان و بزرگان علمی روی اسکناس‌ها حک شده است؛ از بنجامین فرانکلین روی صد دلاری آمریکا تا آیزاک نیوتن بر اسکناس انگلیس و نیکولا تسلا بر اسکناس کرواسی. اما در ایران، بر دویست ریالی تصویر تراکتور دیده می‌شود؛ گویی آبادانی این ملک نه با دانشمندان، که با تراکتور ممکن است.»

حبیب لایق در پایان گفت: «اگر کمی دقیق‌تر به این اثر نگاه کنیم درمی‌یابیم که نویسنده تنها از مهاجرت فیزیکی سخن نمی‌گوید، بلکه از مهاجرت فرهنگی و ارزشی نیز حرف می‌زند. حتی کسانی که در ایران مانده‌اند، گاه ذهن و روح و باورهایشان مهاجرت کرده است. همین نگاه است که نشت نشا را به کتابی صریح، جسورانه و همچنان تازه و قابل تأمل بدل کرده است.»